Obraz20

2013-03-28

Wstrząs

__

•    Jest następstwem zaburzenia równowagi między pojemnością łożyska naczyniowego a objętością krwi w naczyniach.

•    Stan uogólnionego krytycznego upośledzenia perfuzji tkanek spowodowany zmniejszeniem rzutu serca lub objętości krwi krążącej. Dochodzi do niedociśnienia, upośledzenie perfuzji tkanek i niedotlenienia komórek.

Kliniczny podział wstrząsu

Patofizjologiczny podział wstrząsu

Wstrząs hipowolcmiany - spowodowany względnym lub bezwzględnym zmniejszeniem objętości krwi krążącej. Najczęstszą przyczyną jest obfity krwotok w wyntku urazu lub utrata płynu pozakomórkowego w przebiegu oparzeń Wstrząs kardlogenny-spowodowany niewydolnością mięśnia sercowego, np. zawałem. Jego przyczyną mogą być także inne wady serca I arytmie Wstrząs sep tyczny - uwarunkowany w>eloctynnikowo, spowodowany uszkodzeniem przez cytokiny prozapaine wielu narządów, rozsiane wykrzepianie śródnaczynlowe I wywołane tym zaburzenia metaboliczne.

Wstrząs anafilaktyczny - ciężka, szybko rozwijająca się reakcja anafilaktyczna powodująca gwałtowne rozszerzenie naczyń. Kiedy reakcja wywołana mechanizmem immunologicznym określa się Ją mianem alergicznej, w wszelkie inne postacie jako niealergiczną. Często przyczyną jost Jad pszczeli.

Wstrząs neurogenny- wywołany przerwaniem stymulacji z wyższych pięter ośrodkowego układu nerwowego do niższych ośrodków współczulnego układu nerwowego co powoduje rozszerzenie łożyska naczyniowego. Najczęściej na skutek poprzecznego uszkodzenia rdzenia kręgowego.

Kardlogenny - niski wyrzut w chorobach serca. Pozawałowy, w niewydolności serca, w arytmiach.

Hipowolemiczny - spadek objętości krwi. Krwotoczny, urazowy, pooperacyjny, oparzeniowy, z utraty płynów.

Dystrybucyjny - naczyniowy lub niskooporowy. Neurogenny, anafilaktyczny, septyczny.

Obstrukcyjny - utrudnienie przepływu krwi. W odmie prężnej, w zatorach płucnych, guzach i tamponadzie serca.

Etapy
• Początkiem każdego wstrząsu, niezależnie od pochodzenia, jest
spadek ciśnienia krwi, a więc także ukrwienia narządów. Reakcję
organizmu na utrzymujące się niedotlenienie tkanek można podzielić
zależnie od stoDnia zaawansowania wstrząsu na 4 etapy.
• Wyrównany - utrata 25% objętości krwi. Organizm uruchamia
mechanizmy kompensujące hipotensję. Gdy baroreceptory w
ścianach tętnic rejestrują spadek ciśnienia, następuje wyrzut
adrenaliny i noradrenaliny z następczym skurczem naczyń krwionośnych i przyspieszeniem rytmu serca. Występuje euforia i podwyższenie progu bólowego. • Centralizacja - krążenie przesuwa się w stronę narządów	■
chronionych (serce, płuca, mózg) kosztem ukrwienia skóry, przewodu
pokarmowego i mięśni. Występuje bladość powłok, oziębienie i poty.

¹ Zmiany metaboliczne - jest to faza zagrażająca życiu. W wyniku ciągłego niedoboru tlenu mitochondria nie syntetyzują ATP, pojawią się też dysfunkcje łańcucha oddechowego, w wyniku czego rośnie liczba uwalnianych wolnych rodników, które uszkadzają błonę komórkową i Inne organella. Komórki niedotlenione przechodzą na metabolizm beztlenowy, którego produktem jest kwas mlekowy powodujący kwasicę metaboliczną. Wskutek zastoju krążenia (wazomocja) nasilają się procesy agregacji.

¹ Faza nieodwracalna - występuje krytyczne obniżenie ciśnienia tętniczego, bradykardia, agregacja erytrocytów, agregacja płytek krwi I wykrzepianie wewnątrznaczyniowe (DIC). Dochodzi do obrzęku płuc i skąpomoczu.

Należy zwrócić uwagę, że wstrząs jest złożonym i ciągłym procesem, nie ma wyraźnych granic między poszczególnymi etapami

2