Kolendowicz9

Rys. 3-47

Rys. 3-49

■ Bardzo ważnym systemem konstrukcyjnym są ramy. Jlamę tworzą pręty połączone ze sobą w węzłach w sposób sztywny (rys. 3-46). Gdy pręty ramy na skutek obciążenia odkształcą się, węzły ramy nie ulegną odkształceniu, mogą się jedynie przesunąć i obrócić. Jeżeli np. pręty w węźle tworzyły kąt prosty, to po odkształceniu ramy kąt ten zawsze pozostanie prosty. Na rysunku 3-47 pokazano belkę wolno podpartą, która ugięła się w wyniku obciążenia. Na rysunku 3-48 ta sama belka została przedłużona wspornikami obciążonymi na końcu siłami. Wsporniki odciążają częściowo belkę w przęśle, przez co zmniejsza się jej ugięcie. Jeśli wsporniki obrócimy do położenia pionowego, zachowując ciągłość konstrukcji, to otrzymamy ramę (rys. 3-49). Pręt poziomy nazywamy rozporą lub

ryglem, a pręty pionowe — słupami. Na rysunku 3-50 pokazano schemat ramy przed i po odkształceniu. Jest to rama dwuprzegubowa, gdyż słupy opierają się za pośrednictwem przegubów, jednonawowa i o jednej kondygnacji.

■    Podobnie jak w łukach, w miejscach podparcia występują także składowe poziome reakcji, pomimo że obciążenie jest tylko pionowe. Gdyby sposób podparcia słupów wykluczał powstanie reakcji poziomych, wówczas słupy ramy rozsunęłyby się w sposób przedstawiony na rysunku 3-51.

■    Zależnie od przeznaczenia, ramy mogą mieć różne kształty. Rama jednonawowa z ryglem załamanym, stosowana często w budownictwie przemysłowym, jest pokazana na rys. 3-52, na rys. 3-53 — rama czteronawowa, a na rys. 3-54 — rama wielonawowa i wielokondygnacyjna. Rysunki ram odkształconych informują zarazem, że pręty ramy są zginane. Są ponadto także ściskane lub rozciągane. Pola ograniczone prętami ramy, w odróżnieniu od kratownic, nie muszą być trójkątami, a mimo to ramy są geometrycznie niezmienne dzięki sztywności węzłów łączących poszczególne pręty.

39