książka
6

Szczególnie propozycja M Czerwińskiego, ukazująca przemianę systc książki jako przemiany zasobów informacyjnych w strumienie inform ne. wydąjc mc byó całkowicie iiiIckwntnM tło nakreślonego tu obruiu.

Jednak ze zaprezentowany motłcl inicjacji nic |e- t jedyną i wyląc/; drogą do literatury. Ukazuje on tylko jeden iej odcinek, mający /reszt wiele równoległych odgałęzień. Dopiero zbadanie ich wszystkich pozw stwierdzić, dokąd prowadzą one młodego czytelnika

III. INSTYTUC JA WYCHOWAWCZA

I SYTUACJA KOMUNIKACJI IIII RACKII J W PU/.I-DSZKOI U

Główną przyczyną odmienności funkcjonowania ksii|>ki w instytucji wychowawczej jot odmienność sytuacji społecznej, w jakiej się dziecko tu znajduje. Zasadniczym /aś czynnikiem kształtującym tę* sytuację jest raptowna /miana pozycji społecznej dotychczas zajmowanej pi/cz dziecko. Pozycja dziecka w pr/cwaZnjąccj większości rwl/in współczesnych (wydol* nych wychowawczo); wyjąwszy wielkie rodziny wielodzietne* jest zazwyczaj niepowtarzalna, ponieważ również i wówczas, gdy ma ono rodzeństwo, pozycja każdej osoby w rod/mio jest zróżnicowana, w zależności od płci, wieku, st iis/cńsiwa. i opiera się na zespole indywidualnych nakazów i przywilejów.

Przechodząc natomiast z rodziny do przedszkola, dziecko staje się jednym z wielu członków licznej grupy społecznej (a w naszym systemie wychowania przedszkolnego nawet bardzo licznej), w której wszyscy mają te same prawa i obowiązki. Zanim wypracuje ono lobio w tej grupie pozycję niepowtarzalną, li, zanim ukształtuje się względnie trwała struktura grupy, czeka je dość trudny okres adaptacji.

Zmienia się także w sytuacji przedszkolnej relacja dorosły dziecko. W domu. zwłaszcza w malej rodzinie współczesnej, dziecko jest punktem centralnym, otoczone przez wielu dorosłych (rodzice, dziadkowie, starsze rodzeństwo, opiekunki dziecięce); w przedszkolu punktem centralnym jest wychowawczyni osoba dorosła otoczona przez wiele dzieci.

W większości przypadków dziecko odczuwa tę zmianę jako wstrząs negatywny, chociaż mu on w sobie niekiedy także i pewne aspekty dodatnie dla niego. W takiej ambiwalentnej sytuacji znajdąją się na przykład icdynncy, którym wejście do przedszkolu daje uprugniony kontakt z rówieśnikami, ale jednocześnie strąca /. piedestału jcdynactwa. Proces