Obraz2

spraw socjalnych szczególne znaczenie odgrywają fundacje i stowarzyszenia. Ich rozwój był jednym z wyników transformacji ustrojowej w Polsce. Od początku lat 90. XX w. zaznaczył się wyraźny rozrost sektora non-profit, obejmującego fundacje, stowarzyszenia i instytucje charytatywne²¹. Wiele z tych organizacji w' celach statutowych ma wpisaną pomoc osobom potrzebującym i realizuje zadania mieszczące się w zakresie pomocy społecznej. Przykładowa fundacja może być ustanowiona dla realizacji celów' społecznie lub gospodarczo użytecznych, m.in. w zakresie ochrony zdrowia lub pomocy społecznej. Warto zaznaczyć, że w Polsce działa wiele fundacji i stowarzyszeń o profilu socjalnym, których w'kładu w niesienie pomocy potrzebującym nie sposób przecenić, jako przykład można tu podać Polski Czerwony Krzyż oraz Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy. Funkcjonowanie podmiotów' niepublicznych, w tym organizacji społecznych, jest wyrazem kolektywnego działania, opartego na dobrowolności, spontaniczności oraz autentyczności potrzeb, które dzięki temu są zaspokajane. Wielość i różnorodność tych instytucji pozwala na włączenie się w ich działalność wielu osób. Sprzyja to budowaniu społeczeństwu obywatelskiego, organizującego się dla wspólnych wartości i realizacji wspólnych potrzeb²².

działalność podmiotów niepublicznych w pomocy społecznej

Podmiotom prywatnym (kościołom, zwńązkom wyznaniowym, osobom fizycznym i prawnym) mogą być zlecane funkcje administracji publicznej. Kościoły, a zwłaszcza Kościół katolicki, od najdawniejszych czasów uczestniczyły w zaspokajaniu potrzeb publicznych, działalności dobroczynnej i opiekuńczej. Nadal odgrywają istotną rolę w dziedzinie kształcenia, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, np. prowadzą noclegowmie, hospicja, organizują posiłki i pomoc rzeczowy dla potrzebujących. W sferze organizacji usług publicznych coraz ważniejsze miejsce zajmują osoby fizyczne. Wyrazem tego są również regulacje w ustawie o pomocy społecznej, przewidujące działalność gospodarczą osób fizycznych w' zakresie prowadzenia placówek zapewniających całodobową opiekę dla osób niepełnosprawnych, przewiekle chorych i w' podeszłym wieku.

ustawa

0    działalności pożytku publicznego

1    wolontariacie

Pewnym uporządkowaniem działalności socjalnej wykonywanej przez organizacje społeczne i podmioty prywatne jest ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536 z późn. zm.). Porządkuje ona krąg podmiotów' realizujących zadania publiczne i określa charakter tych zadań. Za działalność pożytku publicznego uznaje się działalność społecznie użyteczną prowadzoną przez organizacje pozarządowa w sferze zadań publicznych określonych ustawą. O status organizacji pożytku publicznego mogą się ubiegać organizacje pozarządowe, osoby prawne i określone jednostki organizacyjne kościołów' i związków wyznaniowych, jeśli ich cele statutowa obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego oraz stowarzyszenia jednostek samorządu

^JI A. Niewiadomska, Pomoc społeczna w jnlskim systemie zaltezpieczenia społecznego (w:) Zabezpieczenie ^wieczne, red. Z. Pisz, Wrocław 1998, s. 172; zob. też J. Blicharz (w:) Prawo administracyjne, red. J. Boć, Wrocław 2003, s. 172-180.

² S. Golinowska, Teoretyczne podstawy działania organizacji pozarządowych (w:) Polityka społeczna. Teksty źródłowe, wybór i opracowanie L. Dziewięcka-Bokun, K. Zamorska, Włodaw 2003, s. 63.

89