7368841306

to już w przypadku stanowisk szczebla wyższego zasadnicze znaczenie odgrywają „uzdolnienia administracyjne”, gdyż, jak pisał, „...wykształcenie wyłącznie techniczne nie odpowiada potrzebom ogólnym przedsiębiorstw, nawet przemysłowych”. Zwrócił także uwagę na zależności między umiejętnościami dyrektorów przedsiębiorstw a wielkością tych przedsiębiorstw, twierdząc, że im większa firma, tym umiejętności w zakresie zarządzania osiągać powinny wyższy poziom¹². Jednocześnie zaznaczał, iż skuteczność zarządzania poszczególnych kierowników nie jest warunkowana predyspozycjami dziedzicznymi czy cechami osobowościowymi, a znajomością dziedziny zarządzania¹³. Twierdził, iż każdy może nauczyć się być kierownikiem, a czynności składające się na kierowanie nie są zastrzeżone tylko dla elity społeczeństwa¹⁴.

Dążąc do usystematyzowania wiedzy o zarządzaniu przedsiębiorstwem, skoncentrował się również w prowadzonych przez siebie badaniach na funkcjach zarządzania zarówno w szerokim, jak i wąskim ujęciu. Zaprezentował je w swej najważniejszej pracy „Administracja przemysłowa i ogólna”, opublikowanej po raz pierwszy w 1916 roku w języku francuskim. Funkcje w ujęciu szerokim to, według niego, wszystkie czynności związane z życiem przedsiębiorstw”¹⁵. Podzielił je na sześć kategorii czynności:

1)    techniczne;

2)    handlowe;

3)    finansowe;

4)    ubezpieczeniowe;

5)    rachunkowe;

6)    administracyjne.

Te ostatnie nazwane zostały przez Fayola funkcją administracyjną, obejmującą przewidywanie, organizowanie, rozkazodawstwo, koordynację i kontrolę¹⁶. Obecnie czynności te zwane są funkcjami zarządzania lub kierowniczymi, przy czym zaznaczyć należy, iż H. Fayol odżegnywał się od określania ich mianem funkcji kierowniczych, gdyż jak sam podkreślał, „... nie są [one] ani wyłącznym przywilejem, ani obowiązkiem osobistym kierownika”, gdyż wykonywane są tak przez kierowników, jak i pracowników wykonawczych¹⁷. Na podstawie tych rozważań opracował słynną tablicę uzdolnień kierowniczych (tab. 2.1.)

¹²    Tamże, s. 90-91.

¹³    M. Holstei-Beck, Funkcje menedżerskie. Teoria i praktyka, Oficyna Wydawnicza SGH. Warszawa 2004, s.17.

¹⁴    W. Kieżun. Sprawne zarządzanie organizacją. Oficyna Wydawnicza SGH. Warszawa 1997, s. 63.

¹⁵    Z. Martyniak, Prekursorzy nauki.... op. cit, s. 94.

¹⁶    Twórcy podstaw nauki organizacji i zarządzania. Wybór tekstów, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1991, s. 40.

¹⁷    Z. Martyniak, Prekursorzy nauki.... op. cit., s. 95.