kończyny górnej nu stopień 2. Prawidłowe odciążenie r<;ką terapeuty gwarantuje wykonanie ruchu w płaszczyźnie równoległej do podłoża.
Odciążenie jest istotną składową badania przy określaniu siły nu stopień 2. Osiąga się je przez:
Ręce badającego. Bardzo praktyczny, dostępny, ogólnie przyjęty sposób, kbity spełnia wszystkie wymagania metodyczne pod warunkiem przewagi w budowie fizycznej testującego nad testowanym. D!a odciążenia wykorzystuje się jedną kończynę górną, podczas gdy druga może być użyta do stabilizacji. W sytuacji, w której masa testowanej kończyny jest zbyt duża, zachodzi obaw t złego, niepełnego obciążenia. Ponadto degrawitacja musi być bezpieczna i stabilna. Badana kończyna spoczywa wygodnie na ręce badającego, eliminując uczucie strachu i obawę przed ewentualnym bólem. Wszystkie te warunki mogą być spełnione przy testowaniu mniejszych części ciała, przy których badający niezależnie od swoich warunków lizycznych może mieć pełną kontrolę nad wykonywanym zadaniem ruchowym (ryc. 24).
Odciążenie przez system bloczkowo-ciężarkowy. Sposób bardziej czasochłonny (to w zasadzie jedyny minus), stwarza możliwość idealnego odciążenia przez regulację długości linek, zapewnia dobre ustawienie płaszczyzny i kierunku ruchu. Pozostawia obie kończyny górne badającego wolne, co można wykorzystać przy stabilizacji lub dodatkowo w badaniu palpacyjnym napięcia mięśniowego. Ten rodzaj odciążenia nie nadaje się przy testowaniu ruchów rotacyjnych.
Odciążenie przez płaszczyzny poślizgowe. Tylko brakiem wyobraźni można tłumaczyć ten ewidentny błąd metodyczny, który częściej spotyka się przy słownym deiiniowaniu niż w praktyce. Jeżeli pacjent do testowania będzie prawidłowo przygotowany, tzn. rozebrany, jeżeli uwzględni się, że test (jak każda ocena) wywołuje u badanego stan emocjonalnego napięcia, to trzeba przyjąć, że powierzchnia ciata w minimalnym, niewyczuwalnym stopniu, będzie spocona. Żadna, najbardziej gładka powierzchnia (płyty laminowane, szkło o odpowiedniej grubości) nie spełni w tej sytuacji warunków odciążenia, bo przesunięcie nie ubranej kończyny po takiej płaszczyźnie napotka nie tylko na duży opór, ale spowoduje ból. Można uniknąć tych nieprzyjemnych i fałszujących wynik skutków podkładając pomiędzy testowaną część kończyny a pla szczyznę poślizgową materiał, który by rzeczywiście ton poślizg zapewnił (na przykład łlanela, koc), ale jest to sposób niepraktyczny, znacznie bardziej czasochłonny w stosunku do obciążenia ręką badającego lub nawet za pomocą pod-wieszek.
Odciążenie przez toczenie. Stosuje się w klinikach i szpitalach specjalne wiotki przy ćwiczeniach w odciążeniu, które nad kółkami ustawionymi równolegle do kierunku riirhii mają •zamocowaną płaską, dość dużą powierzchnio, do
Ryc. 25. Test rotatorów zewnętrznych kończyny dolnej lewej w stawie biodrowym na stopień 3. Testowany zespól dynamiczny nie pokonuje masy całej kończyny, a tylko jej części — ijoleni. Udo jest bowiem odciążono przez oparcie na podłożu.
Ryc. 26. Test mięśnia czworobocznego lędźwi na stopień 3 wykonany prawidłowo. Badany stoi na podwyższeniu, kończyna dolna po stronie testowanej (lewa) swobodnie zwieszona. Poprawna stabilizacja tułowia zabezpiecza przed jego skłonem w prawo. Ruch przeciw masie kończyny dolnej i części miednicy.
której dwotna paskami przymocowuje się kończynę lub jej część. Można to urządzenie wykorzystać jako odciążenie przy testowaniu ruchów jednopiast-czyznowych. Sposób mato praktyczny, bo np. kończynę dolną zc względu na rozmiar trzeba umieścić na dwóch takich wrotkach (udo i goleń), dodatkowo wyrównując różnicę wysokości.
Wrotki podwyższają badaną kończynę w stosunku do leszty ciulu o pońu-1 10 cm. Należy tę różnicę wyrównać, umieszczając badanego na dwóch unito-r icach gimnastycznych, położonych na twardym podłożu. Przy testowaniu, np. ndwodzicieli kończyny dolnej w stawie biodrowym, na materacach leży lutów (pozycja leżcie tyłem) do osi stawów biodrowych. Stabilizacja tylko rękami badającego. Można przyjąć, że sposób ten daje polne odciążenie ze względu na występowanie minimalnych oporów przy tarciu podczas toczenia.
Stopień 3. Ze względu na konieczność pokonania przy testowaniu w tym stopniu masy kończyny, bądź jej części, należy tak dobierać pozycje wyjściowe przy ruchach jednopłaszczyznowych, by były one zawsze prostopadle d o podłoża. Zasady tej nie przestrzega się przy ruchach skrętnych. Dobór odpowiedniej pozycji przy rotacjach jest trudny i na ogól nie spełnia warunku pokonania masy kończyny w całym zakresie ruchu (ryc. 25 i 26).
Stopień 4 i 5. W odniesieniu do pozycji wyjściowej sprowadza się zawsze do odtworzenia sytuacji przy testowaniu na stopień 3 z dodatkowym, najczę-l\fl) ściej ręcznie dozowanym, oporem zewnętrznym, który należy przykładać na możliwie najdłuższej dźwigni zawsze w tvm s;nnvni mioisru w kohonwh ln-