P1020561

4.    mieć szybką orientację, znać człowieka i otoczenie

5.    mieć energię, śmiałość i zdolność szybkiego podejmow ania decyzji

•    mieszczanin sensu stricte to:

6.    człowiek zatroskany,człowiek porządku

7.    człowiek obowiązku (nie - człowiek użycia).

8.    człowiek rachunku (nie ^marzyciei!)

9.    gospodarowanie wszystkim = oszczędzanie

3.    M.Schełer

•    mieszczanin jako typłłw|pąychiczn\.

•    typ lękowca wciąż szukając} zabezpieczenia i gwarancji

•    szuka potwierdzenia swojej wartości, zatroskam. nieufny, ma nieżyczliwy stosunek do świata

•    człowiek ryzyka, niebezpicc:. c ńsTM >a

•    poczucie własnej wartości

•    ufny, ofiarny, szczodry

4.    E.Spranger:

•    podstawowe, idealne typy indywidualności: teoretyk, człowiek ekonomiczny, człowiek o podstawie estetycznej. ' społecznik, człowiek kierowany wolą i człowiek religijny

S wyróżnieniem człowieka ekonomicznego jest kierowanie się motywem ekonomicznym i nieustanny wzgląd na y'¹ ^użyteczność (zdolność zaspokajania potrzeb służących zachowaniu się „przy życiu", potrzeb biol.)

•    f myślenie racjonalne, ale i ^przepychanie się łokciami”

•    oszczędność, pracowitość, postrzeganie ludzi jako konsumentów j producentów

•    prawo regulujące stosunki gosp. jest najważniejsze

•    Bóg jako „szafarz dóbr"

5.    Psychoanalitycy;

•    zainteresowanie pieniędzmi i posiadaniem tworzy się jako zastępcze zainteresowanie własnymi ekskrementami,

typ „anal-erotyczny" (gł. w Masie średniej) - tendencja do kolekcjonerstwa, kontrolowania innych, do propagowania idei

•    pecuma non olei (powiedzenie dla psychoanalityków symptomatyczne) = pieniądz nie śmierdzi

Czynnik religijny w kształtowania się etosu nowoczesnego mieszczanina

1. Poglądy’ M, Webera JEtyka protestancka a duch kapitalizmu ”

•    purytamzm szerzył się gŁ pośród mieszczaństwa

•    wielkie przedsiębiorstwa były w rękach puiytanów, płacili największe podatki

•    rozwój przemysłu charakteryzował przede wszystkim kraje protestanckie

•    protestanckie zalecenie pracy i tradycjonalizm w zakresie spraw gospodarczych (ile trzeba pracować, by zdobyć minimum potrzebne do egzystencji),

•    purytamzm: ascetyczny protestantyzm w Anglii i Holandii, kalwin izm Europy Zachodniej, pietyzm w Niemczech, metodyzm i baptyzm.

•    teoria predestynacji: bogacenie się staje się misją etyczno-religijną, powołaniem (zjawisko masowe)

•    powodzenie życiowe jest znakiem łaski (zapewnione przez ciągłą kontrolę samego siebie)

•    purytamzm nakazuje pracę zakazując jednocześnie konsumpcji, czego wynikiem jest nieprawdopodobne bogacenie się protestantów,

•    charakterystyka sekty dżainistów.

2. Analiza i krytyka tez Webera:

L a) Teza o pewnych zbieżnościach - rozwój etyki purytańskięj koincyduje z rozwojem ducha kapitalizmu i duch kapitalizmu (bogacenie się i traktowanie tego, jako powołania, zabranianie sobie używania życia przy pomocy nagromadzonych zasobów):

^ Związek wiary w predestynację z duchem kapitalizmu nie jest wystarczająco wyjaśniony ^ Teza niejasno sformułowana

•    Dlaczego purytanizm (w wydaniu kalwińskim) miałby powadzić do bogacenia się?

^ Bogaciły się także sekty, które nie wyznawały dogmatu o predestynacji

S Ale cnoty zalecane przez etykę purytańską prowadziły do faktycznego bogacenia się b) Teza o pewnych uwarunkowaniach przyczynowych - etyka purytańska przyczynia się do rozwoju ducha kapitalizmu:

^ Cnoty pinytańskie przyczyniają się do bogacenia się, ale gdy spełnione zostaną pewne określone warunki spot.

^ Niedocenienie roli katolików w rozwoju kapitalizmu w Holandii

C Rola jaką odegrały w rozwoju kapitalizmu odbycia nowych lądów i zw. z nimi przemiany ekonomiczne S Niejednolitość doktryny purytańskięj

0. Czynienie z bogacenia się misji etyczno - religijnej jest w purytanizmie jako zjawisko masowe czymś nowym /wg. niektórych jest to niemożliwe)