(prążkowanie podłużne). Brak prążkowania poprzecznego, podziału na sarkomery, więc miofibrylle na całej długości jednakowo podwójnie załamują światło spolaryzowane (anizotropowo). Jedynie podczas skurczu w poprzek przez całe włókno przebiegają szerokie, nieliczne ciemniejsze pasma zwane smugami skurczowymi. Włókno mięśnia gładkiego nie posiada typowego układu, kanalików T i L, a miofibrylle składają się z równomiernie wymieszanych niteczek aktyny i miozyny, między którymi działają siły, wywołujące skurcz aktywowany przez obecność jonów Ca2+, ogólnie w podobny do mięśni szkieletowych sposób, bowiem polega na ślizganiu się po sobie tzw. miofilamentów. Miofibrylle są zgrupowaniami miofilamentów. Jedne z nich - miofilamenty cienkie - zbudowane są z aktyny, drugie - miofilamenty grube - z miozyny. W nitkach cienkich oprócz aktyny występuje tropomiozyna. Końce miofilamentów cienkich są zakotwiczone w tzw. taśmach gęstych, znajdujących się pod błoną komórkowa oraz w tzw. ciałkach gęstych, występujących w głębi cytoplazmy. Pomiędzy miofilamentami aktynowymi znajdują się miofilamenty miozynowe. Miozyny jest tu 3 razy mniej niż w mięśniu szkieletowym, a aktyny 2 razy więcej.
Podczas skurczu komórka mięśniówki gładkiej skraca się, a błona ulega wpukleniom w miejscach występowania taśm gęstych, wskutek pociągania przez miofilamenty cienkie.
Molekularny mechanizm skurczu:
1. Jony wapnia są uwalniane pod wpływem impulsu nerwowego ze słabo rozwiniętej siateczki śródplazmatycznej lub dostają się z zewnątrz podczas depolaryzacji błony i otwarcia kanałów wapniowych.
2. Fosforylacja łańcuchów lekkich miozyny, które, hamują wiązanie główek mostków poprzecznych miozyny z aktyną w czasie spoczynku mięśnia. (Usunięcie hamowania jest bardzo powolne w porównaniu do mięśni szkieletowych). Fosforylację aktywuje enzym kinaza, która aktywuje się pod wpływem połączenia jonów wapnia z białkiem kalmoduliną.
3. Następuje rozkład ATP
4. Rozpoczynają się skurczowe cykle przyłączania i odłączania główek miozyny do i od nitek aktyny. Mostki poprzeczne w tkance mięśni gładkich z jednego brzegu grubej nici miozyny przebiegają w jednym kierunku, zaś po przeciwnej stronie w odwrotnym kierunku, dzięki czemu podczas skurczu ułożone
46