— 18 —
Dojenie trzykrotne jest o wiele korzystniejsze, mianowicie można się spodziewać 8% mleka więcej, pod warunkiem jednak, że krowy nie są przytem narażone na zbyteczne zmęczenie. Nadmierny ruch i zmęczenie zmniejszają mleczność, a nawet wpływają na skład mleka, które staje się wtedy bardziej wodnistem i znacznie mniej tłuszczu zawiera. Jeżeli więc pastwiska są bardzo odległe, lepiej jest ograniczyć się na dojeniu krów dwa razy dziennie w oborze, albo je doić trzy razy, ale trzeci raz t. j. o południu na sa-memże pastwisku, jak się to czyni w Holandyi i Normandyi.
Krowa ma możność wstrzymywania mleka i wstrzymuje je istotnie pod wpływem rozmaitych przyczyn: kiedy tęskni do cielęcia, kiedy jest rozdrażniona złem obejściem się albo nieumiejętnem dojeniem, a nawet kiedy nie lubi osoby, która ją doi. Trzeba też ogromny nacisk kłaść na to, aby nietylko unikać wszystkiego, coby krowy podczas doju drażnić lub niepokoić mogło, ale żeby być z niemi w przyjaznych stosunkach.
W Holandyi przed rozpoczęciem doju głaszczą krowy po czole, grzbiecie i brzuchu, szczególnie zaś po wymionach, jakby je masując z góry na dół, mówią do krów pieszczotliwie, coś ponętnego do jedzenia lub picia im dają, i dopiero kiedy krowa, jak się tam wyrażają, jest w humorze i mleka nie wstrzymuje, doić ją zaczynają.
Jest tam zwyczaj, że przed dojeniem ogon krowy ujmują w powróz związany w pętlice i do tylnej lewej nogi go przywiązują, tak że krowa może nim do pewnego stopnia muchy opędzać, ale nie może nim machać po ramionach i głowie dojącej ją osoby.
Z powodu rozmaitych trudności, z ręcznem dojeniem połączonych, próbowano w ostatnich czasach zastosować do tej czynności przyrządy mechaniczne, dotąd jednak zupełnie zadawalnia-jących wyników nie otrzymano.
Po wydojeniu, mleko ze skopków przelewa się do większego naczynia, w którem do mleczarni ma być przeniesione, a przelewając jednocześnie się cedzi przez sito albo cienkie i bardzo czyste płótno lub barchan. Te tkaniny mniej się niszczą niż sito, łatwiej je czysto utrzymać i są tańsze; wyściela się niemi duży lejek, albo przykrywa otwór naczynia, do którego mleko ma być wlane.