Obraz 0 2

óo modelu Wielkiej Brytanii i Holandii Dochody transferowe w tych krajach stanowią duży udział w strukturze dochodów jednostek samorządowych, wynoszą odpowiednio 61 i 73%. Sytuacja odwrotna pod tym względem jest w takich państwach, jak Szwecja. Włochy i Danii. W tych krajach dochody własne, głównie pochodzące z podatków lokalnych, stanowią znaczny udział w strukturze dochodów jednostek samorządowych. Udziały tych dochodów wynoszą odpowiednio 56.55 i 52%. Dochody transferowe stanowiły tu relatyw< m mały udział w strukturze dochodów jednostek samorządowych, wynoszący oh. dwudziestu kilku procent

W tabeli II przedstawiono kształtowanie się poziomu i struktury dochodów jednostek samorządu terytorialnego w Polsce w fatach 2001-2004

faMa IŁ PozkMn i łtrultiura dochodów jednostek samorządu terytorialnego w blach 2001-200*

jwrucRgólnieme	2001		2002		2003		2004
	min /I J %		mlnzl	ft	min zl	i_JL	[ młn zł | %
OfAfcoi jcdnołtli %*aort*hi terytorialnego
Dochody ogółem Dochody »tenc Dotacje celom U/tmanr ogćhe	79 59 32501 I74J6 2943'	I00.C 40.1 22.1 37.0	8003! 33540 16793 29 701	100.0 41.9 21.0 37.1	1 79140 34426 12979 31735	!00.{ 43.1 16.4 40.1	9150. 47124 13015 31294	100.0 SU I4.J 34,2
Gmi				y
Dochody oeOfcm Dochody m*mt Dnątakw Sotwocje o|dloe	37207 19410 4340 13508	100.0 52.1 11.7 362	38 474 19072 4701 14701	100.0 49.6 12.2 38.2	36 046 17 050 3 785 15211	I00,( 47.3 I0.S 42.2	40308 19429 50381 15 841	100.0 48.2 12.5 39.3
f z 1				ich powia	u
-■Uh Dochody własne OwcjrceW ——T tęfim	23667 11270 4559 7 838	100.0 47.6 19.3 33.1	24 646 12 440 4679 7 527	| toao 50.5 19.0 365	27416 15 408 3235 8 773	100.0 56.2 11.8 32.0	31754 20418 3493 7 843	100.0 64.3 11.0 24.7
Powiaty
Dochody ogółem Dochody twe Owacje ceW Subwencje ogólne	14041 1211 6326 4504	100.0 84 45.1 46,3	12695 1348 5314 5962	100.0 10.8 4U 47.0	11112 1254 3 422 6234	100.0 11.3 SU 56.1	12471 3105 3031 6335	100.0 24.9 20 50.8
Województwa u				morządow	c
^*SSma 1 kuwecie oąHwl	4 60); 616 H 1 582]	1000 1X4 su 34/4	4218 661 2 047 1 510	100.0 15.7 48.5 35.8	4544 100.0 724 15.9 2 329 51.0 1 Sili 33.1		6970 4119 1541 1290	100.0 59.1 22.4 18.5

W prezentowanej tabeli dochody własne jednostek samorządu terytorialnego uwzględniają udziały tych jednostek we wpływach z podatków centralnych. W świetle perspektywy 4 lal widać, że w strukturze dochodów jednostek samorządowych wzrasta udział subwencji, zmniejsza się natomiast udział dotacji celowych i dochodów własnych.

Wśród poszczególnych rodzajów jednostek samorządowych największy udział dochodów własnych w strukturze dochodów ogółem mają miasta na prawach powiatu, a następnie gminy, przy czym w gminach obserwujemy spadek tego udziału w latach 2001-2004, odpowiednio z 52,1% do 48,2%. Skromny udział dochodów własnych mają powiaty i województwa.

Gromadzone przez jednostki samorządu terytorialnego dochody służą realizacji powierzonych im zadań. Jednostki samorządu terytorialnego mogą dokonywać wydatków bezpośrednio ze swoich budżetów lub z przyznanych dotacji Dotacje udzielane są zakładom budżetowym lub gospodarstwom pomocniczym i mają charakter podmiotowy. Ich kwoty powinny być określone w uchwale budżetowej.

Dotacje z budżetów jednostek samorządowych mogą otrzymywać także podmioty niczaliczane do sektora finansów publicznych. Są to dotacje na cele publiczne związane z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego i nie mogą prowadzić do osiągania zysku. Regulacja ta prowadzi do realizacji słusznej zasady, polegającej na tym, że prawo realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych przysługuje wszystkim podmiotom bez względu na formę organizacyjną i własnościową.

Wydatki z budżetów jednostek samorządu terytorialnego są sklasyfikowane w działach, rozdziałach i paragrafach. Umożliwia to ocenę wysokości środków otrzymanych na realizację zadań. Jeżeli jest duże prawdopodobieństwo powstania wydatków, których nie sposób określić precyzyjnie w trakcie opracowywania budżetu jednostki samorządowej, to wówczas tworzone są rezerwy. Rezerwa ogólna maksymalnie może wynosić 1% ogółu wydatków budżetu, natomiast rezerwy celowe nie mogą łącznic przekroczyć 5% wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Informacje o wydatkach budżetowych jednostek samorządu terytorialnego w Polsce w latach 2001 -2004 przedstawia tabela 19.

Z przedstawionych w tabeli 19 danych wynika, że wydatki jednostek samorządowych w wartościach nominalnych rosną. W 2001 r. łącznie jednostki rc wydatkowały prawie 83 mld zł, natomiast w 2004 r. kwota wydatków wynosiła ponad 91 mld zł. Warto wskazać, że w strukturze łącznych wydatków jednostek samorządu terytorialnego w badanych latach dominowały wydatki bieżące. Udział tych wydatków w latach 2001-2004 stanowił ponad 80% ogółu wydatkowanych środków. Należy podkreślić, że wśród wydatków bieżących największy

126