Obraz7

cyjnych rozwiązań. W ramach czynności nadzorczych ocenia się realizację przez placówkę zadań w zakresie: zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce, działań na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami oraz przygotowania placówki do wypełniania specjalistycznych funkcji określonych w regulaminie. Ponadto w ramach nadzoru sprawdzeniu podlega dokumentacja dotycząca funkcjonowania placówki, w tym regulamin, karty pobytu wychowanków, indywidualne plany pracy z wychowankami, okresowe oceny sytuacji dziecka²³.

Kompetencje w tym zakresie wykonuje wojewoda, do którego należy nadzór nad jakością działalności jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, w tym przestrzegania standardów dotyczących opieki, wychowania i zatrudnienia (art. 22 pkt 8 u.p.s.).

wymagania wobec rodziców dziecka

Należy podkreślić, że w przypadku ustanowienia dla dziecka opieki zastępczej, jego rodzicom udzielana jest pomoc w celu odbudowania więzi z dzieckiem. Polega ona przede wszystkim na pracy socjalnej, a także terapii rodzinnej i poradnictwie; może to być również pomoc prawna i materialna. Jeżeli rodzice nie będą wykazywać woli współdziałania z instytucjami pomocy społecznej lub mimo udzielonego wsparcia, w rodzinie będzie utrzymywać się patologiczna sytuacja, dziecko pozostanie w placówce opiekuńczo-wychowawczej (lub rodzinie zastępczej). Jednakże wobec takich okoliczności sąd może pozbawić ich władzy rodzicielskiej²⁴. Uprawnienie takie określa art. 111 § la k.r.o., który przewiduje możliwość pozbawienia rodziców władzy rodzicielskiej, jeżeli mimo udzielenia pomocy nie ustały przyczyny umieszczenia dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub rodzinie zastępczej, a w szczególności, gdy rodzice trwale nie interesują się dzieckiem.

współpraca w zakresie opieki nad rodziną i dzieckiem

Wielokrotnie była mowa o obowiązkach współpracy między różnymi instytucjami zajmującymi się opieką nad rodziną i dzieckiem. Niestety współpraca ta często jest słabo rozwinięta, a ustawowo wyznaczone obowiązki są jedynie martwymi przepisami. Słusznie podkreśla się, że najważniejszą rolę w koordynacji działań opiekuńczych powinien spełniać sąd, a raczej sędzia rodzinny. Warto podkreślić, że jedna z nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nałożyła na sądy obowiązek współpracy z instytucjami pomoc\ społecznej. Zgodnie z art. 109 § 4 k.r.o. o zarządzeniu przez sąd umieszczenia małoletniego w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej sąd powiadamia właściwą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej, zwykle jest nią powiatowe centrum pomocy rodzinie. Centrum udziela rodzinie dziecka pomocy oraz składa sądowi sprawozdania o sytuacji rodziny i udzielonym wsparciu, a także współpracuje z kuratorem sądowym. Ponadto sąd opiekuńczy ma obowiązek dokonywania, przynajmniej raz na sześć miesięc oceny sytuacji dziecka umieszczonego w placówce opiekuńczo-wychowaw-

²³    Zob. szerzej rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005 r. w spre wie szczegółowych zasad nadzoru nad przestrzeganiem standardu opieki i wychowania w placówka: opiekuńczo-wychowawczych oraz nadzoru nad działalnością ośrodków adopcyjno-opiekuńczych (Dz . Nr 214, poz. 1812 z późn. zm.).

²⁴    T. Sokołowski, Powrót dziecka do rodziny bqdźfakultatvwne pozbawienie władzy rodzicielskiej, RPEii 2003, z. 3, s. 106.

184