Obraz83

zajęć. W przepadku nkoo dłuższych utworów literackich ekspozycja może ząąć całą lekcję lab trwać nawet dłużej, niekiedy, jak np. przy lekturze powieści, może odbywać się w czasie pozalekcyjnym. Dość często przedmiotem ekspozycji jest nie jeden, łecz więcej utworów , np. w ierszy danego poety, obrazów, utworów muzycznych.

W końcowych trzech częściach, gdy i nauczyciel, i uczniowie pozostają pod wrażeniem świeżo przeżytych wartości, następuje ich pogłębienie przez analizę i interpretację utworu oraz przez wyrażenie własnego stosunku młodzieży do jego głównych walorów -w toku swobodnej dyskusji. Ostatnia część zajęć może być pewną formą ekspresj i, zależną od przedmiotu nauczania i rodzaju dzida. Może to być dodatkowa lektura, wypracowanie, recytacje, dramatyzacja, rysunek, śpiew czy' ekspresja ruchowa. Niezależnie od rodzaju, ekspresja ma służyć ustosunkowaniu się młodzieży do głównej idei utworu przeżytego i przemyślanego w gronie rówieśników, co z reguły nie pozostaje bez wpływu na kształtowanie systemu wartości jako podstawy oceniania ludzi i dzid przez mch tworzonych, jak również oceny samego siebie. I na tym właśnie polega najgłębszy sens tego uczenia się przez przeżywanie.

Razem wzięte wszystkie cztery podstawowe typy lekcji (zajęć) oraz ich rozliczne odmiany tworzą wielkie bogactwo, wobec którego bardzo skromnie się prezentuje stosowanie jednego tylko typu lekcji, niezależnie od tego, czy będzie to tylko oparta na psychologii asocjacyjnej lekcja herbartowska, czy lekcja wymagająca od uczniów wyłącznie rozwiązywania zagadnień lub krążenia od teorii do praktyki. Ale wdrożenie nauczycieli do posługiwania się jednym tylko modelem lekcji jest sprawą łatwiejszą, i dla zakładu kształcenia nauczycieli, i dla ośrodka metodycznego, niż nauczenie ich respektowania czterech toków podstawowych, a zarazem wybierania tego toku dla danych zajęć, który najlepiej odpowiada ich celom i treści oraz zainteresow aniom, i potrzebom uczniów . Toteż przed tymi zakładana i ośrodkami, a tym bardziej przed pracownikami nauki pojawia aę ważne zadanie. Polega ono na intensyfikacji na ogół dotąd zaniedbywanych badań nad organizacją zajęć dydaktycznych oraz nad walorami poszczególnych typów tych zajęć, a zarazem nad racjonalnym organizowaniu praktyk w zakładach kształcenia nauczycieli, jak również na prowadzeniu zajęć wzorowych i dyskusji nad nimi w gronach teoretyków i praktyków.

Organizacja pracy uczniów na lekcji

Społeczność szkolna składa się z jednostek. Każda z nich jest odrę but iady w i dualnością. to jest swoistym okładem, na który składają się postaw¹} moralne i system wartości, zdolności ogólne i uzdolnienia specjalne, tempero mcm, charakter, potrzeby i motywy działalności życiowej. Stosunki jakie w*$ społeczności powstają między uczniami i nauczycielami, są wynikiem zderzeniu się na grancie szkoły różnych indywidualności. Nie ma tu więc ornych abstrakcyjnych jiauczycidr i podobnych do siebie „uczniów”, o których pisze s>ę w pracach pedagogicznych, każdy natomiast rzeczywisty uczeń czy moczydeł jako odrębna i niepowtarzalna indywidualność jest nosicielem odrębnych i ite*

powtarzalnych wpływów społecznych: rodziny, środowiska kabinko. grup rówieśniczych, szkoły, środków masowych, warstwy społeczne), państwa, narodu. Zróżnicowana własna aktywność jednostki, wzbogacona o różnorakie wpły-wy. daje w efekcie każdemu jnczmowi** inne oblicze, a społeczności nanczyoeł-skięj stwarza dodatkowe problemy wychowawcze

Najważniejszym problemem, rsmrm najtrudmcjszytr. <k> nimtzau. m tworzcmr w stok talach «-amftów. w jatach powstają wspdtoc db całej młodzieży wanoicL ramm ta iykai^xvjmłypobahiźntodaddD«^MMpiBŁA>t«iłmjiuipmpMliyiij|pjiSaiMfl«»

dla wszystkich cele.

Podstawowa jednostką organizacyjną w systemie szkolnym jest kiesa szkol na. rozumiana jako zbiór uczniów. zwykle rówieśników. uczacvck się we wspólnych pomieszczeniach według tęgo samego programu i repeezcmeutącycb zbliżony poziom zaawansowana w naace Jak na lo zwracają uwagę badar.it Z. Zaborowskiego, klasa nie sumowi z tępiły jahnftrj całości. Występom w niej grupy i ugrupowania formalne i nieformalne, a w nich zaś często man miejsce fakty .jńewłaścfwego doboru”, mspóbmodaama grup ze sobą. oraz powstające na różnym ile konflikt} nńędrvgrap:-wc (Zatorem » ■ l%ii Można postawić pytanie, czy taka .ńrjndbofiu*' klasa dobrze przygotowuje młodych łodzi do udziału w życiu. Zycie lo cc chuje coraz wyższy stopień orpauzeoL a przygotowanie do mego wymaga coraz lepszego narwij—a «aqpnnśn wspćł-działania w pracy z innymi, a rartietn is^cńeczntenia postaw młodych ludzi Zadania le w szczególnej mierze odnoszą saę do wasze u^toesnn rzeczywistości. której przebudowa polityczna i efcononuczBa powinna zwiększać potrzebę racjonalnej współpracy i uspołecznienia u ni idah!■ z wyjątku ihjfuahJt

Zrealizowane w Polsce w okresie zsłscr-rr.- ~ hadamałi. *. i: ; : : ł r - om? w 'unac* 1946-1947 — badania J. Piciera¹- mtdh map nttsrihtnuicpt *yb»u poi »j*r łecue|o na powodzenie    dndąni. wftjmm tri; atriD «c hrancęp w nctaihc przrr

szkołę Ten fakt każe naKztddnn tmauk » odpowiedniej wyiucji <pii ąlhtaup czkały i klasy szkolnej, o wyknzyttniB ratam mmtlmmśd nriaK. łaórr mrariaa aa wyrównanie braków raiwcgoayró driec i ntUa'l».    ri—ycfc—tea—nu—śflkapCM

społecznego poza szkoła, iak rówmet aa «y4noywwr tjcfc imefrwoici wżhaąacenu prnccH wychowawczego w szkole i udoebariem poq acaairi*. Mac 4ąx ndpm-ioOaiŁ w]cbzil> życia społecznego ataib i klasy nMn

Zajęcia szkolne ucorów - lekcyjne i pozalekcyjne - wy raągają z2Siosc»waai£ zróżnicowany ch fonu raj —i nijurrh hjub ao siad. że ryru ar iwy przygotowywać dnon « akdm do iyak. w zycm zaś lanum icubmw* pracować w raluydi sytuacjach, w różnych układa. • spclujatck duciu ważnym zadansenaszfcotyjesa myrobwaue u uczarówanKjcawofto pracy rafaao jeda osikowej. JA i grupowej cay zbiorowej. Ifdnnrarfiaar katda z lon pracy wpływa nr "HTtahnwie u wychowanków okrs ^l1nl^ir* cech -*"¹ f| 1 siad brak np. w działalności nlitj fona zbanuuuci jgapwwych aó(h» wpNnąc niekorzystnie na poziom ■ jiirii laaait brak za* fena jadnoMkottych — aa

12 N UariMtariai red '■> Spntrr^mr |W!imjiwy iwcr¹ a masmnaUml    i UUnuMM **'?* Wariomi

TwajMawMaupoK.

U M. ^m—r¹ t"*rⁱrr t żnUnw iikmU— «om *********    Sróaaw'

325