metalurgia061

122

się na zimno- i gorącokomorowe. Drugim zespołem, oprócz zespołu tłoczącego, maszyny ciśnieniowej jest zespół zwierający formę. Wartość siły zwierającej formę wynika z iloczynu powierzchni rzutu odlewu na płaszczyznę podziału formy i ciśnienia wtrysku metalu. Siła ta wynosi od kilkuset do kilku tysięcy megagramów i jest wartością charakterystyczną maszyny.

Odlewanie w maszynach zimnokomorowych. Maszyny te mogą mieć pionową bądź poziomą komorę prasowania (rys. 3.48). W maszynach zimnokomorowych metal jest wlewany łyżką do komory. Po uruchomieniu tłoka prasującego metal jest wtłaczany wlewem dyszowym do wnęki formy, gdzie krzepnie. Wyjęcie odlewu następuje po odcięciu nadmiaru zakrzepniętego metalu i otwarciu formy. Odlewy są wypychane z formy za pomocą wypychaczy. Maszyny zimnokomorowe są stosowane przede wszystkim do odlewania stopów aluminium i mosiądzu.

b)

Rys. 3.48. Schemat odlewania w maszynach ciśnieniowych z zimną komorą prasowania: a) pionową,

b) poziomą

Odlewanie w maszynach gorącokomorowych. W maszynach gorącokomoro-wych komora prasowania jest zanurzona w tyglu z ciekłym metalem (rys. 3.49), a metal do wnęki formy jest wtłaczany za pomocą tłoka prasującego, napędzanego hydraulicznie. Przy uniesionym w górne położenie tłoku prasującym ciekły metal samoczynnie przepływa utworzoną szczeliną z tygla do komory i wypełnia ją. Przemieszczenie tłoka ku dołowi zamyka otwór wlotowy. Następnie tłok wywiera nacisk na metal zamknięty w komorze, co powoduje przetłaczanie metalu do wnęki formy.

Ze względu na oddziaływanie ciekłego metalu na komorę prasującą w maszynach gorącokomorowych można wykonywać tylko odlewy ze stopów o niskiej temperaturze topienia, np. cynku, ołowiu i magnezu.

W wyniku odlewania ciśnieniowego uzyskuje się odlewy o dużej gładkości powierzchni i dokładności wymiarów, dzięki czemu można wyeliminować prawie całkowicie obróbkę skrawaniem. Jednakże występujące tu wysokie ciśnienie ograli i cza zakres stosowania tej metody, gdyż większość form nie wytrzymuje wysokiego ciśnienia i wysokiej temperatury. Metodę tę wykorzystuje się głównie do odlewania metali nieżelaznych mających niską temperaturę topienia. Wartość ciśnień uniemożliwia również stosowanie rdzeni piaskowych, a co za tym idzie, ogranicza możliwość wykonywania bardziej skomplikowanych odlewów.

Rys. 3.49. Zasada działania maszyny ciśnieniowej z gorącą komorą prasowania

Odlewanie niskociśnieniowe

W przypadku odlewania niskociśnieniowego wartość ciśnienia wynosi około 0,01-r0,07 MPa. Sposób odlewania jest podobny do odlewania w maszynach ciśnieniowych z gorącą komorą. Ponieważ jednak ciśnienie na metal jest wywierane nie przez tłok, lecz przez sprężony gaz, ma ono mniejszą wartość. Dzięki temu oprócz rdzeni metalowych można stosować również rdzenie piaskowe o skomplikowanych kształtach.

Rys. 3.50. Schemat urządzenia do odlewania niskociśnieniowego: l - tygiel z ciekłym metalem, 2 - rura doprowadzająca ciekły metal do formy, 3 - piec z elementami grzejnymi, 4 - forma metalowa, 5 - rdzeń piaskowy lub metalowy. 6 - wnęka formy, 7 -przewód doprowadzający sprężony gaz nieaktywny do uszczelnionego pieca

Możliwość zasilania krzepnącego odlewu ciekłym metalem bezpośrednio przez rurę wlewową wpływa na zmniejszenie wielkości nadlewów, a to powoduje znaczny wzrost uzysku, dochodzący do 90%. Schemat urządzenia do odlewania pod niskim ciśnieniem przedstawiono na rysunku 3.50.