ped emancypacyjna 4

Na podstawę antypedagogiki wobec praw dziecka składają się przynajmniej trzy składniki:

1.    Przekonanie, że status dziecka nie zależy od sił transcendentnych ani nic jest zdeterminowany biologicznie, ale tworzony jest przez ludzi i może podlegać zmianom.

2.    Niezadowolenie z tego statusu.

3.    Podejmowanie działań oświatowych i społeczno-politycznych w bardzo różnych formach na rzecz zmiany statusu dziecka we współczesnym święcie.

Dotychczasowa ewolucja praw dziecka w święcie w świetle norm prawa pozytywistycznego ma na sw^foim koncie wiele osiągnięć, jak chociażby te, iż:

•    świat wreszcie uznał, że w ogóle dzieciom należą się określone praw-a ze względu na ich dobro i na interes społeczny;

•    pewnej zmianie uległa sytuacja dziecka w rodzinie: nieograniczona władza ojca nad dzieckiem przekształciła się we władzę rodzicielską, która jest rozumiana jednocześnie jako prawo i obowiązek, jako doniosła funkcja społeczna, zakres zaś tej władzy określa pojęcie „dobra dziecka”;

•    znacznie poszerzony został i stale się poszerza katalog praw dziecka; początkowo dzieci miały jedynie prawo dziedziczenia (i to nic wszystkie), dzisiaj katalog ten obejmuje kilkanaście czy też kilkadziesiąt praw dotyczących wszystkich aspektów życia, rozw-oju i wychowania dziecka;

•    doprowadzono do ustawowego zrówmania praw wszystkich dzieci, w tym także dzieci pozamałżcńskich. teoretycznie zlikwidowano w- ten sposób wszelkie formy dyskryminacji dzieci ze względu na rasę. język, wyznanie, pochodzenie, urodzenie, stan majątkowy itd.:

•    uznano, że dzieci społecznie nicdostosow-anc, które weszły w kolizję z prawem, wymagają specjalnej ochrony w ramach praw'a karnego i penitencjarnego: podstawą przywTÓccnia nieletnich przestępców społeczeństwu jest reedukacja i resocjalizacja;

•    specjalną ochronę i pomoc zapewnia się dzieciom upośledzonym, kalekim i chorym, dla których rozwija się różne formy opieki, wychowania i kształcenia;

•    społeczeństwa i państw^ro przejmuje na siebie ciężar zapewnienia ochrony praw' dziecka, państwa staje się coraz częściej gwarantem prawnym i socjalnym realizacji praw dziecka*.

‘ M. Balccrck, Prawa dziecka. PW^rN, Warszawa 1986, s. 46-47.

96