Obraz�5

cema.

Abv uniknąć teeo rodzaju n*bez?teeńsrw - trzeha włączac do programów treśd najwazmejsre. stanowiące uwały dorobek dane] tumb. nawiązujące jednak i do iei bisiory cznych irodeŁ 1 do osiągnK^ nąmow szych. Oparcie programów nauczania na takkh własine treściowych pozwali, zdaniem Sosmckłcgo. odoążyc je od mepotraeh-

zasadnicze

■*jg    /Włcwny    __

bowitdt wphwowyoh ósób sądziło w C2ssic> że winę za zdyst&ą. sowatik' Stanów ijoltvvzon\<ch przez Związek Radziecki w podboju kóSRtosu ponosi złe funkek^mijące szkolnictwo amen kańskie, opane na zasadach pN^sesywirmu (por, np. Sołris, s,

Teoria p^itoww faw^Msow

T««órcą tej teorii jest Bogdan Suchodolski, Główka jej teza głosi, iż wykształcenie ocołnic stanowi konieczny składnik wy kształcenia zswo* ale jigo treść nic może byc wyznaczana wyłącznic przez potrzeby ntZNSztei nrac\ zawodówki łub studiów, ponieważ stanowi ona zarażeni podsta^pozazawodowęg© życia ludzi. W czasach współczesnych, kiedy 0 ..napraw świam i podniesienie ludzi na poziom, jakiego od nich wymaga historyczny rozwój cywilizacji". o treści wykształcenia musi decydować ji^o funkcja (Suchodolski, 1S5S1. 2 łych właśnie powodów sjkoła ogólnokształcąca nie powinna przygotowywać specjalistów w poszczególnych dziedzinach, lecz ułatwiać dzieciom i młodzieży poznawanie mezNwisiośa. Tak sformułowany cd pracy dydaktyczno-wychowaw-czej rzutnie. oczywiście, na dobór i układ treści programowych,

Trcśd te. zdaniem Suchodolskiego, powinny dotyczyć problemów wstołczesncgo świata, a mianowicie problemów z zakresu techniki, socjologu, ekonomii, sztuki, kultury estetycznej itd. Układ treści w programach dla szkół podstawowych powinien być jednolity, natomiast zróżnicowanie należy wprowadzać stopniowo na poziomach ponadpodstawowych Nie może to być jednak stosowany dotychczas układ intormac^jnosystemaTyczny. zbudowany według tygorystycznej zasady podziału wiedzy na poszczególne przedmioty, taki bowiem układ nie pozwala rozwiązać ostrej sprzeczności miedzy ograniczoną chłonnością uczniów a stale narastającym zasobem treści kształcenia.

związku z tym — postuluje Suchodolska — zamiast dotychczasowego układu mformacymo-systcmaiycznego należałoby wprowadzić prohlemow^-knnipleksowy układ materiału nauczania. Dzięki niemu można hy uczyc poszczególnych przedmiotów me oddzielnie, jak dotychczas. lecz kompleksowo, czyniąc przedmiotem działalności poznawczej uczniów problemy, których rozwiązanie wymaga posługiwania się wiedzą z Tożnych przedmiotów. Wskazane byłoby przy tym rozszerzenie nauczania łącznego na szczebel wyższy od propedeutyczncgo. oo nie jest jednak równoznaczne 2 niedocenianiem systematyki naukowej tam. gdzie jesi ona niezbędna. albo też 2 hołdowaniem ciasnemu prakrycyzmowi Twórca omawianej koncepcji słusznie podkreśla, że uczniowie — stykając si? z mgub 2 rzeczywistością zintegrowaną, z faktami przyrodniczymi. społecznymi i mnymi. których poznanie i zrozumienie staje się

Treść kształcenia

możliwe tylko wtedy, kiedy potrafią równocześnie operować wiedzą z zakresu różnych dyscyplin — muszą być do takiej właśnie działalności odpowiednio przygotowani. Dlatego też kompleksowo-pro-blemowy dobór i układ materiału nauczania jest warunkiem racjonalnej przebudowy zarówno programów i podręczników szkolnych, jak i dotychczasowych metod nauczania. Praktyczna realizacja tego warunku nie jest jednak łatwa. 2 tego też prawdopodobnie powodu nie został on w pełni uwzględniony w znanej koncepcji szkoły ośmioletniej, którą opracowano pod kierunkiem Suchodolskiego i weryfikowano w łatach sześćdziesiątych w kilku szkołach eksperymentalnych w⁷ różnych miejscowościach naszego kraju 'Suchodolski. 1%3V

Struktur «6zn

Terminem tym posłużył aę Kirnrrnrrz Sośnicka (19611 próbując sprecyzować założenia dotyczące doboru i układu treści programowych szkoły’ współczesnej.

Przesłanką wyjściową strukturałizinu było stwierdzenie, iż programy nauczania są prśład owane materiałem. co powoduje wiele ujemnych następstw _— a postulat jego redukcji pozostaje w sprzeczności 2 rozwojem nauki, której osiągnięcia powamy uwzględniane w programach szkolnych. Mechaniczna leahzaąa wyjmemonego postulatu mogłaby zatem naruszyć zasadę sy^aestaiycznego układu treśa ksasał-

netro balastu i uczynić prawnymi dla acaanow ~ Należy zarazem budować programy odzwieraedłatące sy« ten zarówno poszczególnych dyscynbu. jak 1 całokształtu nauk.    cwarraj le

powtnm ponadto umoShwiać uczmom poznanie me    ^ataywsiuy-

,, _n_ i-njaa -mzdzidonefio tKwnttdrł-posacacgoi-«aleorervcznei    v

ne nauki' te również jrrecrywuaosa reałnę . *

,    .    ^__nv^;-Tv- itm budowie lanca wtasiue

ten Tozdaetom obraz. Haroro pmwun. ł - -    . , . ■_

iTOOTnr.^ mc* ctoc * ^TdędmmK ^sad ««*»»*-«■ —T C7COTK&ŁHraownśd i ta*or> logiczną a wiasKa^^ł,c“**'”

OsaanMi»T.TO«omi«iiasad.iea?n? ^^MMt™ . . ^    ' ' „    w._,    MidmŁiwcz»c^w''showaw«aBj, gdyż

quc nar wszelkiej ractonam^    -o‘ •    * - ^ ₄__».

dopiero jej przestrzegana porwała uczniom opanow**- .