warto doprecyzować jest także eksploracja wyobrażenia klienta na temat tego, co powinna robić w takiej sytuacji osoba, z którą jest związane jej narzekanie. Wszystkie te kierunki postępowania stanowiąjednak punkt wyjścia do określenia tego, co chciałby klient, aby się zmieniło w jego życiu.
Rys. 3. Graficzny obraz strategii postępowania z klientem w relacji „narzekania” - co ma się zmienić?
Żona
Mąż
Co będzie robić? -
Jak będzie wyglądać Pani życie?
- Przypuśćmy, że Pani mąż przestanie pić, co Pani będzie wtedy robiła?
- Co z tego już istnieje? (np. skalowanie)
Niesamowite - mimo, że Pani mąż pije i zmiana, o której Pani mówi jeszcze nie nastąpiła, to Pani już tyle zrobiła!
- Jak Pani to robi?
- Jak Pani to zrobiła?
- Skąd Pani wiedziała, że to pomaga?
Zastosowanie tego sposobu postępowania obrazuje zamieszczony przykład.
Przykład:
Kobieta, lat ok. 45, zgłosiła się do pomagacza z problemem uzależnienia swojego męża, który od lat nadużywa alkoholu, ale w ostatnim czasie postępowanie to nasiliło się znacząco. Po krótkim przywitaniu, wzajemnym przedstawieniu się i docenieniu decyzji o przyjściu klientki pomagacz zadał pytanie:
POMAGACZ: Proszę opowiedzieć mi na czym polega problem, tak abym lepiej mógł go zrozumieć.
KLIENTKA: Głównym moim problemem jest picie męża, z tego biorą się wszystkie kłopoty.
POMAGACZ: Co ma Pani na myśli mówiąc „problemem jest picie mojego męża"?
Proszę powiedzieć coś więcej na ten temat.
KLIENTKA: To zaczęło się już wiele lat wcześniej. Mąż zawsze lubił alkohol, szczególnie piwo i towarzystwo swoich kumpli, którzy także za kołnierz nie wylewają.
Tutaj nastąpi) szczegółowy opis sytuacji problemowej, tak jak ją postrzegała sama klientka.
POMAGACZ: Rozumiem, że to co Pani mi opisała przed chwilą, to jest coś czego Pani nie chce w swoim życiu. Zastanawiam się jak mąż ma się zmienić, żeby Pani mogła przyznać, że to jest coś czego Pani chce?
KLIENTKA: Ma po prostu nie pić!
POMAGACZ: Uhm, ma nie pić. Jeszcze nie wiem jak, ale załóżmy, że w pewnym momencie on zrozumie i przestanie pić. Co ma wówczas robić innego, zamiast picia?
KLIENTKA: No, zachowywać się jak normalny mąż i ojciec dla naszych wspólnych dzieci.
POMAGACZ: Po czym Pani pozna, że on zachowuje się jak normalny mąż i ojciec?
KLIENTKA: No nie wiem, będzie robił to co kiedyś, tzn. zajmował się domem, więcej czasu poświęcał dzieciom. Także między nami będzie więcej porozumienia, wspólnie spędzonych chwil, robienia czegoś razem.
Po określeniu w szczegółach tego, czego klientka oczekuje po zmianie zachowań męża pomagacz zmienił kierunek postępowania zadając kolejne pytanie:
POMAGACZ: Załóżmy, że on się zmieni i będzie robił to, co Pani opisała przed chwilą. Co to zmieni dla Pani osobiście? Co Pani będzie wówczas robiła innego, czego nie robi teraz? Jak będzie wyglądało Pani życie?
KLIENTKA: Będzie inaczej. Będę wówczas bardziej spokojna i radośniejsza, będę miała lepsze samopoczucie, bo teraz to ciągle się zamartwiam i nie mogę przez to spać!
Zdarza się, że klienci w trakcie rozmowy w wielu jej momentach wracają po sytuacji problemowej. Czasami łatwiej jest im mówić o tym co im dolega, niż sprecyzować to, czego chcą w zamian. Stąd uważność i konsekwencja ze (strony pomagacza są wówczas niezbędne.
POMAGACZ: Kiedy będzie Pani bardziej spokojna i radośniejsza, to co będzie Pani innego robić?
KLIENTKA: Niby to oczywiste, ale przez ostatni czas nad tym się nie zastanawiałam. Chyba będę miała więcej czasu dla siebie i dla całej swojej rodziny. Lepiej także będę funkcjonowała w pracy, będę potrafiła się skupić nad tym co robię.
Po uszczegółowieniu i wydobyciu obrazu tego, jak klientka będzie się za-fchowywać po zmianie postępowania męża (robić, myśleć, czuć, itd.), koiej-| nym krokiem pomagacza było określenie tego, co z tego, o czym mówiła już t istnieje w jej życiu. Choćby były to tylko niewielkie okruchy pożądanego
99