3) Stan współczesny
We współczesnym języku ogólnopolskim w D l.mn. występują trzy końcówki: -ów, -i, ~0.
a) Końcówkę -ów z dawnych tematów na -u- mają rzeczowniki twardotematowe, np.: domów, panów, stołów oraz niektóre miękko-tematowe, np.: krajów, ojców.
b) Końcówkę -i z dawnych tematów na -i- ma większość rzeczowników miękkotematowych, niekiedy obocznie z -ów, np.: dni, koni, pisarzy // pisarzów.
c) Końcówkę zerową w miejsce -b, -b dawnych tematów na-o-, -jo-, -en- mają:
- niektóre rzeczowniki oznaczające nazwy pewnych krajów, np.: do Czech, Niemiec, Włoch,
- rzeczowniki będące nazwami miejscowości na-/co, -iki, np.: do Krzeszowic, Racławic, Mydlnik, Świątnik,
- rzeczowniki zakończone na -anin, np.: dworzan, mieszczan,
- rzeczowniki przyjaciel i nieprzyjaciel: przyjaciół, nieprzyjaciół.
§ 105. Celownik liczby mnogiej.
1) Stan wyjściowy
Deklinacja |
Końcówka |
Przykłady |
-0- |
-omt |
vl’k“Orm>, voz-omi> |
-jo- |
-emt |
męż-emt |
-u- |
-ibnrL |
syn-ibmib, dom-i>mib |
-i- |
-bim> |
gOSt-bHTB |
-en- |
-blTllb |
kamen-bm-Ł^bn-bmi. |
2) Zmiany na gruncie polskim
Końcówka omb dawnych tematów na -ó- szerzy się na inne typy deklinacyjne. W okresie od XV-XVII w. pojawia się obok niej końcówka -am z dawnych tematów na -a- (por. § 128), np.: kapłanam, koniam, pagórkam, rycerzam, Do początku XVII w. w rzeczownikach miękko-tematowych sporadycznie trafia się też końcówka -em z dawnych tematów na -jó- oraz -i-, np.: tym gościem, koniem, rycerzem.
3) Stan współczesny
We współczesnym języku polskim od XVII w. w C l.mn. występuje jedyna końcówka-om dawnych tematów na-o-.
92