Obraz6 4

kość wykonywania zadań. Dla pacjenta oznacza to pełne bezpieczeństwo, wyelimj. 1 nowanie zagrożeń dla jego zdrowia i życia.

Zapamiętaj:

Do najważniejszych i podstawowych działań należą:

•    profilaktyka zakażeń wewnątrzszpitalnych, w tym stosowanie zasad higieny, aseptyki i antyseptyki,

•    organizacja środowiska materialnego na rzecz pacjentów szczególnie narażonych na zakażenia,

•    stosowanie zasad i technik wykonywania zabiegów pielęgniarskich z grupy ascptycznych (wkłucia do dużych naczyń, cewnikowanie, płukanie pęcherza), pielęgnowanie pacjentów zaintubowanych,

•    przestrzeganie izolacji i segregacji pacjentów w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się zakażeń wewnątrzszpitalnych,

•    przestrzeganie zasad aseptyki na wszystkich etapach badań diagnostycznych, a szczególnie związanych z ingerencją w organizm pacjenta,

•    stosowanie określonych procedur i zasad w usprawnianiu pacjenta,

•    stosowanie zasad higieny i aseptyki, antyseptyki w celu zmniejszenia ryzyka zakażenia się personelu medycznego.

Uwaga. F.fekty działań profilaktycznych zależą od takich czynników, jak:

•    systematyczność,

•    intensywność,

•    współpraca,

•    integralność.

Oznacza to, że zapobieganie powikłaniom staje się procesem stosowanym świa-1 domie, celowo i w sposób ciągły. Dotyczy wszystkich grup i zespołów czy osób uczestniczących w pielęgnowaniu, diagnozowaniu, leczeniu i rehabilitacji.

Dodatkowe wyjaśnienia. Polskie Towarzystwo Zakażeń Szpitalnych opracowało System Czynnej Rejestracji Zakażeń Szpitalnych z symbolem kwiatu rumianku. System len pozwala na monitorowanie procedur diagnostycznych, leczniczych i pielęgnacyjnych, tym samym efektywnej pracy zespołów kontroli zakażeń.

Ustawa o chorobach zakaźnych i zakażeniach z dnia 06.09.2(X)1 roku nakłada na pracodawców obowiązek powołania zespołu oraz komitetu kontroli zakażeń zakładowych.

Do zadań zespołu kontroli zakażeń należy: konstruowanie programów kontroli zakażeń i metod monitorowania zakażeń.

W programie kontroli zakażeń szpitalnych powinny się znaleźć:

•    konstruowanie instrukcji i procedur zapobiegania zakażeniom szpitalnym, ]

•    sposoby monitoringu zakażeń szpitalnych,

•    zasady organizacji i działania systemu kontroli zakażeń szpitalnych,

•    edukacja personelu szpitalnego w zakresie wprowadzanych procedur i profilaktyki zakażeń, zasad higieny, dezynfekcji, sterylizacji,

•    diagnostyka mikrobiologiczna,

•    terapia antybiotykami,

•    sposoby izolacji pacjentów z podwyższonym ryzykiem.

Dodatkowe wyjaśnienia. W zespole kontroli zakażeń utworzono stanowisko pielęgniarki epidemiologicznej. Minister zdrowia określił zakres uprawnień i obowiązki pielęgniarki epidemiologicznej, uwzględniając specjalizacje i kursy specjali-_zacyj^ne- W większości zakładów szpitalnych pielęgniarki epidemiologiczne odpowiedzialne są za opracowanie procedur, edukację personelu i monitorowanie zakażeń szpitalnych. Pracownicy, w tym pielęgniarki, muszą posługiwać się podstawowymi procedurami pod względem czynników ryzyka. Liczba zakażeń ^wiązanych z posługiwaniem się konkretnym typem procedury diagnosty cznej, terapeutycznej, pielęgnacyjnej jest najważniejszym wy znacznikiem standardu opieki nad pacjentem.

System czynnego nadzoru nad zakażeniami jest także korzystny dla pielęgniarek. które, wykonując zgodnie ze standardami wiele działań inwazyjnych w diagnozowaniu i leczeniu, przeciwdziałają szerzeniu się zakażeń wewnątrzszpitalnych i pomagają uniknąć zachorowania na zakażenie wirusowe (HIV, HCV, HDV, HBV) i bakteryjne.

Wprowadzenie Systemu Czynnego Nadzoru Zakażeń wpływa na komfort i bezpieczeństwo pracy pielęgniarki.

Najskuteczniejszą metodą zapobiegania zakażeniom szpitalnym jest dostateczna i stała kontrola wszystkich punktów łańcucha epidemiologicznego, której celem jest wykrycie źródła drobnoustroju i określenie jego przenoszenia i wrót zakażenia.

W profilaktyce najskuteczniejszą metodą zapobiegania zakażeniom szpitalnym jest zwiększenie odporności pacjenta. Przestrzeganie i konsekwentne kontrolowanie prawidłowości przebiegu szczepień w wieku dziecięcym i w okresie dojrzewania stanowi podstawę wzrostu odporności osobniczej całej populacji. Należałoby wprowadzić w polskim systemie służby zdrowia procedurę szczegółowego badania pacjenta, co pozwoliłoby wykryć wszelkie zmiany zapalne i zastosować leczenie przed hospitalizacją.

Wskazane jest także badanie w kierunku nosicielstwa i jego eliminowanie przed przyjęciem do szpitala.

5.4.1

Szpital jako środowisko zakaźne

W szpitalach, a szczególnie na niektórych specyficznych dla leczenia oddziałach (np. zakaźnym, chirurgicznym), istnieją sprzyjające okoliczności wniknięcia drobnoustrojów patogennych do organizmu ludzkiego.

Zakażenie szpitalne określa się jako zakażenie nabyte w szpitalu, które ujawniło się podczas hospitalizacji lub po wy pisaniu ze szpitala i zostało udokumentowane przez epidemiologiczny czynnik chorobotwórczy pochodzący od innego cho-fego lub pracowników; albo przez endogenny czynnik mikrobiologiczny.

Epidemiologia zakażeń drobnoustrojami opisywana jest w postaci łańcucha epidemiologicznego. Jest to cykl następujących po sobie zdarzeń i procesów doprowadzających do zakażenia.

Zakażenia egzogenne (krzyżowe) występują wówczas, gdy czynnik zakaźny Przeniesiony jest na pacjenta z innego chorego, osoby ze środowiska szpitalnego.

Zakażenia endogenne są spowodowane własną patologiczną lub oportunistycz-ną florą chorego.

217