Obraz1

Zakończenie

Niniejsza publikacja jest próbą spojrzenia na człowieka i jakość jego ży cia poprzez pryzmat wielowymiarowego rozwoju i samorealizacji. Osobista refleksja, niejednokrotnie prezentowana na jej łamach, jest wynikiem wielu przemyśleń nad omawianym problemem. Praca ta nie dostarcza golowej recepty na poprawę jakości życia badanych nauczycieli, bowiem w zawai tym w niej modelu zakłada się, iż zależy ona przede wszystkim od wzajem nych interakcji: właściwości (cech) osoby i (w drugiej kolejności) szeregu czynników zewnętrznych.

W publikacji podkreśla się znaczenie subiektywnej, duchowej sfery osobowości człowieka jako tej, która z pedagogiczne go punktu widzenia ma większe znaczenie (niż obiektywne wyznaczniki) dla kształtowania ocen jakości życia. Dlatego w tym kontekście (w dużym uproszczeniu) jakość rozwoju i życia nauczycieli rozpatrywano w śt i słym związku z wartościowaniem, ukierunkowaniem na cele i motywacją. W chwili przystąpienia do badań nad jakością życia nauczycieli studiują cych posiadano pełną świadomość, iż zastosowane narzędzia badawcze wy magają dalszych zabiegów standaryzujących. Założono jednak, iż uzyskane za ich pomocą wyniki badań empirycznych oraz analiza teoretyczna zagad nienia, będą stanowiły małą cegiełkę w budowaniu teorii jakości życia na gruncie pedagogicznym.

Przyszłość badań naukowych nad jakością życia leży w wypracowaniu teoretycznych podstaw (poczynając od rozstrzygnięcia sporów definicyj nych, do ustalenia wszystkich jej komponentów) oraz zbudowania peda gogicznych narzędzi badawczych. Z pewnością wysiłki te doprowadzą do powstania zwartej teorii jakości życia.