neonatologia0

ROZDZIAŁ 5

Pielęgnowanie i obserwacja noworodka w pierwszych dobach życia

Agnieszka Balanda

Podstawową zasadą postępowania z noworodkiem jest bezwzględne przestrzeganie higieny, utrzymanie w czystości nie tylko dziecka, ale także jego otoczenia Należy pamiętać o wietrzeniu pomieszczenia, w którym noworodek przebywa, oraz dbaniu o właściwy dobór ubrania dla niego, tak by go nie przegrzewać ani nie ochładzać.

W ciągu pierw szych godzin po porodzie pielęgnację noworodka w ykonuje położna pracująca na oddziale położniczo-noworodkowym. Matka ma możliwość wnikliwej obserwacji dziecka. Podczas wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych u noworodka należy bezwzględnie przestrzegać zasad epidemiologicznych minimalizujących ryzyko zakażeń szpitalnych m.in. przez dokładne mycie oraz dezynfekowanie rąk. System opieki zakłada stałą pomoc położnej w opiece nad noworodkiem. Nic chodzi tu bowiem o częściowe zrzucenie obo-wiąAów położnych na matkę, tylko wspieranie rozwoju więzi między matką a dzieckiem, kształtowanie się uczuć macierzyńskich, udane karmienie piersią, a przede w szyslkim o edukację zdrow otną matki w celu przygotowania jej do opieki nad noworodkiem w domu.

Codzienna pielęgnacja noworodka obejmuje:

-    obserwację,

-    czynności higieniczne,

-    karmienie.

stymulację rozwojową przez dotyk, masaż, przebywanie dziecka w otoczeniu rodziców.

Położna powinna dostarczyć informacji potrzebnych kobiecie do sprawowania opieki nad noworodkiem, a także prowadzić nadzór podczas czynności pielęgnacyjnych.

Kąpiel noworodka

Cel olówny:

Omówienie zadań i roli położnej podczas wykonywania kąpieli oraz innych zabiegów pwęgnacyjnycn noworodka

Pielęgnowanie i obserwacja noworodka w pierwszych dobach życia 67

Cele szczegółowe:

1. Omówienie roli położnej w edukacji matki podczas wykonywania podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych u noworodka

2    Omówienie czynności podczas wykonywania toalely noworodka zgodnie z zasadami aseptyki i antyseptyki,

3    Zapoznanie z techniką kąpieli noworodka

4    Omówienie zasad pielęgnacji oczu, nosa. |amy ustnej i uszu noworodka.

Jednym z zabiegów' pielęgnacyjnych u noworodka jest kąpiel. Pierwszą kąpiel noworodka wykonuje się jak najpóźniej po porodzie, aby maź płodowa, która pokrywa ciało dziecka mogła wchłonąć się w jak największej ilości. Nic wolno dopuścić do oziębienia dziecka przez wczesne wykonywanie zabiegów higienicznych.

Jedyny wyjątek stanowią noworodki, których maiki są nosicielkami wirusa HIV. W takiej sytuacji dziecko powinno być wykąpane bezpośrednio po porodzie jeszcze na sali porodowej.

Należy pamiętać, że kąpiel wcześniaka lub chorego noworodka donoszonego powinna być odsunięta w czasie do momentu stabilizacji jego stanu klinicznego.

Matka, dzięki czynnemu uczestniczeniu podczas kąpieli, nabywa niezbędnych umiejętności, pozbywa się lęku i niepewności w sprawowaniu opieki nad swoim dzieckiem. W warunkach, w' których może liczyć na profesjonalną pomoc, uczy się prawidłowej obserwacji dziecka i rozumienia jego potrzeb oraz właściwego reagowania na zachowanie się dziecka. Ma również możliwość wyrobienia u siebie zręczności manualnej podczas czynności pielęgnacyjnych. Kąpieli nic należy wykonyw ać bezpośrednio po karmieniu. Trzeba jednak pamiętać o ustaleniu stałej pory toalety wieczornej.

Kąpiel to nie tylko zabieg higieniczny. Sprawnie wykonana może stać się prawdziwą przyjemnością dla dziecka. Kąpiel pow inna być przede wszystkim dobrze zorganizowana, poczynając od przygotowania pomieszczenia, w którym będą wykonywane poszczególne czynności. Temperatura pomieszczenia powinna wynosić 25°C, okno trzeba zamknąć, przygotować wszystkie niezbędne akcesoria, takie jak:

-    bieliznę dla noworodka,

-    środki pielęgnacyjne,

-    wanienkę do kąpieli z wodą o temp. 37°C.

Po przygotowaniu niezbędnych przyborów osoba wykonująca kąpiel powinna umyć ręce, krótko obciąć paznokcie, włosy upiąć, zdjąć biżuterię z rąk.

Kąpiel należy wykonać delikatnie, sprawnie i zdecydowanie, ale bez nadmiernego pośpiechu czy zdenerwowania.    _