sowania), natomiast dla dużych prądów wzbudzenia (tzn. dla dużych nasyceń obwodu magnetycznego) dąży ponownie do pokrycia się z charakterystyką biegu jałowego.
Jest to spowodowane wpływem poprzecznego oddziaływania twornika na wypadkowy strumień w maszynie. Strumień oddziaływania twornika w osi poprzecznej nakłada się na strumień biegunów głównych, skutkiem czego rozkład indukcji pod nabiegunnikieni staje się nierównomierny (patrz rys. 1.4). Jeśli punkt pracy obwodu magnetycznego znajduje się na prostoliniowej części charakterystyki magnesowania, to przyrost strumienia pod jedną częścią nabie-gunnika jest równy jego ubytkowi pod drugą częścią nabiegunnika, czyli wypadkowy strumień pozostaje bez zmiany. Przy pracy w zakresie umiarkowanych nasyceń obwodu magnetycznego przyrost strumienia będzie zawsze mniejszy od ubytku i wypadkowy strumień zmaleje. Dopiero dla bardzo dużych nasyceń, kiedy charakterystyka magnesowania ponownie przechodzi w prostą, wypadkowy strumień nie będzie ulega! zmianie.
Charakterystyka Uj-/(/,) jest zatem przebiegiem napięcia indukowanego w prądnicy obciążonej przy uwzględnieniu tylko poprzecznego oddziaływania twornika, natomiast krzywa U, - f (Ij) przedstawia przebieg napięcia indukowanego z uwzględnieniem zarówno poprzecznego jak i podłużnego oddziaływania twornika.
W sprawozdaniu należy wyznaczyć trójkąt charakterystyczny ABC prądnicy, wykreślić wewnętrzne charakterystyki obciążenia U, - f (/,) oraz U,'= f (//) oraz określić wielkość i charakter oddziaływania twornika w osi podłużnej.
1.3.6. Pomiary charakterystyk zewnętrznych
Charakterystyka zewnętrzna jest to zależność napięcia na zaciskach prądnicy od prądu obciążenia (/=/(/) przy znamionowej prędkości obrotowej i nieregulowanym obwodzie wzbudzenia. W przypadku prądnicy obcowzbudnej utrzymywany jest stały prąd wzbudzenia, natomiast dla prądnic samowzbudnych (bocznikowej i szercgowo-bocznikowej) stałym parametrem przy zdejmowaniu charakterystyki zewnętrznej jest rezystancja w obwodzie wzbudzenia.
Charakterystyka zewnętrzna prądnicy obcowzbudnej
Pomiary należy przeprowadzić w układzie jak na rysunku 1.22. Po uruchomieniu zespołu maszynowego i ustawieniu znamionowej prędkości obrotowej należy wzbudzić prądnicę prądem znamionowym a następnie obciążyć za pomocą rezystancji RL.. Na wstępie należy ustalić znamionowy punkt pracy prądnicy, tzn. tak wyregulować prąd wzbudzenia i rezystancję obciążenia, aby przy znamionowym napięciu na zaciskach płynął znamionowy prąd twornika.
Tak ustaloną wartość prądu wzbudzenia należy utrzymywać stałą podczas dalszych pomiarów. Następnie zwiększyć prąd obciążenia do wartości równej około 1.2 In i od tego punktu rozpocząć pomiary poszczególnych punktów charakterystyki zmniejszając prąd obciążenia do zera. Wyniki pomiarów należy zanotować w tablicy 1.4.
Charakterystyka zewnętrzna prądnicy bocznikowej
Badaną prądnicę należy połączyć w układzie jak na rysunku 1.24. Przy rozwartych zaciskach wyjściowych i maksymalnej rezystancji w obwodzie wzbudzenia należy uruchomić silnik i rozpędzić prądnicę do prędkości znamionowej. Zmniejszając rezystancję R,„,i doprowadzić do samowzbudzenia się prądnicy, po czym ustalić znamionowy punkt pracy regulując odpowiednio wzbudzenie i prąd obciążenia. Dalsze pomiary wykonywać przy stałej rezystancji w obwodzie wzbudzenia dla prądów obciążenia od 1.2/n do zera utrzymując znamionową prędkość obrotową. Wyniki pomiarów zanotować w tablicy 1.4.
Rys. 1.24. Układ połączeń do wyznaczania charakterystyki zewnętrznej prądnicy bocznikowej.
Charakterystyka zewnętrzna prądnicy szeregowo-bocznikowej
W celu przeprowadzenia pomiarów dla prądnicy szeregowo-bocznikowej, w obwód twornika należy włączyć szeregowe uzwojenie wzbudzające. Przy prawym kierunku wirowania i prawidłowo oznaczonych zaciskach maszyny współdziałanie przepływów wytwarzanych przez obydwa uzwojenia wzbudzające wystąpi, jeśli zacisk DI uzwojenia szeregowego będzie połączony z zaciskiem IBI twornika.
Układ połączeń prądnicy szeregowo-bocznikowej ze współdziałaniem przepływów przedstawia rysunek 1.25. Po ustawieniu znamionowego punktu
47