ingarden11

V

V

fP;

v każde z l>*cft okrdka jat jcdoocacimc ustalone, jest ulic lub inne. ( jkjigd)' zadecydowane. Inaczej: każdy (autonomicznie istniejący) prżtd^: j-miot. indywidualny podpada pod zasadę wyłączonego środka ®.

I    (Jakimi środkatajjprzedstawienia przedmiotów indywidualnych rozporzą*

I <,7>• ^daW‘^tacło literaci^Abstrahując od wyglądów. które « swej strony sto-I sunkowo dość rzadko dodaj* jakieś określenia przedmiotów przed sta wio-r nych. służą do tego celu różnego rodzaju foryjęzykowc Mogą ooe I spełniać tę funkcję zarówno dzięki znaczeniu w nich występującemu, jak r dzięki funkcji wyrażania, ipetaonej przez nic w macpoj lub większej mierze. Z uwagi na znaczenie wchodzą'tu w rachubę / jednej arony niektóre składowe zdań. monomae przede wszystkim nazwy (imiona własne i pospolite), a więc faczowmki i przymiotniki potem zaś czasowniki ok-tciiooc, przysłówki i niektóre słówka funkcyjne », z drugiej strony całe zdania. które czy to orzekają coś w danym przedmiocie, czy też wyznaczają r! pewne stany rzeczy, w jakich on w jakiś sposób bierze udział. _ W jk>-szczefóloych dziełach literackich można użyć jedynie skończonej ilości

IV słów czy teźzdaż. Gdyby więc każde z nieb okręcało jedynie jedną, a za / ' fctfdym razem mną cechę danego przedmiotu przedstawionego, wówczas nie mógłby oo być efektywnie wszechstronnie jednoznacznie określony, jakkolwiek - jeżeli tak można powiedzieć - de im. z uwagi na nazwanie go imieniem własnym lob też nazwą ujednostkowioną, takie wszechstronne jednoznaczne określenie powinno by mu przysługiwać. Żeby je faktycznie osiąg-nąć, trzeba by w tym wypadku rozporządzać nieskończonym zbiorem słów względnie zdań, ani też do końca przeczytać, To niemożliwe. Wydaje się więc, że każdy przedmiot przedstawiony w dziele literackim, choć indywidualny. iTwięe de mre nieskończenie wiele cech posiadający, de facto posada tylko skończoną, a w^praktyce zazwyczaj bardzo znikomą ilość | och efektywnie określonych, co zaś do pozostałych jest. ściśle się

! wyrażając, nijaki, bo me wiadomo jaki

Nie jest jednak prawdą, jakoby każde słowo, oznaczające pewien przedmiot, określało tylko jedną jego cechę. Gdy np. powiadam o Zosi Mickiewiczowskiej, że była „młodą dziewczyną", przypisuję jej wszak me jedną cechę „młododziewczyńsiwa", lecz zbiór tych cech, które się na owo _mlo-dodzicwczyńslwo” składają lub je warunkują, lub też wreszcie z niego wy-

■ Jrn ■ mjd—iqn)rti dooeŁaaacb far—>M«AWapiA ■ Arystotelesa pog— I ■mo ■mcimomt /dinnmr tbdkm pncdsuctó* wływlmhłrt Da rnSnu jA- [ ■k m Bfoaća&ono mbm wymhm. « dccyoy :o pZym pnodmtUm Mdpndufeycb iiiNWKłiił iiiiioiock jakkolwiek jest ona nb swSąifctM. W wyjEcn jac u nnerfgoc. orce mmo m Au tylko n$t roiu.« pmdmmty mśytdmhe Na UamoMić atarps zaodainu rozważanego witeui raróaka cwaęę • mjA puent filotoSrmycft. Ob kułotd ramę więc »va»ić dom podam w nawiasie, sprawy (c jednak W ab)t ipeejabe i tnidoc. teby jc mchu m bliżej ramjać.

u O słówkach funkcyjnych por.: A. Pflndcr. Leęk, a także: Ingarden, Dos litem-rbrłt IbMi

Z awrf OA IWudm

pływają u. Podane wyrażenie powiądł więc o Zosi «.«. ze jeat płci żeń-- skiej, że nie nuała jeszcze stosunku z mężczyzną i że jest młodą, a- więc znajduje się wt wcześniejszych latach swego dzicwczyiistwa. Będąc dziew-czyaą pomada m in. zespół cech charakterystycznych dla człowieka, a więc np.. że jest kręgowcem, że jest istotą psychofizyczną itp. Nadto posiada cechy pochodne, a więc np.. te odznacza się pewną dozą naiwności, że nic jest „slaleczna" lecz raczej posiada pewien zasób trzpiotowatośct itp. w Fakt właśnie przytoczony me narusza w niczym mego stanowiska w sprawie niedookreślona przedmiotów przedstawionych. Przeciwnie, nazwy ogólne, które wyznaczają w'swej treści materialnej cale zbiory cech przedmiotów fi przez nie oznaczonych, prowadzą ze swej strony do zjawiska, które tuz- I wałem tutaj ^ehcaatyctnośdą" lub jMedookreśłooośaą" przedmiotów przed- q stawionych w daefe literackim. Pominąwszy już bowiem trudną może do rozstrzygnięcia kwestię,''czy ic zbiory cech są w każdym wypadku nieskończone. czy też skończone - a jedynie istnienie nazw ogólnych, które wyznaczają nieskończone zbiory cech przedmiotów przez nie oznaczonych, mogłoby stanowić, jak się zdaje, pewne niebezpieczeństwo dla twierdzenia przeze mnie bronionego - należy przede wszystkim zapytać, w jaki sposób nazwy ogólne wyznaczają poszczególne cechy przedmiotów oznaczonych? A nadto, czy wyznaczenie przez treść nazwy choćby bardzo wielu , (ewentualnie nieskończenie widu) tzw. cech wspólnych (ogólnych) pewnego v przedmiotu jest równoważne z tym. że wszystkie cechy tego przedmiotu ^w' są jednoznacznie określone?

Na pierwsze z tych pytań należy odpowiedzieć, że przede wszystkim ‘ w wielu wypadkach wyznaczenie cechy jest ogólnikowe. Nic jest-ona wówczas dokładnie ustalona, a często nie można jej w ogóle ustalić. Tak np, gdy o Zosi mówimy, że jest .młodą dziewczyną", podajemy wiek jej dziewcAństwa jedynie w przybliżeniu. I me da się dokładnie powiedzieć. kiedy którego dnia np. zaczyna się, a kiedy się kończy owa .młodość”. Odpowiednie nicustalenie czy pewnego rodzaju płynność <« występuje i w wyznaczonym przez lego rodzaju nazwę przedmiocie przedstawionym.

Po wtóre: treść każdej nazwy ogólnej zawiera obok składników „stałych" . składniki wyznaczające momenty „zmienne" w przedmiocie oznaczonym. Dla

o To mmo do aę jA sę Ajc. posnodzsc* o wsyickKfc prostych lob ltoloayA Ofói-ajck nazwach rucwAngtt, które są urna pc*uyA pnAmiuWiw. Mc bąo) to •WWW mi* puyaocalowyeh. Suw aarwai* ijkntn ttpicWe jedną tylko (Ar czefoi co Ml)** Mc uietą to fi" Wer mi«) samych jakośa. "P- -aenńaT.

u Mylne byłoby jednak piijfirff. Sr wuyitbe W achy należą efektywnie do odpowiadano pnAAofu pnedwawsoMęo • dudę. Nipy*) w pewnej potcacjclaoici prtyoalelą ooe do tego przedmiotu

1* Jest to zjawisko całkiem swoistego typu. które wialnie dlatego batdzo tnidoo pojęciowo okrtśR u |ir/)7W)cujcni jesteśmy do jednoznacznego określenia przedmiotu urnom* nic istniejącego. zjawisko ul .płynności" pojawia się tylko * dziedzinie przedmiotów hetero-nomiczaic istniejących. jedynie inteocjoesalnie domniemanych, na klórydi swoiste odrębności do niedawna nie macano uwagi

I