rakiem i wagi dla innych cech lub tendencji kształtuje się jej procentów-częstotliwość występowania w próbie. W każdym przypadku powinna być brana pod uwagę, jeśli istnieje możliwy do stwierdzenia związek międz -nią a inną wielkością lub gdy jest niewątpliwą przyczyną określonej cechy, tendencji lub zjawiska.
Porównywanie między sobą wielkości liczbowych daje w efekcie ob raz zależności między cechami lub zjawiskami, jakie reprezentują. Zadaniem analizy jakościowej jest wytypowanie wszystkich zależności między elementami badanego układu lub środowiska. Jest to jeden z najważniejszych momentów procesu badawczego, decyduje bowiem o przydatności przeprowadzonych badań dla praktyki wychowawczej, daje podstawę, jeśli zależności są rzeczywiste, do podejmowania interwencji które mogą sprzyjać i ułatwiać nasze plany wychowawcze bądź eliminowanie zjawisk, które swoim istnieniem niweczą lub utrudniają pracę wychowawczą w danym środowisku lub zbiorowości To właśnie prowadzi nas do klasyfikacji zagadnień z punktu widzeniach użyteczności lub szkodliwości w procesie wychowawczym na zagadnienia, które należy potraktować jako wyznaczniki praktycznego postępowania oraz zagadnienia teoretyczne, wreszcie na zagadnienia, które posłużą do weryfikacji hipotez, a tym samym zbudowania teorii oraz zagadnienia marginalne badań.
Charakterystyka badanej zbiorowości na podstawie danych podstawowych. typologia zależności między cechami i zjawiskami badanej rzeczywistości przedstawiona w postaci tablic korelacyjnych, wreszcie klasyfikacja zagadnień z punktu widzenia celów badawczych i szerszych celów wychowawczych - oto efekty etapu analizy jakościowej, klasyfikacji zależności i zagadnień.
Literatura pomocna dla omawianych w tym rozdziale zagadnień jest rozproszona w cząstkowych opracowaniach. Kilka opracowań znajdzie czytelnik w. Metody badań socjologicznych. Wybór tekstów, red. S. Nowak. Warszawa 1965 oraz tegoż autora Metodologia badań socjologicznych. Warszawa 1970. r. 5-i-Mat wijów B. Budowanie teoretycznej wiedzy pedagogicznej. [w:| Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, (red.) S. Palka. Kraków 1998. Sikora Problem interpretacji w metodologii nauk empirycznych, Poznań 1997.• z,on ka P. Teoria i wyjaśnienie. Warszawa 1973.
Z teorią klasyfikacji i porządkowania należy się zapoznać w pracy T. Wójcika
- Zarys teorii klasyfikacji. Warszawa 1965. Such J. - Problemy weryfikacji wie-dzy. Warszawa 1975
W poszukiwaniu sposobów opracowania materiałów badawczych warto zalecić książki, w których takie zasady zostały w rozwiniętym zakresie zastosowane. Mani tu na myśli: J. Koralewicz-Zębik - System wartości a struktura społeczna.
Wrocław 19/4. W pracy tej poziom zmatematyzowania toku narracji przysłania
jej jasność.
Praca zbiorowa: Młodzież a wartości, red. H. Świda. Warszawa 1979, J. Ba-
nasink. J. Szmagalski - M.-.ory satysfakcji życiowej młodzieży wiejskiej. Jest to
13. tom zeszytów z badań nad młodzieżą wiejską. Warszawa 1976. wydawca
ZSMP. Schmidt PI. - Co naprawdę oznaczają dane. Wyniki badawcze, metaana-
liza i wiedza komulatywna w psychologii, [w:j Czasopismo psychologiczne nr 1. 1995. s. 19-31.
Bardzo pomocne okażą się penetracje w serii: Analizy i próby technik badawczych w socjologii. Wrocław 1966-1975. t. 1-5, szczególnie jednak t. 3. 4. 5.
J. Gnitccki Zarys metodologii badań w pedagogice empirycznej. Zielona Góra 1993. Żcchowska B. - Wybrane metodologiczne wzory badań empirycznych w pedagogice, Katowice 1985. Skórny Z. - Obserwacje, interpretacje i charakterystyki, Warszawa 1968.
1. Jakie warunki spełniać musi poprawna klasyfikacja?
2. Proszę dokonać klasyfikacji dychotomicznej wedle cech kontradyktorycznych zbioru kredek.
3. Proszę skonstruować klucz kodyfikacyjny dla następujących pytań w badaniach nad nauczycielami szkół podstawowych: „wiek”, „miejsce pracy”, „trudności w pracy zawodowej”, „dane życiowe”.
4. Proszę skonstruować tablicę surową dla pytania „trudności w pracy zawodowej" oraz tablicę korelacyjną dla pytań: „wiek" i „plany życiowe" oraz „wiek", „miejsce pracy” i „plany życiowe”.