Obraz3 4

Z jakich segmentów składa się wypowiedź prasowa? _ 27

czenie początkowego fragmentu (zdania lub arbitralnie wyznaczonej cząstki) sprawia, że czytelnik może ów odcinek lidu odbierać jako podtytuł. Oto dwa przykłady:

T: SEJM PODNOSI CZYNSZ

L: Od posłów pod choinkę. Ponad pól miliona lokatorów prywatnych kamienic musi się liczyć z tym, że po Nowym Roku zapuka do nich właściciel i wręczy kwit z podwyżką czynszu. Choćby o 1000 proc. [sid] A to zasługa posłów, którzy wbrew rządowi „poprawili” wczoraj ustawę o ochronie praw lokatorów (GW 18-19X11 2004);

T: 60 MED Z UNII

L: Co najmniej 60 mld euro dla Polski na czysto - wynika z najnowszych propozycji budżetu UE na lata 2007-2013. Już za dwa tygodnie rozstrzygający szczyt w Brukseli (GW 4-5 VI 2005).

Tego rodzaju standardowe (bo powielane przez określony okres) przekształcenia nie są jedyną formą gier z czytelnikiem w ramach uwyraźniania inicjalnych fragmentów wypowiedzi. Tytuł i lid mogą być skomponowane na zasadzie analogii. Paralelizm sprzyja uwydatnieniu funkcji perswazyjnej całego komunikatu. Oto przykład:

T: LEPPER: MAMY LUDZI DO RZĄDU

L: Premier Marcinkiewicz apeluje: - Nie zdradziłem koalicji PO-PiS, nie zdradziłem Jana Rokity, Niech PO wróci do rozmów. Jan Rokita: - On apeluje, a tu PiS wycina naszego kandydata na wicemarszałka Senatu (GW 28 X 2005).

Tytuł i wyróżniona graficznie cząstka lidu mogą stanowić klamrę kompozycyjną ułatwiającą wstępną interpretację przekazywanych treści. Jako przykład może posłużyć następujący początek tzw. czołówki (czyli najważniejszej wiadomości z pierwszej strony gazety):

T: RZĄD KONTRAKTOWY

L: W poniedziałek premier Kazimierz Marcinkiewicz przedstawi prezydentowi skład rządu mniejszościowego. I zaproponuje PO kontrakt: Popieracie nas rok, a ja realizuję nasz wspólny program (GW 29-30 X 2005).

Dlaczego nie można lekceważyć lidu? Spróbujmy odpowiedzieć na pytanie, które zastosowałam w funkcji tytułu segmentu poświęconego pierwszym akapitom wypowiedzi prasowych:

■ Bo funkcjonuje jak dobra fasada - zachęca, czasem zachwyca, pozwala się domyślać atrakcyjnego wnętrza - słowem jest (wtórnie!) zapowiedzią tekstu właściwego.