302 JO. Konstrukcje przestrzenne
Sklepienie siatkowe jest formą przejściową między ustrojami płaskimi a przestrzennymi. Sklepienia takie przekrywają najczęściej obiekty o rzucie prostokątnym, opierając się na krawędziach podłużnych. Wywierają parcie poziome, które jest przenoszone najczęściej przez ściągi. Charakterystyczną cechą przekryć siatkowych jest bezpośrednia współpraca pokrycia z konstrukcją zasadniczą. Ze względu na niedużą sztywność przy jednostronnym obciążeniu konstrukcje te nie powinny przekrywać budynków wielonawowych, gdyż tzw. worki śnieżne, powstające wzdłuż granicy przenikania sklepienia, mogą być zimą przyczyną znacznych odkształceń ustroju.
Sklepienia siatkowe są wykonane z prętów rozmieszczonych na powierzchni walcowej lub innej prostokreślnej i łączonych między sobą w węzłach, co zapewnia ciągłość przekazywania obciążeń i odkształceń.
Najczęściej spotyka się sklepienia siatkowe o prętach leżących na powierzchni jednokrzywiznowej. Są to formy cylindryczne o rzucie w kształcie kwadratu lub prostokąta (rys. 10.4). W tych sklepieniach wzajemne proporcje długości i rozpiętości mają duży wpływ na rozkład sił i stateczność całej konstrukcji. W tym między innymi celu w siatkowych sklepieniach walcowych są stosowane stężenia płaszczyzn bocznych.
Drewniane sklepienia siatkowe są zbudowane zwykle z regularnych lub nieregularnych wielokątów (rys. 10.5).
Najczęściej są stosowane sklepienia krążynowo-siatkowe [6] składające się z krótkich krążyn ustawionych na rąb i tworzący cli przestrzenną równoległo-boczną lub kwadratową siatkę (rys. 10.6). Kąty ostre w siatce równoległobocz-nej powinny mieć ok. 304-50°. Sklepienie jest ograniczone na długości belkami podwalinowymi, od czoła zaś łukami krążynowymi. Belki podwalinowe są połączone ściągami przenoszącymi siły poziome rozporu sklepienia. Właściwa praca sklepienia zależy od dobrego napięcia ściągów, co można zapewnić stosując śruby rzymskie (śruby naciągowe).
Rysunek 10.5. Przykłady rozwinięcia siatek zbudowanych z jednego rodzaju figur płaskich regularnych i nieregularnych
Rysunek 10.6. Schemat konstrukcji sklepienia wg |6j: a) o siatce rombowej łączonej na śruby, b) o siatce rombowej łączonej na czopy, c) o siatce kwadratowej łączonej na czopy; 2 - krążyny, 2 - łuk krążynowy, .3 - belka podwalir.owa, 4 - śruby, 5 - gwoździe przechodzące przez całą grubość łuku; t - szerokość pasów sklepienia, AS - szerokość pasów równoległych do tworzącej sklepienia
Przekrój poprzeczny sklepienia może mieć kształt łuku kołowego lub ostrołu-ku (rys. 10.7). Strzałka łuku w dwuprzegubowym sklepieniu kołowym nie powinna być mniejsza niż 1 / 7, a wysokość elementów w środku nie mniejsza niż 1 /100 rozpiętości sklepienia. W trójprzegubowym sklepieniu ostrołukowym strzałka nie powinna być mniejsza niż 1 /3 rozpiętości, a strzałka połowy łuku nie mniejsza niż 1/15 długości cięciwy.