Obraz6

macji o okolicznościach uzasadniających jego przeprowadzenie (np. od uzyskania wiadomości o konieczności przyznania świadczenia, zdobycia informacji o przemocy w rodzinie, otrzymania orzeczenia sądu o umieszczeniu dziecka w określonej placówce opiekuńczo-wychowawczej). W sprawach niecierpią-cych zwłoki, wymagających pilnej interwencji ośrodka pomocy społecznej lub powiatowego centrum pomocy rodzinie, termin przeprowadzenia wywiadu -kraca się do dwóch dni. W czasie wywiadu pracownik socjalny bierze pod uwagę indywidualne cechy, sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osoby samotnie gospodarującej i osób w rodzinie, które mogą mieć wpływ na rodzaj i zakres przyznanej pomocy. Ponieważ osoby zainteresowane, chcąc uzyskać świadczenie za wszelką cenę, mogą udzielać informacji niezgodnych z prawdą, pracownik socjalny przed przystąpieniem do wywiadu powinien dokonać stosownych pouczeń. Osoby te należy poinformować o odpowiedzialności karnej za udzielanie nieprawdziwych informacji oraz o obowiązku niezwłocznego powiadomienia organu o zmianie sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej. Sytuację osoby i rodziny ustala się w wywiadzie na podstawie dokumentów określonych w § 8 ust. 1 wyżej wymienionego rozporządzenia. W szczególności niezbędne są: dowód osobisty, skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, decyzje o przyznaniu renty lub emerytury, orzeczenie o niepełnosprawności, zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia i okresie zatrudnienia, zaświadczenie o powierzchni gospodarstwa rolnego i hektarach przeliczeniowych, decyzja o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną oraz oświadczenie o stanie majątkowym. Zebrane w czasie wywiadu informacje, oceny i wnioski pracownika socjalnego oraz plan pomocy osobie lub rodzinie zostają opisane w specjalnym kwestionariuszu. Słuszna wydaje się teza o konieczności oddzielenia dwóch instytucji proceduralnych: przeprowadzenia wywiadu i wypełnienia kwestionariusza. Wywiad jest sposobem pozyskiwania informacji i zbierania materiału dowodowego w sprawie, natomiast kwestionariusz jest sposobem utrwalania zebranych informacji, „szczególną formą protokołu w rozumieniu k.p.a., mającą na celu uwzględnienie specyficznego charakteru postępowania w sprawach z zakresu pomocy społecznej"⁵⁹.

Zazwyczaj wywiad przeprowadza się w miejscu zamieszkania lub pobytu osoby (rodziny). Jednakże art. 107 ust. 3 u.p.s. dopuszcza możliwość przeprowadzenia wywiadu przez pracownika socjalnego na potrzeby jednostki pomocy społecznej z terenu innej gminy. Użyteczna wydaje się tu instytucja pomocy prawnej przewidziana w art. 52 k.p.a., w ramach której organ przeprowadzający postępowanie administracyjne może zwrócić się do organu miejsca zamieszkania lub pobytu danej osoby o wezwanie jej do złożenia wyjaśnień, zeznań lub do dokonania innych czynności związanych z toczącym 'ię postępowaniem. Niniejsze rozwiązania znajdują zastosowanie w postępowaniach z zakresu pomoc}' społecznej. Gdy osoba ubiegająca się o świadczenie przebywa w zakładzie opieki zdrowotnej, kierowmik ośrodka pomocy -połecznej, właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania, zwraca się

⁵⁹ J.R lamo, M. Woźniak, Glosa do wyroku MS A z dnia 17 czerwca 1994 r„ I SA 336/94, OSP 1996, z.4, s. 189.

153