PICT6398

. . sprawdzeniu. Każda hipoteza powinna 4* Hipoteza musi podda»»^c *_okrcślić. czy wysunięte przewidywania „ się /.weryfikować, aby można >> _można poddać procedurze sprawdź,„„ słuszne czy nie. Hipoteza. W _{do miiina} hipotezy naukowej. !>ozos_Uj, empirycznego nie może    _k:izującyni. iż występują pewne relacje „

one jedynie pr/ypuszczcnien .    ^_|ony|„ stopniu, czasie . miejscu („p. _a.

zależności między ^znl,c'"^,>". w|zicci a liczbą bocianów w danej okolicy).^

Ieżnośei między liczbą urodzę    _naukoWą. Należy jednak prześlą

hipotezy, tracą swoje zmf*    hipotezy. Hipoteza z punktu widzem,

przed koniecznością pot»'ero_ ^ puszczeniu. Wobec tego. to co bada„

loeiki jest założeniem opar.    , _otrzyma„_c wyniki mc przeczą hipotezie

pragnie osiągnąć, to pol«    ^cdząją. że ich wynik, mc potwierdzają, _alc

Bo hipotezy me dlatego się

dlatego, że im przeczą. sformułowana. Aby hipoteza mogła zostać empi.

Hipoteza ‘"^us' ;_vs„_slkic występujące w niej pojęcia i zmienne, takie np. tycznie sprawdzona, >    .    , _kicrowania, postawa, władza, trudności

_j3k:    itp. muszą być sformułowane W

dolności, meda l ^    . _zrozumia|_a przynajmniej dla osób zajmujący*

'nacznic. Ich trc. P . ^    . _prccVzyjna, aby możliwe było dokonanie

się podobnąl Pro    * ^ą _Sf_ormu|owania wieloznaczne, nieprecyzyjne i zbyt

oeóinc n e mogą wypełniać treść hipotezy. Nie będzie poprawnie sformułowaną hŁ tatóe np .twierdzenie: „Demokratyczny styl pracy nauczyciel#, S™ny wpływ na „zachowania uczniów". Przypuszczeń,c .0 me spełnia ~ hipotezy, gdyż. słowo „demokratyczny styl pracy jest pojęciem zb„ ogólnym i nicdoprccyzowanym pojęciowo, podobnie jak słowo zachowanie uczniów" które jest wieloznaczne i wielce subiektyw ne. Dla siormułowama hipotezy w sposób poprawny, badacz musi dobrać zmienne, które będą wiązały styl pracy z zachowaniem uczniów i zakładały związek między tymi dwiema zmiennymi. Badacz musi sformułować hipotezę w sposób precyzyjny, abymógł

udzielić odpowiedź gdy zanalizuje wyniki - czy hipoteza została potwierdzona czy nic.    .    .    .

Hipoteza określa związki pomiędzy dwoma lub więcej zmiennymi oraz określa icli kierunek. Najczęściej przebiegają według następującego schematu; Jeżeli zakładane twierdzenie „x” jest prawdziwe, to w określonych warunkacr. „w” daje się zaobserwować określony stany rzeczy zjawiska „y • ^ słoniu lowana hipoteza zakłada jedynie, że określona przyczyna jest powiązana z nikającym z niej skutkiem, lecz nic określa kierunku owej zależności. ^łP°^c~ tak sformułowana jest mało precyzyjna, gdyż. związki między zmienną^ a zmienną „y” mogą przyjmować zarówno wartości dodatnie, jak i ujemne, li np. w odniesieniu do problemu badawczego dotyczącego aspiracji ^z^^_aj_C(.. uczniów, przyjmiemy hipotezę zakładającą, żc pomiędzy poziomem wy > nia rodziców a poziomem ich aspiracji życiowych, istnieje związek P

_NVV. to dla poprawności metodologicznej _Ilalc/ . .

uc/niów będzie tym wyższy, i_m wyższy b_cd,t'.^pr2*i^ąć. że poziom _lsnira„-uc/niów. Kierunek owej zależności jak i siU ^P°^Z,0m kształcenia rnf- ^J‘ oc^cic ulegać zmianie, co

_cyc|, w uezn.u jak , czynników środowych ^W'^clu , innych, które na owe asp,racje wpływaj, > ' ^spol«znych. ekonomicznych

Ilipotc/a powinna być przypuszczeni _wv,

j,cyn. swoje uzasadnienie w dotychczasowyd^bads ^pr\^wd«P<><lobnyn.. ma-

v„.    — _u.._z _ auamach, w literaturze czy

podobieństwa [M. ł.obocki 1999. s. 129]. Ten proces    ^prawd°-

uzasadnienia hipotezy nabiera szczególnego zoczenia w °J^>0^^bnicn;^a °^r3Z dotąd, nie zostało dokładnie określone, w jaki sposób _UvL,?^808,CC’ f^dyżJ^ak

koncepcje oddziaływań wychowawczych. _Mo^ z    *5 ^okreś,onc

stwen, przyjąć, ze powsłają one jedynTe na P<^1 dotfaL"^' go. jednak ich naukowa prawidłowość może być zagwarantowana wito ‘“w czas, k.cdy znajdują one także swoje uzasadnienie w istniejącej wiedzy ZT tycznej [II. Muszyński 1970, s. 227].    ^{R J lcd/> tcorc}*

Formułując hipotezy badacz ma większe bądź mniejsze przeświadczenie że podjęte badania potwierdzą założoną hipotezę. Jednak zbvt silne przekonanie iź prawdziwe jest jego twierdzenie zwane hipotezą, utrudniać może zachowanie bezstronności w dalszych etapach postępowania badawczego. Wynikać to może z chęci udowodnienia, iż prawdą jest to. co głosimy, bądź co głosi postawiona przez nas hipoteza. Niezależnie jednak od stopnia przekonania badacza o słuszności formułowanej przez niego hipotezy, ostatecznym argumentem na rzecz jej prawdziwości powinny być zawsze wyniki uzyskane z badań.

5. Zmienne w badaniach naukowych 5.1. Pojęcie zmiennej

Badania naukowe odnoszą się zawsze do okrcślon>ch pr/alnuotou jak i odpowiadających im zjawisk czy procesów, którym one p egają przedmioty, jak i towarzyszące im zjawiska, interesują badającego me ' ^L ich złożoności, lecz jedynie z punktu widzenia określonych cee ^l* J^a ‘^c ®ⁿ ‘ dają. Cechy te odróżniają jedne przedmioty od innych, oraz roznu-ują c przedmioty. I tak np. uczniowie mogą się różnic pod wzgłę un nms u _liyvsw. ściwości), np. płci, wieku, zainteresowań, zachowania, stosunu o na . wanych stopni, pilności, aspiracji, itp. lakż.c nauczyciele. ‘^ICC* ^c ,    ,    -₃

nicy, rolnicy, itp. różnią się między sobą pod względem poziomu w.

113