Damant M. , Martin C., Opemhaw S.: Pielęgniarstwo w praktyce ogólnej. Wyd. Med. Sanmcdica, szawa 1997.
FormańskiJ. (red.): Kształcenie pielęgniarek w Norwegii. CF.M, Warszawa 19%.
Isnanowicz II.: Zagadnienia organizacji pracy pielęgniarskiej. W: Pielęgniarstwo (red. K. Za czek). Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2004.
Podstawa programowa kształcenia w zawodzie pielęgniarki. 27 07. M7.iOS, Warszawa 1997.
Poznańska S.: Pielęgniarka w opiece nad zdrowiem. W: Pielęgniarstwo (red. K. Zahradniczek). Lek. PZWI, Warszawa 2004.
Poznańska S.: Pielęgniarstwo wczoraj i dziś. PZWL Warszawa 1988.
SahageJ. (red.): Pielęgniarstwo w działaniu. Publikacje regionalne ŚOZ. Seria Europejska nr 48. Wa szawa 1998.
Ustawa o samorzrjdzie pielęgniarek i położnych z 19 kwietnia 199I.DzURP 1991,Nr4l,poz. 178.
Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej z 5 lipca 1996. DzURP 1996, Nr 91, poz. 410.
Wrońska i: Rola społeczno-zawodowa pielęgniarki. Studium z zakresu współczesnego pielęg CEM, Warszawa 1997.
3.9
Pielęgnowanie profesjonalne to zawodowa działalność pielęgniarki oparta na racjonalnych podstawach teoretycznych:
- teoriach i modelach pielęgnowania (zapoznaj się z treścią podrozdz. 1.6),
- zasadach postępowania zawodowego,
- zasadach etycznych.
W działaniach zawodowych w czasie wykonywania zabiegów pielęgniarka powinna pracować, opierając się na obowiązujących procedurach i opracowanych al gorytmach.
3.9.1
Zasady postępowania zawodowego
Ogólne zasady postępowania są podstawowy mi regułami wy konywania zadań i rozwiązywania problemów zawodowych. Formułowane są na podstawie wiedzy i wyników badań z różnych dziedzin nauki. Określają i wyznaczają racjonalny sposób postępowania uważany za obowiązujący, ponieważ został opracowany przy wykorzystaniu wiedzy, najnowszych osiągnięć i wyników badań naukowych zweryfikowanych praktyką.
Zasady są twierdzeniami opartymi na prawach naukowych rządzących określonym procesem. Stąd np. zasady antyseptyki i zasady aseptyki opracowano na podstawie wyników badań z zakresu epidemiologii, mikrobiologii i wirusologii (zapoznaj się z treścią podrozdz. 5.4.2), a zasady komunikowania się na podstawie badań z psychologii i socjologii (zapoznaj się z treścią podrozdz. 1.8.3).
Pielęgniarka, rozwiązując problemy zawodowe, w tym problemy podopiecznych, swoje działania powinna opierać na obowiązujących zasadach postępowania, a nie na intuicji czy też prostych, wyuczonych w drodze naśladownictwa, czynnościach fachowych. Chroni to ją przed świadczeniem usług nieprofesjonalnych, na niskim poziomie. Podczas wykonywania różnych zabiegów pozwala nie tylko uniknąć powikłań i niebezpieczeństw czasami groźnych dla zdrowia i życia pacjenta, ale również na uniknięcie choroby zawodowej (np. przestrzeganie zasad postępowania z materiałem zakaźnym) (zapoznaj się z treścią podrozdz. 5.5.1).
Wymóg przestrzegania obowiązujących zasad dotyczy każdej profesjonalnej działalności, nie tylko pielęgniarki, ale również lekarza, dietetyka, psychologa, analityka medycznego i innych. W opiece zdrowotnej wypracowane są wspólne zasady obowiązujące różne grupy zawodowe przy wykonywaniu tych samych zadań (np. zasady podawania leków, pobierania krwi do badania, zasady antyseptyki, aseptyki, komunikowania się z podmiotem opieki).
Uwaga. Zapoznaj się z treścią podrozdz. 1.11 i zastanów się, jakie jest znaczenie badań naukowych w tworzeniu i weryfikowaniu zasad postępowania zawodowego.
Zasady etyki zawodowej
Zasady etyki zawodowej określone są w Kodeksie Etyki Zawodowej Polskiej Pielęgniarki i Położnej, który przyjęto 4 grudnia 1995 roku na Ił Krajowym Zjeź-dzie Pielęgniarek i Położnych, a następnie uaktualniono na IV Krajowym Zjeździć Pielęgniarek i Położnych, który odbył się w dniach 8-11 grudnia 2004 r. Kodeks zawiera treść przyrzeczenia pielęgniarek i położnych, które składają absolwenci szkoły, zobowiązując się do:
• służenia życiu i zdrowiu ludzkiemu,
• przeciwdziałania cierpieniu, zapobiegania chorobom, współuczestniczenia w procesie leczenia,
• niesienia pomocy podopiecznym, okazywania im szacunku, nie nadużywania zaufania,
• przestrzegania tajemnicy zawodowej,
• strzeżenia godności zawodu pielęgniarki,
• systematycznego podnoszenia wiedzy,
• rzetelnego wypełniania obowiązków wynikających z pracy w zawodzie.
Podstawowe zasady etyczne, do których przestrzegania zobowiązana jest pielęgniarka, można sprowadzić do kilku zasadniczych punktów:
• odpowiedzialności za działania w zakresie pielęgniarstwa,
• szacunku do godności osoby ludzkiej,
• prawa pacjenta do intymności,
• ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pacjenta,
• rozwoju wiedzy zawodowej,
• podnoszenia kwalifikacji,
• współpracy z innymi osobami w celu zaspokojenia potrzeb zdrowotnych społeczeństwa.
Zasady etyki określają normy postępowania w relacjach pielęgniarki z podopiecznym i współpracownikami, w realizowaniu praktyki zawodowej i w odniesieniu do zawodu, a także postępowania poza obowiązkami zawodowymi.
177