PICT6041

CZĘŚĆ II

Strategie ilościowe w badaniach pedagogicznych

Rozdział 3

Metody badań pedagogicznych

0    metodzie nic rozstrzyga subiektywna, lecz przedmiotowa

1    bezwzględna konieczność wynikająca z natury zadania o które idzie.

Stanisław Brzozowski

W pedagogice spotykamy się z całkowitą swobodą w określaniu metod technik i narzędzi badawczych. Choć niejasności w tej mierze mc rozstrzygają o efektach naukowych badań pedagogicznych - to jednak w obrębie samej dyscypliny odbierają aparatowi pojęciowemu walor uniwersalności i prowadzą do nieporozumień. Zważywszy na fakt, że na gruncie metodologii ogólnej zawsze panował pojęciowy porządek - to pedagogiczną swobodę w terminologii badawczej tłumaczyć można tylko młodym wiekiem tego obszaru naukowej aktywności pedagogów. Jednym tchem wymieniamy więc wśród metod ankietę i badania historyczno-po-równawcze. test i introspekcję. Nic nawołuję do ścisłych, schematycznych klasyfikacji. Uważam jednak, że na terenie jednej dyscypliny winien panować pewien lad pojęciowy oparty o ustalenia terminologiczne metodologii ogólnej oraz dyrektywę intersubiektywnej komunikowalności.

3.1. Metody - techniki - narzędzia badawcze

^{CZy inncg0 der}'^mo'^ta™ pojęć nie jest tylko kwestią astralnych okrefleti, lecz rezultatem dwojakiego rodzaju przyczyn. Przy-

LucJm* f^A

C'JCirJózie 4jckhuy,e £ V

_7Vnv pierwszego rodzaju to dojęciu zbiór dcsygnatów ol ric orzec. Używając pojęć lo określania znaczenia pojęcia, rodzaj przyczyn. który decyd, dcznej wywodzi s,ę z log.cz, do definiowania będzie sens . _c/vii funkcja konotacyjna na/

i treścią pojęć, postaram się v-    . .

warsztatu badawczego: metodę, techniki badan i narzędzia badawcze.

W zgodzie zatem / tradycją oraz zasadami logiki przez metodę badań rozumieć będziemy „zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązania określonego problemu naukowego". Techniką badań zaś nazywać będziemy „czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów" (Kamiński A. 1974).

Techniki badań są zatem czynnościami określonymi przez dobór odpowiedniej metody i przez nią uwarunkowanymi. Czynności te w sensie logicznym są pojęciami podrzędnymi w stosunku do metody, a w sensie rzeczowym o znacznie węższym zakresie niż metoda. Technika badawcza ogranicza się do czynności pojedynczych lub pojedynczo jednorodnych Metoda natomiast zawiera w sobie szereg działań o różnym charakterze, zarówno koncepcyjnym, jak i rzeczowym, zjednoczonych celem generalnym i ogólną koncepcją badań.

Uzasadnienie zarówno takiego podziału pojęć jak i sposobu definiowania znajdzie czytelnik w cytowanej rozprawie Aleksandra Kamińskiego.

Aby zamknąć wstępną część ustaleń terminologicznych, określić jeszcze wypada pojęcie narzędzia badawczego, które podobnie jak techniki z metodami bywa mylone z techniką badawczą.

Otóż narzędzie badawcze jest przedmiotem służącym do realizacji wybranej techniki badań.