q)
Rys. 3-14. Aksonometria: a) poglądowe przedstawienie rzutu aksonoraetrycznego, b) trójkąt ■iladów aksonometrycznych [8]
Na rysunkach budowlanych stosuje się trzy rodzaje rzutowania aksonometrycznego:
• rzuty aksonometryczne prostokątne izometryczne, czyli aksonometria izometryczna (izometria) - opisana w p. 3.4.2,
• rzuty aksonometryczne prostokątne dimetryczne (dimetria prostokątna) - patrz p. 3.4.3,
• rzuty aksonometryczne ukośne - patrz p.3.4.4.
W aksonometrii prostokątnej każdego rodzaju, a więc także w izometrii i dimetrii, płaszczyzna rzutu aksonometrycznego n' musi przecinać wszystkie trzy osie prostokątnego układu odniesienia (jt, y, z), tworząc trójkąt śladów aksonometrycznych (rys. 3-146). W aksonometrii ukośnej rzutnia aksonometryczna nie musi przecinać wszystkich trzech osi prostokątnego układu odniesienia.
Rzutowanie aksonometryczne zostało opisane w normach:
• PN-EN ISO 10209-2:2001 Dokumentacja techniczna wyrobu. Terminologia. Część 2: Terminy dotyczące metod rzutowania,
• PN-EN ISO 5456-3:2002 Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Część 3: Przedstawienie aksonometryczne.
W izometrii płaszczyzna rzutu aksonometrycznego n' jest jednakowo nachylona do wszystkich osi współrzędnych x, y, z i prostopadła do linii rzutowania (rys. 3-14a). Położenie głównego / .u ysu przedmiotu powinno być równoległe do płaszczyzn współrzędnych.
Rzutnie prostokątnego uktadu odniesienia
Cechy aksonometrii izometrycznej:
• układ osi na rysunku: trzy osie aksonometryczne“ xy, z' (tzn. rzuty osi współrzędnych x, y, z na płaszczyznę rzutowania n' - patrz rys. 3-14a) tworzą między sobą równe kąty a = p = y = 120°, a trójkąt śladów aksonometrycznych (rys. 3-146) jest równoboczny;
• oś z prostokątnego układu odniesienia przyjmuje się zawsze skierowaną pionowo do góry, dzięki czemu jej rzut i na płaszczyźnie rzutowania jest także pionowy i ma zwrot ku górze (rys. 3-15), a te krawędzie obiektu, które są pionowe w rzeczywistości, pozostają pionowe na rysunku;
• krawędzie równoległe obiektu w rzeczywistości są równoległe także na rzucie aksonometrycznym;
• wymiary przedmiotu równoległe do którejkolwiek z osi nie ulegają skróceniu, tzn. skrócenia aksonometryczne wzdłuż wszystkich osi są jednakowe i wynoszą 1:1.
Rys. 3-15. Układ osi w izometrii
Zgodnie z powyższym sześcian o bokach usytuowanych wzdłuż osi współrzędnych ij.zmaw izometrii (rys. 3-16) wymiary narysowane bez żadnych skrótów (w stosunku 1:1) względem wymiarów rzeczywistych. W izometrii kwadraty przekształciły się w romby, a okręgi wpisane w boki kwadratów - w elipsy
33