metalurgia029

56

dzana lanca, którą dostarcza się tlen na powierzchnię metalu. Ciepło niezbędne do podniesienia temperatury metalu i utrzymania jej na odpowiednim poziomie pochodzi z utleniania domieszek.

Proces utleniania domieszek jest bardzo intensywny, w związku z czym:

(3> czas trwania procesu jest bardzo krótki i wynosi od 60 do 70 min,

0^ sprawność cieplna konwertora jest wysoka i dochodzi do 70%, co pozwala na zastosowanie około 30% stałego wsadu, np. złomu,

.y-^proces odfosforzania stali jest efektywny w związku ze znaczną koncentracją CaO w żużlu,

0 proces odsiarczania częściowo zachodzi bezpośrednio przez utlenianie siarki, a częściowo przez reakcję z CaO.

Powyższe czynniki sprawiają, że proces konwertorowy - tlenowiy jest obecnie naj-bardziei wydajnym procesem stalowniczym, jakkolwiek otrzymywana stal nie jest naj\yyższeLjakości, przede wszystkim w związku z nie najlepszą możliwością jej od-tleniania. Oprócz procesu podstawowego istnieją jego wersje zmodyfikowane, mające na celu lepszą rafinację stali lub uzyskanie stali o różnej zawartości węgla.

Otrzymywanie stali w piecu elektrycznym łukowym

Proces utleniania w piecu elektrycznym łukowym jest procesem rafinacji ekstrakcyjnej żużlowej. Źródłem FeO jest ruda lub zgorzelina wprowadzona do żużla. Źródłem ciepła jest natomiast luk elektryczny pomiędzy trzema węglowymi elektrodami, zasilanymi przemiennym prądem trójfazowym, a powierzchnią metalu (luk bezpośredni). Schemat takiego pieca przedstawiono na rysunku 2.23 w rozdziale 2.7. Metal w czasie utleniania znajduje się na trzonie pieca tworzącym okrągłą wannę o pojemności od kilku do 200 Mg. Charakter procesu jest z reguły zasadowy, chociaż nic nie stoi na przeszkodzie, aby był to proces kwaśny. Jego przebieg zależy od rodzaju i postaci wsadu. Od tych samych czynników zależy też czas trwania procesu, ponieważ wpływają nań przede wszystkim czas roztapiania wsadu i czas świeżenia. Ze względu na łatwość kontrolowania utleniania,, a co za tym idzie, składu i czystości otrzymywanej stali, oraz ze względu na szeroki zakres, pojemności piec elektryczny lukowy jest stosowany przede wszystkim do produkcji stali wysokiej jakości oraz stali stopowych, a także do przygotowania metalu odllgwriarh stąliwa.~~

Specjalne procesy stalownicze

W celu otrzymania stali szczególnie wysokiej jakości, to jest o małej zawartości przede wszystkim tlenu, wodoru, siarki i wtrąceń niemetalicznych, a także węgla, stosuje się różne zabiegi rafinacyjne, wykonywane zarówno w piecach metalurgicznych, jak i w czasie tzw. obróbki pozapiecowej.

Rys. 2.33. Schemat stalowni konwertorowej - tlenowej: 1 - konwertor, 2 - urządzenie załadowcze, 3 - kadź surówkowa, 4 - kadzie stalownicze i żużlowa [2]

Rys. 2.34. Fazy procesu konwertorowego - tlenowego: a), b) załadunek, c) wprowadzenie tlenu, d) wprowadzenie dodatków, e) spust [2]