PICT6438

pie uczniowskiej. Umożliw iają jedynie poznanie w pewnym m<> • których jedni uczniowie są odrzucani bądź wybieram p_r/cz j_n*’^Pn'^u Pfzytjrw ma. kto kogo lubi. lub nic lubi. Nic dostarczają natomiast ińfom    ¹ C£

wodów. przyczyn czy cech osobowych, dana osoba jest łubiana n^¹’ ^li*kicfc Podejmujący badania socjomctrycznc badacz powinien _M^lhodnałc«ifc ^ (np. uczniom) taką sytuację społeczną, która będzie podstaw'⁰?* wyboru innej osoby (osób) z danej grupy, która spełnia, określo, . ^dolkoni-„kryterium socjomctrycznc”. Kryterium to wg M. Pilkicw''⁰ PrZC2^Łc?j liczną sytuacją społeczną stworzoną przez prowadzącego badania'¹ Jc* *Pecj. podstawę do dokonania przez badanych wyborów, odpowiadają •' I *^teno*ⁱta podanym w instrukcji testu. Kryterium socjomctrycznc musi hy ;*^C 1 ^VVyn%ⁱs sformułowane i odnosić się do sytuacji lub czynności znanych c-^ 7^>2ni^s ncj grupy [ 1962. s. 424 426).    ’    ' ⁰ⁿ*⁰ⁿⁱ fak

W zależności od celu badań, można w prowadzić jedno bądź wi i. socjomctrycznycb. Kryteria te mogą być nastawione na dokonanie wyfo, tywnych np. ../ kim najchętniej chciałbyś odrabiać lekcje?” lub ”Koco najchętniej na gospodarza klasy?”, itp. allx» wyborów negatywnych’ n-bardziej nic chciałbyś siedzieć w jednej ław ce?” lub ..Koniu nigdy nićźwi się ze swoich spraw osobistych?”. Zestaw tak postawionych w kwestio**‘ pytań, nazywamy testem socjomctrycznym.    nznisr.

I .iczba p>iań w teście socjomctiycznym może być różna. Przede wsaisda winna być uzależniona cxl celu badań oraz badanych osób, np. dzieci, uczniów-dorosłych. Nic powinna nigdy być większa niż 5 pytań u dorosłych, awp^ dzieci większa niż 3 pytania. Formułowane pytania powinny mieć charakter.

1.    Pytań wskazujących na istnienie sympatii, np.” Kto jest twoim najlepsza kolegą koleżanką?”;../. kim chciał(a)byś mieszkać w pokoju podczas pok tu na wycieczce?”; „Z kim najchętniej ehciał(a)byś przygotować uroczystość szkolną?”, itp.

2.    Pytań wskazujących na istnienie antypatii lub brak sympatii, np.: ..Proszę podać osobę, z którą najbardziej nie chciał(a)byś siedzieć w jednej ława na lekcjach?”;../. kim najbardziej nic chciał(a)byś współpracować?”; „Zkim-« chcial(a)byś mieszkać w pokoju podczas wycieczki?”.

3.    Pytań dotyczących pełnionej funkcji w szkole lub klasie, np.: „Kogo\n-brał(a)byś najchętniej na gospodarza klasy?”; ..Gdyby w twojej klasie p> wstał sąd koleżeński, kto z. klasy nadawałby się na sędziego?”.

4 Pytań odnoszących się do cech osobowych uczniów, ich charakteru, zdotof ści, umiejętności, itp. np. ..Kto w klasie jest najlepszym uczniem?";.^' z klasy chcial(a)byś widzieć jako osobę udzielającą tobie korepetycji?”. Jw w klasie jest najbardziej zdolny?”.

5. Pytania dotyczące popularności uczniów', np.: „Który z. twoich kolegów znany wszystkim uczniom w szkole?”; „Kto z. twojej klasy może być w P^r/' szłości sławmy?".

_w podanego kryterium socjomctryczncgo i liczby pyaań bad-w-, ^bSanym tak/c liczbę dokonywanych przez mch wyh^L ni<* ₀gół zaleca się. aby w jednym pom.ar/c mc było więcej niżTl r^uOTgi na •™<lnoic, dwkonan,, _SZczcgńlow_{CJ analay} «rżymanych«w tofornwejn o l,c/.b,c dokonywanych wyborów powinna być ^ionariuszu. bądź w formie u.,mc,. Nidocdy. (choć nie należy _tego X ‘^osiawia *«f badanym całkowitą swobodę, co umożliwia podani JL **l Un nazwisk osób. ile uznają za właściwe. laka dowolność utrudnia ,cd„ak ^ ^ wadzenie pogłębionej analizy statystycznej, przepro

7.3. Techniki socjomctrycznc

W badaniach socjomctrycznych można wykorzystać różne techniki. Pozwa-. _onc bez większych trudności i w stosunkowo krótkim czasie poznać relacje wchodzące pomiędzy jednostkami tworzącymi małą grupę. Do najczęściej stosowanych należą, i Technika J.L. Moreno.

•1 Technika .Zgadnij kto”.

3' picbiscyn życzliwości 1 niechęci.

4' Technika szeregowania rangowego.

a) Technika J.L. Moreno

Jest najbardziej typową techniką socjomciryczną. Polega ona na zadaniu uczniom danej grupy, specjalnie przemyślanych i sformułowanych pytań odnoszących się np. do wybranych form przyjaźni, sympatii, współpracy, a także stanów wrogości, złośliwości, obojętności, itp. Mogą nimi być także pytania dotyczące uczniów najlepszych i wzorowych, jak i sprawiających trudności wychowawcze, uczniów niclubianych, lekceważonych, wyśmiewanych, itp. Umożliwia ona poznanie opinii jednych uczniów o innych, poprzez wymienianie nazwisk tych spośród nich. którzy spełniają warunki określone w pytaniu. W oparciu o zebrane opinie, badacz może dokonać pomiaru stopnia nasilenia badanej cechy u każdego z badanych. Oto przykłady pytań stosowane w technice J.L. Moreno:

L Podaj nazwiska trzech kolegów koleżanek z klasy, z którymi najchętniej chcial(a)byś siedzieć w jednej ławce. Wypisz je w odpowiedniej kolejności rozpoczynając od kolegi koleżanki z któr(ą)vm najbardziej chcial(a)bys siedzieć w jednej ławce:

a) ...................

b) .....................:::::::...................

c) .............

191