Kotwica0119

234 7. Konstrukcje dachom

Rysunek 7.21. Szczegóły złączy ścianki stolcowej z wiązarem wg 165]: a) widok w płaszczyźnie wiąza-ra, b) widok w płaszczyźnie ścianki stolcowej, c) widok ogólny połączeń, d) połączenie krokwi w kalenicy; 1 - krokiew, 2 - płatew, 3 - słup, 4 - kleszcze, 5 - miecz, 6 - śruba (kołek drewniany), 7- połączenie na czop

szą ciężar z powierzchni dachu na słupki o rozstawie 4,5 ^ l ^ 3,5 m. Jeśli płatew musi być łączona na długości, to połączenie — przenoszące siłę podłużną — należy wykonać nad słupem lub między słupem a mieczem. Szerokość przekroju słupów jest najczęściej równa szerokości płatwi.

Przy większych rozpiętościach budynków¹ i stromych dachach parcie i ssanie wiatru jest znaczne, tak więc w celu usztywnienia dachu wzdłuż osi poprzecznej (szczególnie w dachach ze ściankami kolankowymi) stosuje się dodatkowa pręty ukośne, tzw. zastrzały lub miecze w płaszczyźnie wiązara. W tym rozwiązaniu krokwie w płaszczyznach wiązarów' pełnych i pustych są jednakowa obciążone i mogą mieć jednakowe przekroje (rys. 7.21).

235

r

72. Obliczanie i konstruowanie wiązarów dadmoych

Odległość miedzy punktami podparcia krokwi (z uwagi na ugięcia) nie powinna przekraczać 4,5 m. Zalecana odległość wynosi 3,5 m i mniej, gdyż wtedy wymiary przekroju krokwi są najkorzystniejsze. W dachach bez płatwi kalenicowej długość krokwi od płatwi do kalenicy powinna wynosić nie więcej niż 0,60-0,65 długości części dolnej i nie powinna przekraczać 2,5 m.

Krokwie opierają się na płatwiach pośrednich i płatwiach stopowych lub na murłatach. W przypadku oparcia krokwi na płatwi stopowej połączenia należy wykonać na wrąb wzajemny, zapewniając prawidłowe przekazanie siły osiowej od krokwi.

Krokwie najdogodniej jest wykonać z jednego elementu, jednak przy dużych rozpiętościach dachu można je łączyć aż do wymaganej długości. Złącza krokwi należy przewidzieć na płatwi pośredniej, przy czym można stosować krokwie

0    zmiennym przekroju. W takim przypadku dolny dłuższy odcinek krokwi konstruuje się o przekroju podwójnym, a odcinek powyżej płatwi o przekroju poje-dynczym.

Miecze służą głównie do przejęcia sił od partia wiatru i usztywniania dachu w kierunku podłużnym, zmniejszają równocześnie rozpiętości obliczeniowa płatwi. Miecz jest elementem ściskanym, o wymiarach najczęściej przyjmowanych konstrukcyjnie (bez obliczeń). Miecze ze słupem i płatwiami łączy się na czop scalony obustronnymi klamrami, sworzniami lub kołkami drew*nianymi. Stosuje się również złącza typu stal-drewno (blachy stalowe + gwoździe lub wkręty).

Kleszcze łączą ściśle krokwie z płatwiami i słupami jednej połaci z drugą, przy czym zawsze obejmują słupek tuż poniżej płatwi. Kleszcze z krokwią i słupem łączy się śrubami (najczęściej o średnicy 12-7-14 mm), gwoździami (4-S-5) lub też kołkami drewnianymi.

Zastrzały usztywniają ściankę stolcową (most), przejmując siły od parcia i ssania wiatru. Zastrzał łączy się ze słupem i belką stropową na zazębienie pojedyncze z czopem lub bez czopu, mocowane dodatkowo gwoździem lub śrubą (rys. 7.21 c), ewentualnie można stosować złącze typu stal-drewno.

Murłaty służą do równomiernego rozłożenia i przekazania obciążenia z wią-zara na ściany nośne. Murłaty należy mocować w murze kotwami stalowymi, których długość i rozstaw zależy od przewidywanego obciążenia ssaniem wiatru. Najczęściej rozstaw kotew' przyjmuje się 2-2,5 m. Złącza murłat na długości powinny pracować na rozciąganie (por. p. 4.2.1).

Szczegóły połączeń w wiązarach płatwiow^ro-kleszczowych zostały przedstawione na rysunkach 7.18b, 7.21c, 7.22.

Niekiedy ze względów' architektonicznych lub użytkowych nie jest możliwe usytuowanie słupów na stropie, wtedy można stosować dach płatwiowo-klesz-czowy o pojedynczym stolcu, którego słup nie dochodzi do stropu (rys. 7.23), lub dach ze słupami pochyłymi (rys. 7.24). W obu tych przypadkach ścianka kolankowa jest usztywniona kleszczami, które są połączone z płatwią oraz krokwią

1    zastrzałem.