IMG�

w znacznie mniejszym stopniu — ze strony wszystkich zwierząt Arktyki Co ostrożniejsi ludzie krają mięso polarnych zwierząt na kawałeczki i gotuin je przez dłuższy czas, zwłaszcza zaś mięso rekinów. Odżywiają się jednak ja rzynami pochodzącymi z ogrodów i pól użyźnianych ludzkim nawozem W ten sposób przenoszą choroby, przeciwko którym tubylcy są w prze ciwieństwie do nich w znacznym stopniu uodpornieni. Jeżeli nie można \v\ rzec się jarzyn, trzeba je przynajmniej gotować. Łupiny zbóż poznaczom czarnymi punktami i źdźbła o poczerniałych końcach oznaczają, że roślim te chorują na dżumę roślinną i są niebezpieczne dla ludzi. Jeżeli ryba nu wygląda na całkiem zdrową, trzeba ją mocno nacisnąć kciukiem. Gdy po/o stanie wgłębienie, lepiej takiej ryby nie jeść. Mięso padlinożernych ptaków trzeba gotować co najmniej przez dwadzieścia minut, choćby miało pr/\ tym stracić wiele wartości odżywczych.

Ptaki, które żywią się głównie rybami, często mają smak oliwy i tranu Można się go prawic zupełnie pozbyć, gdy się obedrze ptaka ze skóry, obh pi gliną i upraży na małym ogniu. Duże ptactwo leśne i pardwy, a zwla szcza wrony i ptaki drapieżne, też obdziera się dokładnie ze skóry' przed przyrządzeniem.

Tłuszczu dodaje się tylko do smażenia chudego mięsa. Zazwyczaj mięso samo jest dostatecznie tłuste. Do smażenia ryb też nie dodaje się tłuszczu chyba że chce się podnieść ich wartość odżywczą. Zresztą świeże ryby \,| lekkostrawne i na surowo, a nawet są bardzo smaczne, tylko trzeba sic przyzwyczaić.

Do najbardziej zdumiewających przypraw „dzikiej kuchni” zaliczają sk płatki śniegu. W razie potrzeby mogą one nawet zastąpić jajka przy wypitku ciasta. Na chwilę przed wypiekiem dodaje się do ciasta garść świeżyć! płatków, które należy szybko wymieszać. W rezultacie płatki wyparowują z ciepłego ciasta pozostawiają drobne otw^?orki. Dzięki temu ciasto i chleb .1 lekkie i wyrośnięte.

Ze świeżego śniegu można też wyprodukować lody, pod warunkiem, że nu się mleko w proszku. Wlewa się mleko do miseczki i dodaje się do niego dwie łyżki stołowe cukru, a do smaku dwie łyżki kakao lub kawy nesca, sol ow^;ocowy albo czekoladę w proszku. Można też dodać tartych jagód. Do u mikstury dosypuje się płatków śniegu i powoli się wszystko miesza. Po kilku minutach deser jest gotowy.

Z białego i żółtego cukru z dodatkiem kilku ziemniaków można sobu przyrządzić następującą rzecz: w dwóch filiżankach wody tak długo gotuj< się sześć lub siedem ziemniaków, aż z garnka wyparuje połowa płynu. Po/o stałą maź gotuje się ponownie, dosypując filiżankę białego i filiżankę żółtego cukru. Następnie odstawia się garnek na skraj ogniska, żeby zawartość bai dzo powoli stygła. Potem wlewa się lepki płyn do butelki i szczelnie się m zamyka. Na trzeci dzień mamy w butelce syrop.

Przyjeżdżając do jakiegoś kraju zawsze się warto dowiedzieć, jakie przepity kulinarne stosują miejscowi traperzy. Przeważnie istnieją na ten temat fo/.yty i broszury, w których można wyczytać, jak najlepiej spożytkować tliry natury. Na ogól wie o tym każdy, kto z przyczyn zawodowych lub dla tportu szuka sobie gdzieś na odludziu własnego intymnego zacisza. Podstawowe przepisy dotyczące kuchni pozbawionej komfortu są wszędzie jednakowe, natomiast różne są sposoby poszukiwania żywności, gromadzenia jej, polowania i łowienia ryb. Najlepiej można się przygotować do kucharzenia w terenie czyniąc odpowiednie próby we własnym domu (byle nie weszła w drogę pani domu!).

Trzeba jeszcze wyjaśnić trzy pojęcia, które odgrywają wielką rolę na półom nych pustkowiach, a mianowicie: sourdough, jerky i pemmikan. Wspomina się o nich w każdym sprawozdaniu z pobytu na terenie północnych Hrrokości geograficznych.

Właściwie sourdough jest po prostu kwaśnym ciastem. W przenośni jednak mianem sourdough określa się do dziś dnia każdego trapera, myśliwego I pustelnika, który prowadzi kuchnię zgodnie ze starym zwyczajem, w związku z czym sam sobie piecze chleb. Do pieczenia potrzebne mu jest Iwniśne ciasto i bardzo uważa, żeby się nie zmniejszyły jego zapasy. Gdy się Więi mówi old sourdough¹, ma się na myśli nie tylko kwaśne ciasto, lecz tak/c kogoś, kto najbardziej sobie ceni własne towarzystwo i pędzi w' głębi lawiw samotny tryb życia.

Podobnie, jak niegdyś robiły to nasze gospodynie, sourdough rozpoczyna pt / v potowywanie kwaśnego ciasta od czterech filiżanek mąki, mieszając ją

#    luk.f samą ilością ciepłej wody i wygniatając na miękkie ciasto, do którego tłud.tie łyżkę drożdży. Wyrobione ciasto wkłada się do szklanego, glinianego lul> porcelanowego naczynia (byle nie metalowego) i zostawia na całą noc

*    dobrze ogrzanym miejscu. Jeżeli musimy spać na dworze albo w zimnym (Kmiocie, naczynie z ciastem w^:kładamy do śpiwora. Najlepsze miejsce jest W nogach, ciasto ma tam odpowiednią temperaturę i jest dobrze osłonięte. Jli/ nu drugi dzień „rozrusznik” jest gotowy'.

t )w leśny skrzat wykorzystuje do pieczenia od dwóch trzecich do trzech (cwanych sourdough. Resztę odstawia, ochładza, suszy i szczelnie zamyka. „Knmisznik” nic powinien zamarznąć, bo może się zdarzyć, że trzeba go bę-•b n > .ilkiem wysuszyć i zabrać w dalszą drogę pod postacią sproszkowanej hułn

i ,/v<i kwaśnego ciasta przeznaczoną do wypieku miesza się następnie 11n> icma filiżankami mąki, dwiema łyżkami stołowymi cukru, dwńema łyż-l>¹tm! Molowymi roztopionego tłuszczu i jedną łyżeczką soli. Dodaje się do n • mleka, a gdy go nie ma, zastępuje się je wodą. Tak przyprawione cia-

199

1

W 1'i.Imc przyjęło się określenie „chłopiec z kwaśnego ciasta” (przyp. tłum.)