Obraz8

Gleby semihydrogeniczne 69

typu muli. W takich warunkach tworzą się gleby glejowe eutroficzne bogatych fiorystycznie łęgów, olsów lub lasów wilgotnych. W przypadku kwaśnych i ubogich (dystroficznych) wód gruntowych, hamujących rozwój i działalność mikroorganizmów, powstaje próchnica typu mor, z grubymi (niekiedy kilkunastocentymetrowymi) warstwami próchnicy mazistej. Są to gleby gruntowo--glejowe dystroficzne. W warunkach występowania wód gruntowych średnio zasobnych powstaje próchnica typu moder, przechodząca niekiedy w moder--mull (gleby gruntowo-glejowe mezotroficzne).

W ekosystemach łąkowych gleby gruntowo-glejowe występują w grądach.

Wyróżnia się cztery podtypy: a) gleby gruntowo-glejowe właściwe, b) gleby torfiasto-glejowe, c) gleby torfowo-glejowe, d) gleby mułowo-glejowe.

a. Gleby gruntowo-glejowe właściwe

Są to gleby tworzące się z różnych mineralnych utworów macierzystych in situ znajdujących się pod działaniem płytkich wód gruntowych. W utworach tych gromadzi się materia organiczna, powstająca z rozkładających się korzeni roślinności trawiastej, runa leśnego i ściółki. Profil glebowy ma poziomy genetyczne A-G. Na granicy podsiąkających wód tworzy się strefa plamista, często z konkrecjami związków żelaza, manganu, a niekiedy wapnia. Wody glebowo-gruntowe w miejscach o małych wahaniach ich poziomu są zazwyczaj ubogie w tlen i często ulegają zakwaszeniu.

Gleby te mogą też występować w dolinach rzecznych, na tarasach zalewowych. Zalewy i wysokie poziomy wód gruntowych powodują tu oglejenie, ale nie są w stanie wywołać zabagnienia.

W siedliskach łąkowych omawiane gleby związane są z grądami właściwymi świeżymi lub łęgami właściwymi, natomiast w siedliskach leśnych, w zależności od zasobności gleby, występują bory mieszane wilgotne, lasy mieszane wilgotne i lasy wilgotne.

b. Gleby torfiasto-glejowe

Gleby te powstają w warunkach bardziej wilgotnych niż gleby gruntowo--glejowe właściwe. Są one stale podmokłe i w porównaniu z grunto-wo-glejowymi właściwymi bogatsze w materię organiczną. Powstaje utwór torfiasty, zawierający 10-20% materii organicznej. Tworzy on stropową warstwę profilu glebowego Ae zazwyczaj miąższości do 30 cm. w którym stopniowo w głąb profilu zmniejsza się zawartość materii organicznej. W warstwie przejściowej pod poziomem próchnicznym widoczne są ciemnoszare zacieki próchniczne. Głębiej utwór mineralny zabarwiony jest typowo dla gleb glejowych przeważnie szaro, czasem zielono lub niebiesko. Układ poziomów genetycznych jest następujący: Ae-Agg-G. W przypadku siedlisk łąkowych są to grądy podmokłe zabagnione, a siedlisk leśnych — bory wilgotne, bory mieszane wilgotne, lasy mieszane wilgotne lub lasy wilgotne.