lastscan156

rozwinięty rynek terminowy, tzn. występują trudności a Ai.de/icniem partnera do przeprowadzenia transakcji przeciwstawnej. Zaciągnięcie kredytu w walucie obcej może być również korzystne, gdy oprocentowanie kredytu w tej walucie jest niższe niż w walucie krajowej.

Specyficznym rodzajem transakcji są tradycyjne transakcje swapowe, zawierane między bankami i przedsiębiorstwami, między bankami komercyjnymi oraz między bankami komercyjnymi i bankiem centralnym. Transakcje swapowe są połączeniem transakcji kasowej i terminowej, przy czym dwie strony transakcji zostają zawarte z tym samym partnerem.    i

Transakcje te polegają na:

■    kupnie waluty A za walutę B na rynku natychmiastowym i jednoczesnej sprzedaży tej samej ilości waluty A za walutę B z późniejszym terminem odbioru lub

■    sprzedaży waluty A za walutę B na rynku natychmiastowym i jednoczesnym kupnie tej samej ilości waluty A za walutę B z późniejszym terminem odbioru.

Przykładowy przebieg transakcji może być następujący:

1.    Bank kupuje od eksportera 100 tys. USD za 3 miesiące.

2.    Bank sprzedaje 100 tys. USD na rynku kasowym.

3.    Dwie otw-arte pozycje walutowe zostają zamknięte przez transakcję swapową: bank kupuje 1 (X) tys. USD na rynku kasowym i rów nocześnie sprzedaje 100 tys. USD za 3 miesiące.

Na międzynarodowych rynkach walutowych występują także transakcje swapowe. w których następuje kupno/sprzedaż określonej ilości waluty w dwóch terminach w przyszłości, np. 2 i 3 miesiące.

Zamknięcie otwartych pozycji walutowych poprzez transakcje przeciwstawne równe co do kwoty nie oznacza jeszcze całkow itego zabezpieczania się przed ryzykiem, jeśli terminy tych transakcji nie będą sobie odpowiadały. Na skutek zmian różnicy między kursem kasowym i terminowym może wystąpić wówczas niebezpieczeństwo, że późniejsze zamknięcie otwartej pozycji walutowej wpłynie na podwyższenie kosztów. Wystąpienie tego ryzyka będzie zależne od: rodzaju transakcji swapowej, wzajemnej relacji między kursem terminowym i kasowym oraz kształtowania się marży terminowej.

Tradycyjne transakcje terminowe są szeroko rozpowszechnioną formą zabezpieczania się przed wahaniami kursowymi dzięki dużym możliwościom i elastyczności ich zastosowania. Ustalenie kursu, po którym zostaną zakupione lub sprzedane waluty. stwarza pewną podstawę do kalkulacji przychodów i wydatków związanych z transakcją zagraniczną.

Rozdział

Ryzyko operacyjne

Ryzyko operacyjne jest „najmłodszym" rodzajem ryzyka spośród przez nas analizowanych. Można wyszczególnić jego dwa zasadnicze źródła:

■    ludzi.

■    technikę.

Pierwsze źródło ryzyka operacyjnego towarzyszy działalności bankowej od jej początków, zaś technika zyskała szczególnie na znaczeniu w latach 90. XX w ieku. Jej najbardziej spektakularnym przejawem był tzw. problem roku 2000 (Y2K). związany ze zmianą daty na 01.01.2000. Banki i inne podmioty gospodarcze przeprowadzały odpowiednie testy i wprowadzały zabezpieczenia, aby ich systemy informatyczne działały prawidłowo. Wagę tego typu problemów doslr/egli także nadzorcy bankowi, czego jednym z przejawów było w łączenie ryzyka opera-cyjnego do pomiaru adekwatności kapitałowej, o czym była mowa w rozdziale 3. W części 1.

Ryzyko operacyjne jest tym najtrudniej kwantyfikowalnym, bowiem nie jest łatwo przewidzieć zachowania ludzi i ewentualnych problemów technicznych. W ryzyku operacyjnym można wyróżnić zdarzenia, które występują często, ale ich konsekwencje finansowe są nieistotne (high frequency, Iow impact), oraz takie zdarzenia, które występują rzadko, lecz ich konsekwencje są znaczące (Iow freąuency. high impact).

W Bazylei II zdefiniowano ryzyko operacyjne jako: ryzyko straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności wewnętrznych procesów, ludzi i systemów technicznych lub zdarzeń zewnętrznych. Obejmuje ono ryzyko prawne, natomiast nie obejmuje ryzyka strategicznego i reputacji¹. Do dwóch podanych na w stępie źródeł ryzyka operacyjnego doszły więc zdarzenia zewnętrzne, ale mogą być one efektem działań ludzi.

319

1

KNK Hekitmenttacja SI (www.knf.gov.pl)