Zasada subsydiarności może być również rozpatrywana w aspekcie udzielania pomocy przez państwo i samorząd terytorialny organizacjom pozarządowym wypełniającym zadania z zakresu pomocy społecznej. Tym samym następuje pośrednie wsparcie obywateli, których potrzeby zaspokajają m.in. takie instytucje. Jeżeli jednostka nie może samodzielnie przezwyciężyć życiowych trudności, wówczas powinna zwrócić się o pomoc do wspólnot znajdujących się najbliżej obywateli. Wspólnotami tymi oprócz samorządów' terytorialnych mogą być również organizacje pozarządowe. Instytucje te uzupełniają, a często wyręczają, administrację samorządowy w organizowaniu pomocy, podejmują działania na rzecz aktywizacji osób korzystających ze świadczeń, rozwijają inicjatywy społeczne, integrują ludzi mających podobne problemy. Podejmowanie przez władze publiczne współpracy z organizacjami pozarządowymi jest korzystne dla podmiotów administrujących i administrowanych. Podnosi się w ten sposób efektywność realizacji zadań publicznych, zwiększa dostęp do konkretnych świadczeń z pomocy społecznej i podwyższa ich jakość. Przynosi to wymierne korzyści obywatelom i ich wspólnotom. W jednym z wyroków NSA stwierdził, iż zgodnie z konstytucyjną zasadą subsydiarności organów' gminy względem wspólnoty, pojedynczych obywateli i ich organizacji pozarządowych ustawowym obowiązkiem gminy jest poszukiwanie optymalnych metod współpracy z podmiotami zajmującymi się świadczeniem pomocy społecznej14.
zasada Zasada legalności, nazywana rówmież zasadą praworządności, została
legalności określona w art. 7 Konstytucji. Wyraża ona nakaz działania organów władzy publicznej na podstawie i w granicach prawa. Organy wiadzy (w tym administracji), w przeciwieństwie do podmiotów' prywatnych, nie działają w myśl zasady „wszystko, co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone", lecz mogą podejmować jedynie działania, do których upoważnia je prawo. Wszelka działalność organów' powinna mieć oparcie w normach ustawowych. Obowiązek przestrzegania prawa odnosi się zarówno do jego tworzenia, jaki stosowania. Powszechnie obowiązujące akty normatywne powinny być zgodne z normami wyższego rzędu i zamkniętym systemem źródeł praw'a, muszą być należycie opublikowane oraz powinny być poddane skutecznej kontroli wewnętrznej i zewnętrznej. W sensie formalnym praworządność polega przede wszystkim na: podejmowaniu działań przez organy wiadzy w oparciu o określoną podstawy prawną, przestrzeganiu przyznanych praw'em kompetencji, rozstrzyganiu sporów' między obywatelami a administracją przez niezawisłe sądy. Materialne ujęcie zasady legalności odnosi się do treści prawa, która powinna odpowiadać pożądanym wartościom. Chodzi przede wszystkim o to, by prawo było równe dla wszystkich15 i zapewmiało poszanowanie podstawowych praw człowieka.
M Wyrok NSA z dnia 14 czerwca 2001 r„ II SA/Kr 911/01, Sam. Teryt. 2002, nr 6, s. 49.
15 Zasada równości wobec prawa wielokrotnie podkreślana była w orzecznictwie sądów i Trybunatu Konstytucyjnego, zob. np. orzeczenie TK z dnia 3 marca 1987 r., P 2'87, OTK1987, nr 1, poz. 2; orzeczenie TK /. dnia 9 marca 1987 r., U 7/87, OTK 1988, nr 1, poz. 1; wyrok NSA z dnia 26 października 1984 r., II SA 1161/84, ONSA 1984, nr 2, poz. 97.
Zasada r kim oparcie dz
0 pomocy spoi wej, wydając p wywodzić swt mowa przyzna nień jednostki nie obowiązu a posługiwać >ję
Wymóg I świadczeń z p wanie adminij nej powinien t W szczególne > wszczęcia posl mentów prawn nież możliwo -<
1 sądowoadnu
Wydawaj szczegółowo m form orgam at różne działania le przejawów t chowTań, w\ kr< wobec prawa. J w całej sferze s* większości z r.k nieostrych, tał _ wychowawcza specjalistycznej dysfunkcji, sra przypadkach ki mi takimi jak dc go niezbędne •c swobody działa wolności, a dzia Zasada lei nej regulacji pa zabezpieczenia praworządność nakowych pra* różnić. Niektóre jednostki (np. z przez to na wyz 'est realizowana
50