DSC 75

ponbaarm u/Nskanym w świętym miejscu). We współczesnym języku omtuwyn kult konkuruje z pojęciami rytuału i łacińskim ritus (ceremoniał, zwyczaj, obrzęg) Rynu) jest kultowym kompleksem działań wywołanych konkretną okazją, natomiast n/io jest małym cienieniem rytuału. Rytuał składa sfę z pojedynczych /» chowaił hez techntcziwracjonaJnego uzasadnienia celu, obejmując sumę niecodziennych działań, które dokonują się w tradycyjnie ustalonym przebiegu z określonej okazji'. Działania kultowe należy traktować całościowo jako rytuał n\ repertuar danej wspólnoty wyznaniowej, ponieważ cala wspólnota je przygotowuje. realizuje w określonym miejscu i czasie, periodycznie powtarza i odnosi do własnego systemu wiary. Przy tym działania kultowe wynikają częstokroć z motywów mitycznych zawartych w przekazach historycznych, przyjmując naj różniejsze formy, jakkolwiek wyznaczone wzorce działań wymagają określonego podziału róL

Z fenomenologicznego punktu widzenia kult pośredniczy między światem boskim i ludzkim. W kulcie zintelcktuaiizowanym pośrednictwo to traktowane jest jako proces duchowy i pouczenie. Jednak to, co zawarte jest w micie, albo 00 zapisano w księdze, musi być raz jeszcze powiedziane, powtórzone, nauczone, uzmysłowione albo udramatyzowanc". Dzieje się to przede wszystkim za sprawą kazań przed zgromadzonymi. Życie kultowe w wielu religiach kulminuje się {zagęszcza podczas świąt, ponieważ wspólnota ma wówczas okazję dzięki rytuałom przeżyć i odnowić to, co należy do jej najwyższych wartości i do osób świętych. One też stanowią siłę napędową każdego kultu. Zdaniem Emila Dur-khcinu funkcja nadawania sensu bierze się z ciągłego odradzania i unaoczniania społecznej rzeczywistości, ponieważ odnowa obyczajowo-moralna wspólnoty jest niezbędna w regularnych odstępach i odbywa się przede wszystkim dzięki spotkaniom i innym zgromadzeniom. Ponadto kulty wspólnotowe wyzwalają głębokie emocje siły i wyższości, których indywiduum samo ńic osiągnęłoby. Natomiast inni autorzy, jak Geofrcy Lienhardt", Mircea Eliadc¹², Victor Turner¹' czy Mauricc Bloch” uważają, że z perspektywy religioznawczej, etnologicznej bądź * cjologicznej kult spełnia zadanie manipulowania ludzką świadomością za pośrednictwem rcligijno-transcendentalnych treści i nic uwzględniają żadnych mtr/dk jego funkcji. Jeszcze inni¹* upatrują w kulcie jedynie pretekstu do swoistej rozrywki i gry Zdaniem Mary Douglas" kulty odzwierciedlają społeczny stan ■akociMw w skondensowanej formie, ale mimo to zgodnej z rzeczywistością.

JCułty polityczne oznaczają politycznie umotywowane, tek ula me. ale zrytu-•Ji//>wanc oddawanie czci przede wszystkim osobom, rzadziej wydarzeniom czy