Obraz (172)

zwracanie uwagi na ubranie przy interpretacji plam wskazywałoby na uwrażliwienie na opinię społeczną, na dbałość o własną atrakcyjność.

Wypowiedzi o treści architektonicznej i artystycznej (Arch, Orn)

Wypowiedzi o treściach architektonicznych, a więc: gmachy, wieże, mosty, fontanny, piramidy, grobowce itp., dają ludzie o wyższej kulturze; są one rzadkie i nie mają ustalonej interpretacji. Rorschach przypuszczał, że są one wyrazem poczucia bezsilności, które jest kompensowane jakimiś wspaniałymi wyczynami zewnętrznymi. Inni zaś twierdzą, że mówią o dojrzałej i bogatej osobowości oraz o wysokich aspiracjach. Całość protokółu może rozstrzygnąć, czy te wypowiedzi, jeśli jest ich więcej, wyrażają nierealne dążenia, czy też dojrzałe siły realne.

Wypowiedzi z zakresu sztuki wyrażają zainteresowania artystyczne. Są częściej dawane przez kobiety niż przez mężczyzn, częściej także przez homoseksualistów niż przez heteroseksualistów.

Wypowiedzi o treści anatomicznej (At, Ats)

Części ludzkiego czy zwierzęcego organizmu niewidoczne bez rozcięcia ciała oznacza się dwoma sygnaturami:

At - anatomia twarda: kości, szkielet, żebra,

Ats - anatomia miękka: serce, żołądek, płuca, jelita itd.

Stereotypia w zakresie wypowiedzi anatomicznych, czyli duża liczba tego rodzaju wypowiedzi, może być spowodowana: zainteresowaniami zawodowymi (lekarze, pielęgniarki), kompleksem inteligentności, gdy badany chce się wykazać swoimi wiadomościami medycznymi, skłonnościami hipochondrycznymi, przejmowaniem się swoimi dolegliwościami albo też lękami hamującymi produktywność umysłową, a wreszcie zaburzeniami psychicznymi (organicy, schizofrenicy). Jeżeli przyczyną tego nie są zaburzenia psychiczne, to na żądanie, aby badany nie mówił nic o anatomiach, może on dać protokół zupełnie bez At i Ats. Kompleksem inteligentności odznaczają się jednostki mało inteligentne. Przy Ats można podejrzewać treść seksualną, którą badany chce ukryć.

Wypowiedzi anatomiczne „kolorowe” wyrażają uczucia negatywne - nienawiść, agresję itp. Poziom wypowiedzi At i Ats ocenia się zazwyczaj negatywnie: minusem, z wyjątkiem dwóch ocenianych plusem. Są to: tabl. III, górne czenvone plamy, inter-

64

TREŚCI WYPOWIEDZI