Obraz (116)

Większość alkoholików ma rozmachowe FM, a kulące się M. Można przypuszczać, mówi Piotrowski, że piją, aby osłabiając świadomość, dopuścić do głosu bardziej pogodne FM, usuwające ze świadomości ciężkie, przygnębiające M.

M ujawniają aktywność kontrolowaną korą, a FM aktywność kierowaną ośrodkami podkorowymi. Bardzo ważny jest więc stosunek liczby M do FM. Powinno być M > FM.

Według Piotrowskiego jednostki o osobowości normalnie ukształtowanej mogą posiadać wiele FM, nie więcej jednak niż M. FM rozmachowe świadczą o lekkości, bujności fizycznej. Jednostki z wieloma FM rozmachowymi są żywe, radosne, potrzebują dużo ruchu fizycznego i mogą robić wrażenie niedojrzałych psychicznie. Ich radość i nadmierna żywość powodują odczucie, że są młodsze niż w rzeczywistości i jakby mniej myślące. Przeciętna liczba FM u osób dorosłych wynosi 2-3. Jeśli ktoś ma 1 lub 0 FM, to można przewidywać małą fizyczną witałność.

Ponieważ Piotrowski przywiązuje tak dużą wagę do jakości ruchów M i FM, więc aby można było je porównywać, podaje następującą ustopniowaną skale:

1)    największy stopień ruchu rozmachowego jest wtedy, kiedy w wypowiedzi zaznaczona zostaje wyraźna agresja (ktoś rzuca się na przeciwnika, ktoś walczy, bije);

2)    następny stopień stanowią ruchy całego ciała, ale bez tendencji agresywnych (tańczy, skacze, fruwa);

3)    ruchy tylko części ciała (palec wskazujący, podniesiona głowa zwierzęcia);

4)    ruchy ograniczone siłą (żołnierz stojący na baczność, zwierzę gotowe do skoku, człowiek z rękami i nogami związanymi);

5)    ruchy skulone, kiedy całe ciało lub część ciała poddaje się sile ciężkości (człowiek klęczący, kobieta nachylona, ptak spadający);

6)    ruchy bierne, całkowicie podporządkowane (pies służący, ludzie śpiący).

Wypowiedzi determinowane ruchem przedmiotów martwych (m)

Takie wypowiedzi sygnuje się literą m. Z faktu, że źródło ruchu leży poza przedmiotem poruszającym się, można wyprowadzić wniosek, że tendencje wyrażane przez m są słabiej zintegrowane z osobowością, niż te, które wyraża M lub FM. Aby obdarzyć ruchem przedmioty martwe, trzeba więcej fantazji niż przy ożywianiu widzianych w plamach ludzi czy zwierząt, dlatego Piotrowski wiąże m z wyższą inteligencją.

Komponenta m wyraża istnienie celów pożądanych i przyjemnych, ale uznanych za niemożliwe do zrealizowania, dlatego łączy się z nią element frustracji i goryczy oraz tendencja do samoobserwacji. Tendencje ujawniające się w m pochodzą z okresu dzieciństwa, kiedy były częściowo zaspokajane. W okresie dojrzałości — jako uznane za nie-

46

WYPOWIEDZI DETERMINOWANE RUCHEM