Wskaźniki wypłacalności i płynności powinny umożliwić ocenę stopnia wypłacał ności oraz płynności banku. Przed przedstawieniem wskaźników tej grupy należy określić, co będziemy rozumieć przez pojęcia: ..wypłacalność” i „płynność”. Przyjmujemy, że bank jest:
- wypłacalny wtedy, gdy wartość rynkowa jego aktywów jest co najmniej równa wartości jego zobowiązań.
- płynny, jeżeli posiada zdolność do terminowego regulowania zobowiązań.
Najczęściej stosowanymi wskaźnikami tej grupy są: współczynnik wypłacalności, wskaźniki płynności bilansowej, wskaźniki płynności strumieniowej oraz wskaźnik depozyty do kredytów.
Definicja współczynnika wypłacalności została podana w części I. w rozdziJ le 3, gdzie omawialiśmy nadzór nad działalnością banków. Współczynnik ten określa stopień zabezpieczenia (pokrycia) ryzyka podjętego przez bank funduszami własnymi. Im wyższy poziom tego wskaźnika, tym - teoretycznie - bank wykazuje większe bezpieczeństwo. Minimalna jego wartość to 8%. Należy pamiętać jednak o tym, że zbyt wysoki poziom współczynnika wypłacalności świadczy o mniejszej zdolności do wypracowania wysokiej efektywności, co w dłuższej perspektywie cza* sowej wpływa niekorzystnie na sytuację banku i m.in. obniża jego bezpieczeństwo.
Uzupełnieniem analizy wypłacalności powinien być wskaźnik ukazujący stopień lc* warowania (dźwigni), który jest definiowany jako relacja aktywów ogółem (sumy bilansowej) do kapitałów własnych. Im wyższa dźwignia, tym wyższe ryzyko w działalności banku.
Spośród możliwych do zastosowania wskaźników płynności przedstawimy tylko jeden. Więcej wskaźników płynności zostanie omówionych w rozdziale 4 części IV, który jest pośw ięcony ryzyku płynności.
10) WSKAŹNIK DEPOZYTY/KREDYTU =
depozyty od klientów należności klientów
Wskaźniki jakości aktywów umożliwiają określenie, czy dana grupa akty-J w'ów posiadanych przez bank jest bezpieczna i pewna. Najczęściej bada się jakość I należności.
11) JAKOŚĆ NALEŻNOŚCI =
12) WSKAŹNIK POKRYCIA =
należności zagrożone należności ogółem
rezerwy na należności
należności zagrożone
13) WSKAŹNIK AKTYWÓW PRACUJĄCYCH =
aktywa pracujące ak tywa ogółem
herws/y /.e wskaźników tc| giupy wnkarfnlk niMnoid (nazywany tez
wskaźnikiem ryzyku kredytowego) U* relacja wartości należności zagrożnych Hrutto do wartości należności ogółem brutto (l/i» bez pomniejs/uniu o utworzone re-ferwy celowe ). Wskaźnik len ukazuje poprawność finansowania działalności banku, łc/cl i jest większy od I (lub równy I). to bank dysponuje stabilnym finansowaniem. Wskaźnik poniżej I świadczy o konieczności pozyskiwania finansowania z innych
rcł niż baza klientów, np. z rynku międzybankowego lub poprzez emisję papie-dłużnych. Wskaźnik ten może być szacowany dla różnych grup należności, np. należności od podmiotów' finansowych, niefinansowych, a także dla różnych katego-lii zagrożenia należności. Wskaźnik tak skonstruowany pokazuje udział należności mych w' całym portfelu należności. Im niższa wartość tego wskaźnika, tym ić należności jest lepsza.
Wskaźnik pokrycia ukazuje stopień pokrycia należności zagrożonych utworzonymi rezerwami (odpisami). Im wyższy, tym większe zabezpieczenie należności zagrożonych i jednocześnie prawdopodobnie gorsza jakość należności zagrożonych.
Jy zastosowaniu wskaźnika aktywów pracujących badamy, jaki jest udział aktywów pracujących w aktywach ogółem. Wyjaśnienia wymaga pojęcie „aktywa tjące". Są to aktywa, które generują dla banku przychody, a wrięc aktywa netto gżeniem gotów ki i jej substytutów, należności zagrożonych, a także rzeczowego ijątku trwałego, wartości niematerialnych i prawnych oraz pozycji „inne aktywa".
Wskaźniki giełdowe są dosyć specyficzną grupą wskaźników, ponieważ do osza-wania ich wartości konieczne jest posiadanie danych dotyczących kursu akcji na Igieldzie, a więc tylko w przypadku banków notowanych na giełdzie można określić ’ h faktyczny poziom. Wyróżnia się trzy główne wskaźniki giełdowe: cena do zysku (P/E - price earnings ratio), cena do wartości księgowej (P/BV - price book value io) oraz stopa dywidendy {DY - dmdend yield).
14) P/E
16) DY =
cena giełdowa zysk na jedną akcję
RS) P/BV =
cena giełdowa wartość księgowa na akcję
dywidenda na akcję cena giełdowa
Wskaźnik (P/E) wskazuje, ile razy cena giełdowa akcji przekracza zysk przypadający na jedną akcję. Jego poziom świadczy o tym. czy akcje są „drogie”, czy „tanie”. Aby móc to stwierdzić, należy odnieść wartość wskaźnika dla danego banku do wartości średniej dla banków notowanych na giełdzie albo do wartości średniej dla całego rynku.