Obraz9 2

/'<rrv Afr/tonł Planetu* l).«vid

28

utworu stale powiększa się ilość materiału muzycznego, co może sprawić, że dodawanie dodatkowego materiału w postaci interludium będzie sprawiało wrażenie niepotrzebnego nadmiaru. Podobną sytuacją jest wyraźna zmiana afektu. Po kilku pełnych emocji wybuchach, David mówi, że jego głos się zmęczył, a jego palce nie mogą już dłużej szarpać strun. Taka jest treść finałowej, szóstej części planctus. Moim zdaniem, jest to odpowiednie miejsce do oddzielenia nowego materiału od materiału poprzedzającego. Akompaniujący instrument może uczestniczyć w tworzeniu wrażenia coraz większego zmęczenia poprzez ostrożne kształtowanie frazy i wybór podstawy, (przykł. 27)

33 Postludium

Pieśń nie może się skończyć tak po prostu, musi być doprowadzona do konkluzji. Tę myśl znajdujemy w formule, jak stosowana była nie jeden raz w tekstach niemieckich Laich, „Hie brach dem Fidler sein Bogen enzwei" (W tym miejscu fidlista złamał smyczek]. Ta uwaga, wskazująca na pełen energii akompaniament, pozostawia niewiele miejsca dla postlu-dium Grocheo wspominał neupnia w związku /. wokalnymi wykonaniami pewnych formuł allelujatycznych, i twierdził, ze były one podobne do postludiów wykonywanych przez 'idlistę na zakończenie cantus coronałus albo estampidy, i podaje po jednym przykładzie w każdym modusie. Jak mi się wydaje, jego funkcją było doprowadzenie wykonania do zakończenia w od personi fi kowany, obiektywny sposób, tak by słuchacz mógł zachować ogólne wrażenie całości. Postludia w typie sugerowanym przez Grocheo składają się z prostych kadencji modalnych.

ARS INTERPRETANDl

Postludium tego typu ma charakter nie metryczny i jest bezpretensjonalne. Inny model polega na wprowadzeniu niezależnego (albo prawie niezależnego) utworu instrumentalnego dodanego do pieśni, który stanowi jej ostateczne zakończenie. W muzyce andaluzyjskiej będzie to najprawdopodobniej szybki, krótki utwór w rytmie trójdzielnym, zmieniający 2\3 na 3x2, jak w poniższym przykładzie, (przykł. 28)

W przypadkach, w których zastosowanie znajduje „technika asocjacyjna", może być użyty materiał z preludium i interlu-diów, jak w Planctus David.

Tak więc wydaje mi się, że są cztery sposoby zakończenia pieśni: pieśń po prostu się kończy, następuje odpersonifikowa-na neupma, dodany zostaje utwór instrumentalny albo wykorzystany zostaje materiał użyty wcześniej w motywach /wiązanych z ideami i afektami.

tłum. Cezary' Zych

Przekład oparty został na niepublikowanej angielsku- :eersn artykułu. lego wersja niemieckojęzyczna ukazała się w pu-ru szym ^ Basler Jahrbuch fur Historische Musikpr.iv-

CAjNOR 20

49