O wyrażenie opinii lub potwierdzenie bądź podważenie sformułowanej przez niego tezy. Problem stanowić mogą także osoby nadmiernie aktywne. ponieważ mają skłonność monopolizowania dyskusji, przez co może ona przerodzić się w dialog pomiędzy moderatorem a taką osobą. Prowadzący powinien czuwać, aby do takiej sytuacji nie doszło.
Faza IV. Transkrypcja zarejestrowanego przebiegu dyskusji Cały przebieg dyskusji powinien być zarejestrowany na taśmie magnetofonowej łub kasecie wideo. Zaleca się, aby czas jej trwania wahał się w granicach 1-1,5 godziny. Zastosowanie tego typu sprzętu wpływa w początkowym okresie deprymująco na uczestników badania, dlatego też powinno się rozpoczynać nagrywanie już od fazy I, mimo że nic stanowi ona materiału badawczego, jednak pozwala uczestnikom na przyzwyczajenie się do obecności urządzenia rejestrującego dyskusję, co w konsekwencji powoduje, że już w fazie właściwej, deprymujący wpływ dyktafonu ulega znacznemu ograniczeniu.
Nagrany przebieg dyskusji należy następnie spisać. Zapis dyskusji nagranej na magnetofonie sprawić może pewne kłopoty z identyfikacją poszczególnych osób zabierających głos. Dlatego też korzystniejsze jest skorzystanie z kamery. Ten aspekt dyskusji grupowej jest ważny, gdy celem badacza jest zarejestrowanie jednostkowych opinii (ich stałości bądź zmiany). Jeśli natomiast celem jest rejestracja zachodzących procesów grupowych jest mniej istotny.
Faza V. Praca z zebranymi materiałami
Przedmiotem analizy może być dynamika procesów grupowych, kształtowanie się, bądź zmiana opinii jednostek pod wpływem stanowisk prezentowanych w dyskusji przez pozostałych członków grupy, oraz proces uczenia się w grupie. Po to, aby uniknąć posądzenia o nadmierną subiektywność w ocenie materiałów, powinno się prowadzić szczegółową rejestrację (dokumentację) procesu analizy zebranych materiałów.
Pierwszym krokiem w opracowywaniu materiałów jest „interpretacja formułująca”1' , która polega na podzieleniu zebranego materiału na wątki
u‘ Tamże.
ii pa roiwd*,ł "
oplDySkusja grupowa jest metodą zbierania materiałów badawczych godzenia zarówno tym. którzy zajmują się procesami uczenia się, ko-' mikacji. relacji międzyludzkich, jak i tym. którzy chcą poznać opinie Obranej celowo grupy osób na określony temat, a także tym. których interesuje proces kształtowania się poglądów jednostki w kontaktach z in-
H^Badaniem objąć można kilka grup dyskusyjnych, omawiających ten sam oblcni, po to aby stworzyć szansę na uchwycenie różnorodnych zjawisk, które mogą zostać nie dostrzeżone, gdy badaniu poddana zostanie tylko edna crupa, ponieważ osobowość uczestników, ich temperament, w du-U stopniu wpływa na przebieg dyskusji.
Dyskusja grupowa jest jedyną metodą zbierania materiałów naruszającą zasadę .naturalności" obowiązującą w badaniach jakościowych, ponieważ dopuszcza prowadzenie badań poza naturalnym środowiskiem badanych. Oczywiście zasada ta nic zostanie złamana, jeśli badania prowadzone będą w trupach, których członkowie nie są dobierani ze względu na określone kryteria tnp. wiek, pled. przynależność do różnych organrzacju p^rUn uczestnictwo we władzy itp.). lecz Maje tworzyć grupy osób^ się i współpracujących ze sobą (np. uczniowie w klasie, studenci, ciele jednej szkoły, uczestnicy różnego rodzaju kursów up- •
'W'.-'