P6190649

ASPEKTY KLINICZNE

Wczesne rozpoznani* cięży mnogiej jest Istotne dla prawidłowego prowadza, me ciężarnej. Istnieje cały szereg nieinwazyjnych lub mało Inwazyjnych _mo. todL pozwalających na postawienie takiego rozpoznania.

ZmśiakL Na skutek nierównomiernego lub niecałkowitego rozdzielenia się grap komórkowych tarcz zarodkowych, w różnych okresach rozwoju, mogę tworzyć się zarodki stanowiące różna kombinację dwóch osobników zrośniętych ze sobą. Niekiedy dochodzi do rozwoju prawidłowo uformowanych pj_D.

Ry_L |W jioilakii e — zdj«c>e rtg noilaka głowowo-piersiowego (cephaJothorocopu-gus), b — zdjęcia rtg uośld« zdwojonego (ttupUcłleu aniertor). e — zroślak zdwojony — widok zewnętrzny

Ryt IS1 Bfl moactrueiay (aa/ibui, ocepftajuaj.

aów, zrosnięiych ze sobą. ale zdolnych do tycia. Noszą one nazwę sióstr lub braci syjamskich. W niektórych wypadkach, gdy zrosi dotyczy powłok skórnych i niektórych części szkieletu, można doprowadzić do chirurgicznego r.>*-dzielenia takfch bliźniąt.

Istn* 1 jednak zroślakl potwomlacze, bozmozgow. . bozscrcowe lub iwo-rżące zro>l nie nadający się do rozdzielenia (ryc. ISO).

W mnogiej cięły monozygotyczne j zdarza - ię. te zaopatrzenie w krew obu zaród ko .- jest niejednakowe. Dochodzi czasem do obumarcia jednego z płodów. który po porodzie zdrowego dziecka zostaje w macicy jako zmumifikowany , często Inkrustowany solami wapnia twór.

26 WADY WRODZONE

Częstotliwość występowania wad wrodzonych jest bardzo wysoka. Dane różnych statystyk dotyczące tego zagadnienia różnią się miądzy sobą. Przyjmuje się, łe na 20 milionów urodzeń od 2 do 3*/* dzieci rodzi się z wadami wrodzonymi. Procent ten podwaja się po roku. gdy ujawniają się wady nic dostrzeżone I nie zarejestrowane przy urodzeniu. Istnieją różnice etniczne zarówno w częstotliwości, jak I w rodzaju występujących wad.

Na występowanie wad wrodzonych mają wpływ dwie grupy czynników l) genetyczne i 2) środowiskowe. Obie grupy czynników działają w sposób skojarzony. Istnieje mianowicie genetycznie uwarunkowana większa lub mniejszo wrażliwość na czynniki teratogenne, czyli powodujące powstawanie wad wrodzonych. Nauka o wadach wrodzonych nazywa się teratologlą 1 zajmuje się — jak dotąd — głównie klasyfikacją wad wrodzonych, ostatnio dopiero rozpoczęto prace nad mechanizmem Ich powstawania.

Dotychczasowe badania pozwalają na następująco uogólnienia dotyczące działania czynników teratogennych:

1. Stadium rozwoju zarodka lub płodu ma decydujące znaczenie dla wyniku działania czynników teratogennych. Z punktu widzenia teratoiogftnaego wyróżnia się trzy okresy rozwojowe- 1) okres przed zróżnicowaniem się listków zarodkowych. 2) okres rozwoju zarodka do powstania pierwotnych narządów. 3) okres rozwoju płodu cechujący się powstawaniem narządów, czyli organogenezą.

W pierwszym okresie czynniki teratogenne albo tak uszkadzają rozwijające się jajo płodowe, że dochodzi do jego obumarcia, albo taż. dzięki ogromnym możliwościom regeneracyjnym, nawet ubytek np. znaczne) ilości blasto-merów może zostać uzupełniony bez dostrzegalnych skutków dla dalszego rozwoju.

Drugi okres różnicowania się listków zarodkowych 1 powstawania pierwotnych narządów zarodka jest okresem najwrażliwszym na działanie czynników teratogennych. Co więcej, w tym okresie każdy dziuń rozwoju różni się od poprzedniego lub następnego tym. że ten sam czynnik teratogenny w 7 dniu rozwoju prowadzi do powstania wad w zakresie np. układu nerwowego, w 8 dniu w zakresie układu krążenia, a w 9 w zakresie układu IB8M|U 7ilj zakażeniu ludzkiego Zarodka wirusem'różyczki tego typu ićttks występuj* w zależności od dnia rozwoje zarodka, w którym doszło do rakitrol» Mówimy więc o krytycznych okresach rozwoju każdego układu, w których najłatwiej dochodzi do powstania wad rozwojowych.

Trzeci okres rozwoju, czyli rozwój płodowy. Jasi okresem stosunkowo bezpiecznym. W tym czasie czynniki teratogenne prawie nie dzi«ił*ją,_To stwierdzenie nie Jest do końca prawdziwe w stosunku do ciągle juzns roewijóją-

**•

m