Praca zewnętrzna wynosi
(6.5S)
Praca techniczna jest określona wzorem
(6.56)
Omówione przemiany charakterystyczne stanowią przypadki szczególne przemiany politropowej. Zależnie od wartości, jaką dla danej przemiany przyjmuje wykładnik m w równaniach 6.53:
m-0 przemiana izobaryc/na,
m = I przemiana izotertmezna,
m - k przemiana adiabatyczna.
oo — przemiana tzochoryczna.
Wymienione przypadki polilrop przedstawia rys. 6.8.
6.5.1. Przemiany i obiegi termodynamiczne odwracalne i nieodwracalne
Podczas wymiany ciepła między czynnikiem termodynamicznym znajdującym się w układzie a otoczeniem stan tego czynnika ulega zmianom. Przejawem tego są zmiany parametrów stanu ciśnienia, objętości i temperatury. Zmiany parametrów stanu nazwaliśmy ogólnie przemianami.
Przemiany mogą być odwracalne i nieodwracalne. Po dokonaniu przemiany odwracalnej możliwy jest powrót układu oraz otoczenia do stanu wyjściowego. Wszystkie parametry czynnika, układu i otoczenia muszą więc przyjąć ponownie wartości początkowe Powrót do stanu wyjściowego układu i otoczenia w przemianie odwracalnej obejmuje również warunek, że suma przyrostu entropii czynnika zawartego w układzie i przyrostu entropii otoczenia (źródeł ciepła) równa się zero. Przemiana, która nie spełnia chociaż jednego z wymienionych warunków, jest przemianą nieodwracalną.
Obiegiem lub cyklem lennodynamicznym nazywamy szereg następujących po sobie przemian, podczas których ciepło jest doprowadzane i odprowadzane oraz praca jest wykonywana i oddawana, a ich wartości są tak dobrane, żc ostatecznie czynnik wraca do stanu wyjściowego. Obieg może się składać z rozmaitych przemian następujących po sobie w rozmaitej kolejności. Obrazem obiegu w układzie pracy (p-v) lub w układzie ciepła (T s) jest linia zamknięta.
Obiegiem odwracalnym nazywamy taki obieg, w którym przemiany są odwracalne. Jeżeli w obiegu chociaż jedna przemiana jest nieodwracalna, to cały obieg również jest nieodwracalny.
I22