240 7. Konstrukcje dachoioe
Rysunek 7.27. Statyka wiązara płatwiowo-kleszczowego: a) schemat wiązara, b) schemat zastępczy do obliczania krokwi, c) rozkład obciążeń, d) docisk krokwi do płatwi; 1 - krokiew, 2 - płatew, 3 - siup, 4 - kleszcze, 5 - miecz; L - rozpiętość dachu, I - długość krokwi, - długość dolnej części krokwi, k\ - długość górnej części krokwi, q - obciążenie ciężarem własnym konstrukcji i pokrycia dachu, s - obciążenie śniegiem, w - obciążenie wiatrem, qir qi - składowe obciążenia ciężarem własnym konstrukcji i pokrycia dachu, VA, Vc, Ha, Hc - składowe reakcji
■ m i i ,^y pil IJ^r
fi
£
*---*---*-
Rysunek 7.28. Płatew podparta mieczami: a) schematy statyczne, b) obciążenie płatwi przyjmowane w obliczeniach; 1 - miecz, 2 - płatew, 3 - słup; l\,h~ rozpiętości obliczeniowe płatwa w płaszczyźnie poziomej, l\, f2 - rozpiętości obliczeniowe płatwi w płaszczyźnie pionowej, q - obciążenie prostopadłe do połaci dachu, qy, qz - pozioma i pionowa składowe obciążenia q
Krokwie są podparte płatwiami, które równocześnie stężają węzły wiązarów. Płatwie mogą być jedno- lub wieloprzęsłowe, jednoprzęsłowe podparte mieczami lub wieloprzęsłowe przegubowe. Płatwie jednoprzęsłowe są nieekonomiczne z uwagi na duży przęsłowy moment zginający. Lepiej jest stosować płatwie podparte mieczami mocowanymi do słupów pośrednich i zastrzałami na skrajnej podporze (rys. 7.28); wprowadzenie zastrzałów eliminuje możliwość zginania słupów skrajnych. Miecze i zastrzały skrajne zmniejszają rozpiętość obliczeniową płatwi, a równocześnie usztywniają wiązary wzdłuż osi podłużnej. Podpory płatwi łączonych na słupach i podpartych mieczami w odległościach nie większych
niż ~ rozstawu wiązarów pełnych (l\, h) można przyjmować w punktach przecięcia się osi mieczy z osią belki.
Płatwie łączone na słupach oblicza się jako belki swobodnie podparte obciążone siłami skupionymi o wartościach równych oddziaływaniom krokwi. Jeżeli rozstaw krokwi nie przekracza 0,8 m, siły skupione można zastąpić obciążeniem równomiernie rozłożonym. Wzdłuż osi pionowej płatew jest obciążona ciężarem własnym i ciężarem pokrycia oraz śniegiem i składową pionową parcia lub ssania wiatru. Pozioma składowa działania wiatru stanowi obciążenie płatwi o rozpiętości równej rozstawowi wiązarów pełnych.
Momenty zginające w przypadku płatwi łączonych na słupach oblicza się ze wzorów:
My<d = 0,12Sqy(l’i)2 Mz/i = 0,\25qz(ll)2
(7.26)
(7.27)
W płatwi należ)' sprawdzać, czy jest spełniony warunek nośności jak w elemencie zginanym w dwóch płaszczyznach.
Ugięcie płatwi oblicza się przyjmując schematy statyczne i rozpiętości jak przy obliczaniu momentów zginających. Maksymalne ugięcie oblicza się ze wzoru
(7.28)
gdzie: Ufi„y, UfiniZi — składowe ugięcia w dwóch prostopadłych kierunkach (por. rozdz. 6).
Płatwie ciągłe przegubowe mają jeden przegub w każdym przęśle lub dwa przeguby w co drugim prześle. Przeguby są przyjmowane w takiej odległości od podpór aby wartości momentów przęsłowych odpowiadał)' wartościom momentów podporowych.
Przeguby muszą być tak wykonane, aby była zapewniona możliwość swobodnego obrotu końców łączonych elementów.
Słupy są elementami osiowo lub mimośrodowo ściskanymi (rys. 7.29). Słupy środkowe należy wymiarować na siłę ściskającą równą sumie sił składowych