0123

108

swjętosława (m. wratysław np mieszko.

II 16. 17.

jakoby była ostatniem jego dzieckiem, młodszem od wszystkich czterech synów, wiadomo bowiem, że kronikarze ówcześni najczęściej wyliczali na pierwszem miejscu potomstwo męskie, a następnie dopiero żeńskie, bez względu na starszeństwo. Świętosława, która niewątpliwie była młodszą od Bolesława i Włodzisława, jako że ci urodzili się w dwu pierwszych latach małżeństwa Kazimierza z Dobronegą (II. 14. 7.5.), mogła tedy być starszą od dwu innych swych braci, Mieszka i Ottona; a w takim razie urodziny jej przypadałyby na czas między r. 1041 —1044, już bowiem w kwietniu 1045 rodzi się Mieszko (II. 17.). Można jednakże przypuścić także, że była młodszą od jednego lub obu tych braci młodszych, z tern jednak zastrzeżeniem, że nie mogła się urodzić później jak 1048 r., przyjęcie bowiem dalszej jeszcze daty zmusiłoby do wniosku, że wychodząc za Wratysława, nie miała nawet lat 14. W takim razie data urodzin przypadałaby na czas między 1046—1048 r.

O zaślubinach jej z Wratysławem wyraża się Kozma *), że nastąpiły w niespełna rok (eeoluto autem fere unius anni spatio) po śmierci poprzedniej jego żony Adelajdy węgierskiej. Gdy zaś Adelajda zmarła 27 stycznia 1062 r., przeto data ślubu z Świętosława przypaść mogła na koniec r. 1062 lub co najwięcej na sam początek r. 1063. Pułkawa'²) podaje datę 1062, Długosz ³) 1063 r.; jeżeli mamy wybierać pomiędzy obu przekazami, to należałoby się raczej oświadczyć za przekazem Pułkawy. Należy bowiem zważyć, że i Kozma, mówiąc o ślubie Wratysława, opowiada ten fakt wśród wypadków z r. 1062¹).

Jako datę śmierci Świętosławy podają zgodnie Mnich Sazaw.⁵) i Rocz. Hrad. Opat.⁶) rok 1126. U Mnicha Sazaw. jest nadto data dzienna: 1 września (Kalendas Septembris). Stwierdzają ją: Nekr. Ołom.⁷), i Nekr. Pegaw.^s). W tym ostatnim zapiska brzmi jak następuje: Kalendis Sept. Zwatislawa regina rnater funr datricis nostre. Fundatorką klasztoru pegawskiego była Judyta, córka Wratysława i Świętosławy; nie może zatem ulegać wątpieniu, że zapiska ta, choć nie podaje utartej w Czechach formy imienia (Swatawa), lecz właściwą, pierwotną formę (Świętosława), odnosi się do trzeciej żony Wratysława.

Wratysław II.

Syn Brzetysława I, książę morawski od 1059—1061, ks. czeski od 1061, koronowany królem 15 czerwca 1086, zmarł 14 stycznia 1092, przedtem żonaty z N. N., tudzież z Adelajdą, córką Andrzeja I węgierskiego °).

17. Mieszko.

Jako trzeciego z rzędu syna Kazimierza Odnowiciela wymienia go Gall¹⁰) i późniejsze, oparte na nim kroniki. Prawdziwość tego przekazu stwierdza Rocz. kap. krak.^u), podając daty urodzin i śmierci księcia Mieszka, syna Kazimierza.

Urodziny według tegoż Rocz. kap. krak.¹²) przypadają na dzień 16 kwietnia 1045 r. Rocz. Śkrzys.^,;i) nie ma wprawdzie daty dziennej, ale data roczna zgadza się w zupełności z datą Rocz. kap. Stąd okazuje się, że zarówno Rod. książ. poi. ^u) jako też i Długosz¹⁵) popełnili błąd, podając, jakoby urodziny Mieszka przypadały na rok 1046.

Datę ś m i e r c i jego zapisał Rocz. kap. krak.¹⁶) pod r. 1065. Rocz. krót.^lr) ma rok 1070, ale wobec widocznej jego zależności od Rocz. kap. krak. nie można wątpić, że nie mamy tu do czynienia z jakąkolwiek wiadomością samoistną, lecz raczej z omyłką kopisty, łatwą zresztą do wytłomaczenia (MLXX zam. MLXV). Data śmierci 1066, podana przez Długosza ^ls), zawiera, podobnie jak data urodzenia, omyłkę o jeden rok.

1

Font. rer. Boh. II. 95. — 2) Dobner, Mon. hist. Boh. III. 123. — 3) Exc. e font. inc. Mon. Pol. IV. 10.; Ilist. Pol. I. 325. — 4) Griinhagen, Schles. Reg. 14 przyjmuje rok 1062; Roepell, Gesch. Pol. 191 rok 1062 lub 1063. — 5) Font. rer. Boh. II. 257. — 6) Ibid. II. 393. — 7) Arch. f. óst. Gesch. LIX. 649. — 8) Mencken, Script. rer. Germ. II. 142. — 9) Palacky, Gesch. Bohm. I. tabl. gen.; Cohn, Stammtafeln nr. 42. — 10) Mon. Pol. I. 417. — U) Ibid. II. 794. 795. — 12) Ibid. II. 794. — 13) Ibid. II. 773. — 14) Ibid. III. 281. — 15) Hist. Pol. I. 295. — 16) Mon. Pol. II. 795. — 17) Ibid. II. 795. — 18) Hist. Pol. I. 331.