Ordynacja podatkowa | ||
-V- tżułr-w.ń -.iU--.-;.'uli.-.'.'- — |
mi słowy, czy powinien wypowiedzieć się na temat prawidłowości interpretacji przepisów przez organy, o co wnosił wnioskodawca, czy też powinien ograniczyć się do oceny formalnej poprawności postępowania, które doprowadziło do wydania takich rozstrzygnięć. Również w tym zakresie stanowiska w nauce, a także w orzecznictwie były podzielone. W niektórych rozstrzygnięciach sądy wskazywały, iż rozstrzygnięcia interpretacyjne powinny być poddane pełnej kontroli sądowej, tzn. że kontrolą sądową należ}' objąć nie tylko formalnoprocesową stronę rozstrzygnięć, lecz także ocenę prawną dokonaną przez organy podatkowe w zaskarżonych rozstrzygnięciach35. Druga grupa poglądów kwestionowała możliwość dokonywania merytorycznej oceny przez sądy administracyjne45.
Ostatecznie za merytoryczną oceną zaskarżanych interpretacji opowiedział się NSA, stwierdzając w uchwale, iż: „sąd administracyjny - sprawując (...) kontrolę działalności administracji publicznej w sprawach skarg na decyzje administracyjne wydane na podstawie art. 14b § 5 ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2005 Nr 8, poz. 60 ze zm.) - jest obowiązany do kontroli takich decyzji również z punktu widzenia poprawności merytorycznej dokonanych w nich interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego”55.
Wskutek zmiany przepisów wydana przez ministra interpretacja podlegać będzie zaskarżeniu bezpośrednio do sądu administracyjnego. W interpretacji powinno znajdować się stosowne pouczenie w tym zakresie (art. 14c § 3 o.p.). Wobec takich zmian w ordynacji podatkowej również w ustawie - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi65 (dalej: p.p.s.a.), w artykule 3 § 2 dodano pkt 4a wskazujący, iż zaskarżeniu podlegają również pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach. Jest to związane z faktem, iż na gruncie nowych przepisów dla interpretacji podatkowych wydawanych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, mających charakter czynności materialno-technicznej, nie przewidziano formy postanowienia czy też decyzji.
W razie niewydania interpretacji w przewidzianym w ordynacji terminie wnioskodawcy nie będzie przysługiwało ponaglenie, o którym mowa w art. 141 o.p. W takich sytuacjach wnioskodawca może złożyć skargę na bezczynność organu i niewydanie w terminie interpretacji (art. 3 ustawy z dnia 27 października 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw wzw. z art. 3 § 2 pkt 8 i 4a p.p.s.a.). Nie zmienia to oczywiście faktu, iż w razie niewydania interpretacji w odpowiednim terminie uznaje się, że w' dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin wydania interpretacji, została wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy w pełnym zakresie (art. 14o § 1 o.p.).
Nie ulega wątpliwości, że skoro instytucja interpretacji ma wspomagać samoobliczanic i minimalizować niedogodności związane z mało jasnym, szybko zmieniającym się prawom podatkowym75, to podmiotowi, który uzyskał interpretację i się do niej zastosował, należy stworzyć ochronę. Ustawodawca musiał dokonać wyboru sposobu zagwarantowania bezpieczeństwa podatnika stosującego się do uzyskanej interpretacji. W tym zakresie możliwe były dw'a rozwiązania.
Pierwsze zostało zastosowane w' przepisach obowiązuj ących do końca czerwca 2007 roku, a wprowadzonych ustawą o swobodzie działalności gospodarczej. Polegało ono na zagwarantowaniu podmiotowi, który uzyskał interpretację, iż organ podatkowy nie wyda wobec niego decyzji wymiarowej bez zmiany albo uchylenia interpretacji, jeśli taka decyzja byłaby niezgodna z interpretacją (art. 14 b § 1 dotychczasowych przepisów). Natomiast samo zastosowanie się do tej interpretacji nie może temu podmiotowi szkodzić (art. 14c dotychczasowych przepisów).
Drugie, z którego skorzystano w' obowiązujących od dnia 1 lipca 2007 roku unormowaniach, dopuszcza wydanie decyzji podatkowej w'brew udzielonej interpretacji, jednak konieczne stało się następnie wprowadzenie mechanizmu pozwalającego na zwolnienie podmiotu, który uzyskał interpretację, z konsekwencji podatkowych, jakie powitały w związku z zastosowaniem się do interpretacji. Jest to rozwiązanie spójne z mechanizmami powstawania zobowiązań podatkowych na gruncie naszego systemu.
Nowo przepisy ordynacji podatkowej zawierają dość rozbudowane zasady określające konsekwencje zastosowania się do interpretacji, która następnie została zmieniona.
Przede wszystkim należ}'jednak zauważyć, iż wydawane interpretacje nie są już wiążące ani dla wnioskodawcy, ani dla organów podatkowych. Oznacza to tyle, że mimo uzyskanej interpretacji organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej może wszcząć postępowanie i wydać decyzję, w której określi bądź ustali wysokości zobowiązania podatkowego, nie uwzględniając w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej interpretacji uzyskanej przez wmioskodawcę.
Zastosowanie się do interpretacji indywidualnej przed jej zmianą lub przed doręczeniem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną nie może szkodzić wnioskodawcy nawet w przypadku nieuwzględnienia j ej w rozstrzygnięci u sprawy podatkowej (art. 14k § 1 o.p.). Zastosowanie się do interpretacji, która uległa zmianie, lub interpretacji nieuwzględ-nionej w' rozstrzygnięciu sprawy podatkowej poweduje,
35