Wzrost następuje w momencie, kiedy kolejnemu przejawowi działania towarzyszy subiektywne uczucie większej przyjemności, niż w przypadku poprzedniego zaspokojenia..W ten sposób odkrywamy własne Ja i kształtujemy nasz system wartości.
Czyste Istnienie, życie dla samego życia -f cechą egzystencji małych dzieci (środkami prowadzącymi do Stawania się. Wzrostu : manipulowanie, odkrywanie, badanie spontaniczne i niezaplanowane). Po nasyceniu i znudzeniu się czynnościami sprawiającymi radość samą w sobie, dziecko przechodzi do realizacji nowych, wyższych potrzeb.
Każda jednostka łączy więc w sobie i jest kontrolowana przez 2 zespoły czynników:
• I — instynkt ku stanowi bezpieczeństwa, postawa defensywna, tendencje do cofania się i związku z przeszłością, strach przed ryzykiem, niezależnością
• II - instynkt ku działaniu, rozwojowi, pełni Jaźni, zaufanie do świata zewn.f pragnienie niezależności + akceptacja swego nieświadomego Ja
Bezpieczeństwo <---Osoba —----—------> Wzrost
Koncepcja wzrostu przez radość
Zgodnie z powyższym schematem, mechanizm wzrostu to niekończący się proces dokonywania wyborów (możliwych do podjęcia wyłącznie przez jednostkę, której dotyczą), przeważenie subiektywnej radości czerpanej ze wzrostu nad radość czerpaną z poczucia bezpieczeństwa:
• potęgowanie się wektorów wzrostu (większa atrakcyjność, przyjemność)
• zmniejszanie się obawy wzrostu
• osłabienie wektorów bezpieczeństwa (jnniejsza atrakcyjność)
• zwiększenie się obawy przed stanem bezpieczeństwa, patologii, regresu.
Ścisły związek wzrostu z bezpieczeństwem; jedynie zapewnione bezpieczeństwo pozwala na kształtowanie się wyższych potrzeb.
Udział innych ludzi w rozwoju jednostki: otoczenie może zrealizować potrzeby jednostki dot. bezpieczeństwa, uznania, miłości itd., także może wskazać prawidłowy kierunek wzrostu; równoczesne potrzeby samorozwoju jednostki i spełniania oczekiwań innych (konflikt między jaźnią innych a moją własną)-> w ostateczności jednostka prędzej zrezygnuje z własnego Ja niż z aprobaty społ. -> bezpieczeństwo podstawową potrzebą. Edukacja twórcza, sztuki — wpływają pozytywnie na rozwój jednostki, ponieważ zapewniają stan bezwzględnego bezpieczeństwa i umożliwiają wzrost.
Warunki leczenia neurotyków: świadomość problemów osoby z realizacją potrzeb podstawowych, cierpliwość, szacunek dla zdrowia, lęku osoby, delikatność, akceptowanie wszystkich wyborów osoby (mądrość obronna i mądrość wzrostu); proponowanie w miejsce forsowanaia.
Teoria zaspakajania potrzeby - pojedyncza zasada holistyczna scalająca mnogość ludzkich motywów wyraża tendencję do pojawienia się nowej, wyższej potrzeby, kiedy ta niższa potrzeba zostanie juz zaspokojona. Hierarchiczne uporządkowanie potrzeb + subiektywne kierowanie ich realizacją w kierunku „zdrowego" wzrostu.
Związek koncepcji Maslowa z koncepcjami psycho-dynamicznymi, jednak psychologia humanistyczna postrzega wszystko przez różowe okulary, a w ciężkich patologiach dostrzega jedynie problemy i niepowodzenia wzrostu.
Potrzeba poznania i obawa poznania.
Obawa przed poznaniem, unikanie poznania, cierpienia, niebezpieczeństw a poznaniu
1. Obawa przed poznaniem siebie, własnych emocji, impulsów- analogiczna do strachu przed światem zewn. - funkcja: obrona godności własnego Ja idealnego
2. Obawa, trwoga, słabość zwŁzana z zaparciem się naszych talentów, możliwości, twórczości, lęk przed hibris (wiara, że pewne formy wiedzy są niedostępne człowiekowi, zastrzeżone dla wyższych instancji).
Jednoczesna ciekawość, pęd do wiedzy i lęk przed poznaniem. Wiedza - coś niebezpiecznego, zagrażającego.
Wiedza dla redukcji niepokoju i dla wzrostu.
Wiedza - aktualizacja ludzkiej potencjalności, rodzaj wyzszej potrzeby człowieka; sposób na radzenie sobie z problemami, lękami (najlepszym rozwiązaniem - poznanie przyczyny lęku); charakter wiedzy zarówno narzędzie wzrostu, jak i reduktor niepokoju - gwarancja homeostazy.
Unikanie wiedzy jako unikanie odpowiedzialności.
Brak ciekawości (pseudogłupota) - wyrazem niepokoju i obawy, elementem samoobrony.
Ścisły związek między poznaniem a czynem. (Często lepiej nie wiedzieć, bo jakby się wiedziało, trzeba by działać).