- pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych (w tym w mieszkaniu chronionym), pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,
- szkolenie, poradnictwo rodzinne i terapię rodzinną, prowadzone przez ośrodki adopcyjno-opiekuńcze.
praca socjalna
Praca socjalna jest świadczeniem niepieniężnym, do którego ustawodawca przywiązuje dużą wagę. Świadczy o tym nie tylko wymienienie jej na pierwszym miejscu wśród form pomocy niepieniężnej, ale także wskazanie w art. 15 u.p.s., że właśnie na pracy socjalnej polega pomoc społeczna. Ustawa o pomocy społecznej definiuje tę pracę jako działalność zawodową mającą na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi. Praca socjalna jest działalnością wykonywaną na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym. Prowadzona jest w celu rozwinięcia aktywności życiowej podmiotów, a także dla zapewnienia współpracy instytucji uczestniczących w zaspokajaniu potrzeb członków społeczności lokalnych. Świadczenie to jest wykonywane bez względu na posiadany dochód osoby i rodziny, z poszanowaniem praw godności jednostki i jej prawa do samostanowienia. W aspekcie porównawczym można wskazać na inną definicję pracy socjalnej wprowadzonej do prawa międzynarodowego w latach 60. Zgodnie z nią praca socjalna jest specyficzną działalnością zawodową, mającą na celu lepszą adaptację osób, rodzin, grup i środowiska społecznego, w jakim żyją, oraz rozwijanie poczucia godności osobistej i odpowiedzialności jednostek na drodze odwoływania się do potencjalnych możliwości poszczególnych osób, do powiązań międzyprofesjonalnych, a także do sił i środków społecznych*4. Praca socjalna jest tą formą pomocy społecznej, która posiada długą tradycję. W wielu systemach prawnych przywiązuje się duże znaczenie do jej profesjonalizmu i ciągłej adaptacji do wymagań współczesnego społeczeństwa.
kontrakt socjalny
Należy dodać, że obecna ustawa o pomocy społecznej przewiduje możliwość świadczenia pracy socjalnej na podstawie kontraktu socjalnego. Jest to pisemna umowa zawarta z osobą ubiegającą się o pomoc. Określa ona zobowiązania i uprawnienia stron, w ramach wspólnie podejmowanych działar zmierzających do przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych osoby lub rodziny. W kontrakcie dokonuje się krótkiej oceny sytuacji życiowej osob\ (rodziny) i wytycza w związku z tą sytuacją określone cele35. W szczególność określa się przyczyny życiowych trudności, możliwości ich pokonywania prze, zainteresowany podmiot, ograniczenia i bariery środowiskowe utrudniające rozwiązywanie problemów, wyznacza się również cele osobie (rodzinie), które umożliwią przezwyciężenie trudnej sytuacji. Cele mają zostać osiągnięte poprzez konkretne działania zainteresowanego podmiotu i wspomagającego
34 E. Kotowicz, Elementu teorii i praktyki socjalnej, Olsztyn 2001, s. 18.
55 Zob. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 listopada 2010 r. w sprav. wzoru kontraktu socjalnego (Dz. U. Nr 218, poz. 1439).
136